دریانیوز// صنایعدستی، فراتر از مجموعهای از اشیای هنری، زبان گویای فرهنگ، تاریخ و زیست مردمانی است که نسل به نسل، تجربه زیستن، باورها و مهارتهای خود را در قالب نقش و رنگ، بافت و فرم به آیندگان منتقل کردهاند. این هنر-صنعت، پیوندی عمیق میان اقتصاد و فرهنگ ایجاد میکند؛ پیوندی که در آن معیشت با هویت، توسعه با اصالت گره میخورد. در روزگاری که جهان بهسوی تولید انبوه و یکسانسازی فرهنگی پیش میرود، صنایعدستی همچون سدی مقاوم در برابر فراموشی ریشهها ایستاده و همزمان میتواند موتور محرک توسعه پایدار، اشتغالزایی و اقتصاد بومی باشد.
در ایران، کشوری با تنوع اقلیمی، قومی و فرهنگی کمنظیر، صنایعدستی آیینهای تمامنما از این گوناگونی است. هر استان روایت خود را دارد و هر نقش، داستانی از زیست مردم آن دیار را بازگو میکند. در این میان، استان هرمزگان با پیشینه کهن دریانوردی، تجارت، همزیستی فرهنگها و تعامل تاریخی با جهان، جایگاهی ویژه در نقشه صنایعدستی کشور دارد؛ استانی که هنر در آن، از دل دریا، آفتاب سوزان جنوب و زندگی ساحلی برمیخیزد.
هرمزگان؛ تلاقی فرهنگ، دریا و هنر
هرمزگان، دروازه جنوبی ایران، همواره محل تلاقی فرهنگها و تمدنها بوده است. همین ویژگی، صنایعدستی این استان را به مجموعهای متنوع و منحصربهفرد تبدیل کرده است؛ از صنایع دستی استان هرمزگان می توان به انواع حصیر بافی، سفالگری،گلابتون دوزی،جهله سازی اشاره کرد.
•گلابتوندوزی، خوسدوزی، بادلهدوزی و زریدوزی از مهمترین صنایعدستی بومی است که در واقع منحصر به استان هرمزگان است و مشابه آنها در مناطق دیگر کشور یافت نمیشود.
•این هنرها در میان اهالی بندرعباس، بندرلنگه، بستک، و میناب کاملاً رایج است و از دیرباز برای تزیین لباس از آنها استفاده کردهاند.
•حصیربافی از جمله صنایعدستی است که در میناب، بشاگرد و روستاهای اطراف آن رواج زیادی دارد و تقریباً تمامی زنان و دختران با آن آشنا هستند.
•سفالگری نیز در منطقه میناب، از صنایع دستی سنتی منطقه محسوب میشود.
•جهله سازی یکی از کم نظیرترین سفالینههای جهان است که امروزه تنها در روستای شهوار از توابع شهرستان میناب تولید میشود. این کوزه آبخوری با قائده کروی و غیر ایستا یکی از رایجترین ظروف کاربردی مردم هرمزگان بود که علاوه بر تصفیه آب دمای آن را نیز بین ۷ الی ۸ درجه خنک میکرد. اما امروزه با ورود یخچالها به میزان بسیار زیاد از کار برد آن کاسته شدهاست اما بواسطه فرم زیبای آن بیشتر درحوزه تجسمی مطرح میشود.
و آثار بسیاری دیگر که توسط دستان هنرمندان این خطه ساخته می شوند ؛. این آثار نهتنها جلوهای از زیباییشناسی جنوب هستند، بلکه بازتابی از سبک زندگی، باورها و سازگاری مردم با طبیعت پیرامونشان محسوب میشوند.در چنین بستری، برگزاری رویدادهای ملی میتواند نقشی کلیدی در معرفی، تقویت و تجاریسازی این ظرفیتها ایفا کند. هفتمین نمایشگاه سراسری صنایعدستی در بندرعباس، یکی از همین رویدادهاست که فرصتی تازه برای دیدهشدن هنر دست صنعتگران جنوب و دیگر استانهای کشور فراهم کرده است.
نمایشگاهی برای همافزایی ملی
هفتمین نمایشگاه سراسری صنایعدستی، اول دیماه ۱۴۰۴ با حضور مسئولان استانی و شهری، مدیران فرهنگی، هنرمندان و صنعتگران، در بندرعباس افتتاح شد. این نمایشگاه با مشارکت ۳۰ استان کشور و در قالب ۱۸۲ غرفه برگزار شده که ۴۰ غرفه آن به صنایعدستی استان هرمزگان اختصاص دارد؛ آماری که نشاندهنده نقش و سهم قابل توجه این استان در این رویداد ملی است.
نمایشگاه ملی صنایعدستی بندرعباس، که تا پنجم دیماه و از ساعت ۱۷ تا ۲۲:۳۰ در بام بندرعباسمال پذیرای علاقهمندان است، بستری برای نمایش توانمندیها و خلاقیتهای هنرمندان ایرانی فراهم کرده و امکان گفتوگو و تبادل تجربه میان تولیدکنندگان، سرمایهگذاران و دوستداران فرهنگ و هنر را ایجاد میکند. تنوع آثار، حضور گسترده استانها و استقبال بازدیدکنندگان، این رویداد را به صحنهای زنده از هویت فرهنگی ایران تبدیل کرده است.
