دریانیوز//با گسترش سریع فناوری و کاربرد هوش مصنوعی در ارائه و مدیریت خدمات تحقق دولت الکترونیک بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است. امروزه شهروندان انتظار دارند از یک سو خدمات سریع، دقیق و بدون نیاز به مراجعه حضوری دریافت کنند و تعطیلات رسمی یا محدودیتهای زمانی دیگر از سوی دیگر موجب ایجاد وقفه در ارائه خدمات سنتی نشود. در این شرایط دولت الکترونیک میتواند این چالشها را برطرف و با بهرهگیری از فناوریهای نوین رضایت شهروندان را به شکل چشمگیری ارتقا دهد.دولت الکترونیک به مجموعهای از سیاستها، فرایند ها و سامانه ها گفته میشود که در آن دولت با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بهویژه اینترنت، خدمات عمومی اطلاعات و تعاملات خود را به شکل غیرحضوری در اختیار شهروندان، کسبوکارها و سایر دستگاههای اجرایی قرار میدهد. هدف اصلی این اقدام افزایش کارایی، پاسخگویی و شفافیت حاکمیت است. این رویکرد در حقیقت نوعی تحول در اداره امور عمومی محسوب میشود که با دیجیتالی کردن فرایندهای حکمرانی و ارتباطات میان دولت و ذینفعان، تسهیل ارائه خدمات، کاهش هزینهها، ارتقای کیفیت تصمیمگیری و افزایش مشارکت شهروندان را ممکن میسازد.ضرورت دولت الکترونیک ناشی از نیاز دولتها به ارائه خدمات با سرعت، کیفیت و کارایی بالاتر است.
الکترونیکی شدن فرایندهای اداری موجب کاهش بروکراسی، صرفهجویی در زمان و هزینه، حذف کاغذ بازی و کاهش خطاهای انسانی میشود. ارائه خدمات غیرحضوری و ۲۴ ساعته دسترسی شهروندان به خدمات دولتی را آسان و عدالت اجتماعی بهویژه برای ساکنان مناطق دورافتاده تقویت می گردد. تمرکز بیش از حد کارکنان دولت نیز بر وظایف تخصصی و افزایش بهرهوری نیروی انسانی از دیگر مزایای مهم دولت الکترونیک به شمار می آید.علاوه بر این دولت الکترونیک نقش مهمی در افزایش شفافیت، پاسخگویی و مقابله با فسادهای اداری خصوصا مالی دارد. ثبت و رهگیری الکترونیکی فرایندها امکان نظارت دقیقتر را فراهم و استفاده از داده های بهروز تصمیمگیری و سیاستگذاری بهتر را ممکن میسازد. این موارد توانسته اعتماد و رضایت شهروندان را تقویت و دولتها را قادر سازد تا با همگام شدن با تحولات فناوری و الزامات جهانیشدن، ساختارهای سنتی خود را به شیوههای نوین و کارآمد حکمرانی تبدیل نمایند.با وجود این مهم تحقق کامل دولت الکترونیک همچنان در برخی کشورها با موانعی مواجه است. مشکلات مدیریتی و سازمانی از جمله نبود اراده جدی و پایدار در سطوح مدیریتی، مقاومت برخی مدیران و کارکنان در برابر تغییر و نگرانی از کاهش اختیارات یا شفاف شدن عملکردها اجرای کامل دولت الکترونیک را کند می نماید. موازی کاری دستگاههای اجرایی و جزیرهای عملکردن سازمانها نیز مانع یکپارچگی خدمات الکترونیکی است.
علاوه بر موانع چالشهای فنی و زیرساختی نظیر ضعف اینترنت پرسرعت، ناسازگاری سامانهها، نبود استانداردهای مشترک و مشکلات امنیت اطلاعات موجب میشود برخی خدمات بهصورت نیمهالکترونیکی باقی بمانند و همچنان نیاز به مراجعه حضوری باشد.عوامل اجتماعی، انسانی، حقوقی و فرهنگی نیز در فرآیند الکترونیکی شدن دولت تأثیرگذار هستند. پایین بودن سواد دیجیتال کارکنان و شهروندان، بیاعتمادی به امنیت سامانهها، ناقص بودن قوانین حمایتی و الزامآور و عادت دیرینه به روشهای سنتی اداری، همگی مانع گذار کامل به خدمات الکترونیکی میشوند. تا زمانی که این موانع بهصورت هماهنگ برطرف نشوند تحقق دولت الکترونیک دشوار خواهد بود.برای موفقیت دولت الکترونیک نیروی انسانی باید دارای مهارتهای فنی و فناوری اطلاعات باشد. این مهارتها شامل آشنایی با نرمافزارهای اداری و سامانههای دولتی، مدیریت دادهها و پایگاههای اطلاعاتی، امنیت سایبری و استفاده از ابزارهای ارتباط آنلاین است. همچنین مهارتهای مدیریتی، ارتباطی و نوآورانه مانند توانایی مدیریت پروژههای فناوری، هماهنگی میان واحدها، حل مسئله و تصمیمگیری مبتنی بر داده، نقش کلیدی در جلب اعتماد و رضایت عمومی دارند. یادگیری مداوم، توانایی انطباق با فناوریهای جدید و رعایت اصول امنیت اطلاعات، موفقیت و پایداری دولت الکترونیک را تضمین می نماید.مزایای بهره مندی از خدمات دولت الکترونیک برای شهروندان و دولت گسترده است که می توان به کاهش مراجعات حضوری ، سرعت بالای فرایندها، ارائه خدمات ۲۴ ساعته و در دسترس بودن برای مناطق دورافتاده، عدالت اجتماعی اشاره کرد.
علاوه بر این شفافیت و کاهش فساد با ثبت و رهگیری الکترونیکی فعالیتها افزایش، بهره وری دولت بالا و کارکنان فرصت بیشتری برای تمرکز بر امور تخصصی پیدا می نمایند. دسترسی به دادههای دقیق و به روز نیز موجب بهبود تصمیمگیری و سیاستگذاری شده و اعتماد عمومی به خدمات دولتی را افزایش میدهد که تمامی این عوامل زمینهساز تحقق دولت الکترونیک پایدار هستند.
ثبت دیدگاه