دریانیوز: تنها راه ادامه حیات برای بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته قلب و کبد و بهترین درمان برای مبتلایان به نارسایی کلیه، پیوند عضو است، در هرسال تعداد زیادی از بیماران نیازمند به پیوند عضو که در لیست انتظار هستند، می‌میرند و این در حالی است که اعضای سالم افراد دچار مرگ مغزی، زیر خاک مدفون می‌شوند. هرکس و در هر سن می‌تواند در صورت بروز مرگ مغزی و با رضایت بستگان، اهداکننده عضو یا نسج باشد، شرایط پزشکی فرد در زمان مرگ مغزی، تعیین‌کننده قابلیت وی برای اهدا خواهد بود. اعضای قابل‌اهدا کلیه‌ها، کبد، قلب، ریه، لوزالمعده، روده و نسوج قابل اهدا شامل قرنیه، استخوان، سیاهرگ، غضروف، دریچه‌های قلبی، پوست و تاندون هستند.با اهدای قرینه می‌توان بینایی را به فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده بازگرداند. تاندون و غضروف باعث بازسازی اعضای آسیب‌دیده مربوطه می‌شود. پیوند استخوان می‌تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه‌ای و بزرگ‌سالان با دریچه آسیب‌دیده به کار می‌رود. پیوند پوست نجات‌بخش بیماران با سوختگی شدید و پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان‌های خون است.
برخلاف عضو، بافت می‌تواند تا ۲۴ و یا حتی ۴۸ ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می‌توان آن را برای مدت‌های طولانی ذخیره کرد. اهداکنندگان اعضای بدن معمولاً در زمان اهدا دچار مرگ مغزی شده‌اند اما این امکان وجود دارد که در زمان اهدا، فرد اهداکننده زنده باشد. برای اهداکنندگان زنده، قبل از اهدا عضو از آن‌ها آزمایش‌های گسترده‌ای گرفته می‌شود. همچنین آن‌ها مورد ارزیابی‌های روانی قرار می‌گیرند تا پزشکان متوجه شوند که آیا واقعاً فرد اهداکننده رضایت کامل نسبت به اهدا عضو را دارد یا خیر و در آخر در روز اهدا، فرد اهداکننده و فردی که قرار است عضو یا بافت به او پیوند زده شود در بیمارستان حاضر می‌شوند. برخی از افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند، پیش از مرگ به‌صورت داوطلبانه تمایل خود را نسبت به اهدای عضو با دریافت «کارت اهدای عضو» اعلام می‌کنند اما در صورت تأیید مرگ مغزی توسط چهار پزشک معتمد متخصص داخلی، متخصص بیهوشی، متخصص مغز و اعصاب و متخصص پزشکی قانونی، در صورت اعلام رضایت قانونی خانواده متوفی نسبت به اهدای عضو، اعضای حیاتی مناسب به بیماران نیازمند اهدا می‌شود. گفتنی است در این فرایند خانواده اهداکننده و گیرنده عضو هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. جراحی این فرایند بستگی به اندام‌هایی که اهدا می‌شوند دارد. پس از جراحی، اعضا از بدن فرد اهداکننده توسط جراحان، ارگان‌ها را در سریع‌ترین زمان ممکن به دریافت‌کننده پیوند می‌زنند. زیرا اکثر اعضای بدن فقط چند ساعت می‌توانند خارج از بدن سالم بمانند. زمانی که عضوی از بدن فرد اهداکننده خارج شد، محل آن را ترمیم می‌کنند و سپس جنازه را تحویل خانواده شخص برای مراسم تدفین می‌دهند.
تاریخچه و اهمیت کارت اهدای عضو
کارت اهدای عضو یکی از بزرگترین نمادهای فرهنگی در زمینه ارتقای فرهنگ اهدای عضو است، از زمان راه اندازی واحدهای فراهم آوری اعضای پیوندی در کشورمان، مراکز مختلفی شروع به ثبت نام و صدور کارت اهدای عضو کردند، در روزها و ماه‌های اول تعداد ثبت نام به بیش از ۱۰۰ نفر در ماه نمی‌رسید، اما با شروع تبلیغات فرهنگی و برگزاری جشن نفس، تعداد بیشتری از مردم نیک اندیش سرزمینمان با این امر مقدس آشنا شدند.