صنایعدستی؛ پیشران توسعه پایدار
در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه، عباس رئیسی، سرپرست ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی هرمزگان، با تأکید بر نقش صنایعدستی در توسعه پایدار، این رویداد را جلوهای از همافزایی ظرفیتهای فرهنگی، هنری و اقتصادی کشور دانست. او با اشاره به جایگاه تاریخی و راهبردی هرمزگان، برگزاری نمایشگاه در بندرعباس را نشانهای از اعتماد به توانمندیهای انسانی و هنری جنوب کشور عنوان کرد.
رئیسی صنایعدستی را فرصتی برای معرفی میراثفرهنگی ملموس و ناملموس، هنرهای سنتی و ظرفیتهای استانها دانست و تأکید کرد که چنین رویدادهایی میتواند زمینهساز گفتوگو، هماندیشی و ایجاد پیوند میان هنرمندان، تولیدکنندگان و سرمایهگذاران باشد. به گفته او، حمایت از صنعتگران، ایجاد اشتغال پایدار، تقویت اقتصاد فرهنگ و گسترش بازار فروش محصولات هنری، از اهداف اصلی برگزاری این نمایشگاه است؛ اهدافی که در صورت تحقق، میتواند نقش مؤثری در توسعه متوازن و حفظ هویت فرهنگی ایفا کند.
زنان هرمزگانی؛ ستونهای پنهان اقتصاد فرهنگ
یکی از برجستهترین جلوههای صنایعدستی هرمزگان، نقش پررنگ زنان در حفظ و تداوم این هنرهاست. زنانی که در سکوت کارگاههای خانگی یا در دل روستاها و محلات ساحلی، با دستانی هنرمند، چرخ اقتصاد خانواده و فرهنگ بومی را همزمان به حرکت درمیآورند. از حصیربافی و سوزندوزی گرفته تا دوخت لباسهای محلی و ساخت زیورآلات سنتی، بخش قابل توجهی از تولید صنایعدستی استان بر دوش زنان است.
این زنان، نهتنها حاملان دانش سنتی و مهارتهای بومی هستند، بلکه با حضور در نمایشگاههای ملی، به بازیگران فعال اقتصاد فرهنگ تبدیل میشوند. نمایشگاه سراسری صنایعدستی بندرعباس فرصتی فراهم کرده تا هنر زنان هرمزگانی از مرزهای محلی فراتر رود و در سطح ملی دیده شود؛ فرصتی برای ایجاد بازار، افزایش درآمد و تقویت اعتمادبهنفس هنرمندانی که هنرشان ریشه در زندگی روزمره و فرهنگ جنوب دارد.
نمایشگاه؛ پلی میان هنر و بازار
یکی از چالشهای همیشگی صنایعدستی، اتصال پایدار میان تولید و بازار است. نمایشگاههای ملی، در صورتی که با برنامهریزی و حمایت مستمر همراه باشند، میتوانند این شکاف را کاهش دهند. حضور سرمایهگذاران، فعالان اقتصادی و گردشگران در کنار هنرمندان، امکان تجاریسازی آثار و توسعه بازار فروش را فراهم میکند و به صنایعدستی از یک فعالیت صرفاً فرهنگی، جایگاهی اقتصادی میبخشد.نمایشگاه بندرعباس، با توجه به موقعیت جغرافیایی استان و ظرفیتهای گردشگری آن، میتواند به الگویی برای پیوند صنایعدستی و گردشگری فرهنگی تبدیل شود؛ الگویی که در آن هنر بومی، بخشی از تجربه سفر به جنوب ایران باشد.
آیندهای که از دل هنر میروید
هفتمین نمایشگاه سراسری صنایعدستی در بندرعباس، تنها یک رویداد چندروزه نیست؛ بلکه نشانهای از توجه دوباره به ظرفیتهایی است که سالها در حاشیه ماندهاند. صنایعدستی، اگر با سیاستگذاری درست، حمایت هدفمند و نگاه توسعهمحور همراه شود، میتواند به یکی از پایههای اقتصاد پایدار و هویتمحور کشور تبدیل شود.هرمزگان، با هنرمندان خلاق، زنان توانمند و پیشینه فرهنگی غنی، ظرفیت آن را دارد که به یکی از قطبهای اصلی صنایعدستی ایران تبدیل شود. نمایشگاههایی از این دست، آغاز مسیری هستند که میتواند به تعاملات گستردهتر فرهنگی و اقتصادی میان استانها منجر شود و هنر دست ایرانی را بیش از پیش به جایگاه شایستهاش برساند؛ جایگاهی که در آن، توسعه و هویت در کنار هم معنا پیدا میکنند.
ثبت دیدگاه