تقاضای دریافت کارت اهدای عضو روز به روز بیشتر شد، به اندازه‌ای که مدت زمان دریافت کارت اهدای عضو برای هر فرد به بیش از پنج ماه رسید. با توجه به اینکه کارت اهدای عضو فقط نشان دهنده رضایت قلبی هر شخص برای اهدای عضو در زمان مرگ است و جنبه قانونی ندارد سامانه‌ای راه اندازی شده تا مدت زمان دریافت کارت را به طور چشمگیری کاهش دهد تا انتظار رسیدن این کارت، مردم ایثارگر میهن را آزرده خاطر نسازد.
با توجه به مسائل فوق و همچنین پیرو تاکید مقام محترم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ابداع روشی برای ثبت نام و صدور آنی کارت اهدای عضو در دستور کار این وزارت قرار گرفت و نتیجه تمام بررسی‌ها، سامانه‌ای است که اکنون در دسترس است، در این سامانه کد ملی هر فرد به صورت آنلاین کنترل شده و در صورتی که اطلاعات مطابق کارت ملی وارد شده باشد، کارت اهدای عضو صادر شده و متقاضی می‌تواند همان لحظه کارت خود را ذخیره و چاپ کند. اطلاعات داوطلبان دریافت کارت بلافاصله وارد سامانه کشوری کارت اهدای عضو شده و در آن ذخیره می‌شود، این سامانه از طریق کلیه بیمارستان‌های کشور قابل دسترسی بوده و امکان جستجوی نام افراد مرگ مغزی بستری در این بیمارستانها وجود دارد. برای اهدای عضو، افراد می‌تواند کد ملی را با موبایل به ۳۴۳۲ به وسیله پیامک ارسال کنند. به این وسیله در کمتر از یک دقیقه، لینک کارت اهدای عضو برای افراد ارسال می‌شود. اگر افراد کارت فیزیکی هم بخواهند، می‌توانند به شعبه‌های اهدای عضو مراجعه و کارت فیزیکی را دریافت کنند.
اهمیت فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو
پروفسور سیدعلی ملک حسینی، پدر پیوند کبد ایران اعلام کرده است: امروز در شیراز ۹۸ درصد پیوندها از مرگ مغزی‌ها انجام می‌شود، ایران کشوری با طوایف و قومیت‌های مختلف و فرهنگ‌های قوی و فوق‌العاده است؛ به عنوان نمونه در کهگیلویه و بویراحمد حتی یک مورد عدم رضایت برای اهدای عضو از طریق مرگ مغزی نداریم. بنابراین این مسئله با فرهنگ سازی ارتباط مستقیم دارد. وی تاکید کرد: در زمینه پیوند اعضا نقطه ضعف داریم ضعف از ماست نه مردم و نباید در مشکلات اهدای عضو از مرگ مغزی، مردم را متهم کنیم. در کشورهای دارای بیشترین آمار اهدای عضو از مرگ مغزی مانند اسپانیا و بلژیک، قانون اجبار افراد برای اهدای عضو تصویب شده است، این قانون در ایران وجود ندارد بنابراین باید در این زمینه فرهنگ سازی کنیم. به گونه‌ای که با اقدامات صورت گرفته در فارس و استان‌های جنوبی کشور تقریباً رضایت ۱۰۰ درصدی برای اهدای عضو از مرگ مغزی داریم.
پدر پیوند کبد ایران در مورد اهمیت اینکه جا انداختن و فرهنگ‌سازی درباره اهدای عضو در استان فارس و استان‌های جنوبی کشور توسط یک تیم از جان گذشته انجام شد، گفته است: بزرگترین مانع بر سر این فرهنگ‌سازی گاهاً از سوی همکاران خودمان انجام شد. با این حال با کمک همین تیم و تبلیغات و فرهنگ‌سازی‌ها و با استفاده از تریبون‌های مختلف توانستیم موفقیت‌های زیادی کسب کنیم. در این مسیر استان‌هایی همچون اصفهان، شهرکرد، یزد، مشهد، تبریز و ارومیه نیز دوشادوش ما پیش آمدند و کمک کردند. این چهره ماندگار در مورد کاهش آمار پیوند در کشور، از نبود متولی و هماهنگ کننده در امر پیوند کشور انتقاد کرده و تاکید دارد: در این مورد باید بیشتر صحبت شود تا راهکاری برای اصلاح امر اندیشیده شود. در دانشگاه شیراز و مرکز پیوند بیمارستان نمازی، اقداماتی صورت گرفته است و در این مرکز برای بیش از ۹ مرکز در ایران و برخی کشورها مانند تاجیکستان، پاکستان و لبنان نیرو تربیت کردیم و هم اکنون این مراکز در سطوح خوبی ارائه خدمت می‌کنند.
ثبت دیدگاه