دریانیوز // جزیره قشم، بزرگترین جزیره ایران و یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری جنوب کشور، همواره با زیبایی‌های طبیعی، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی، و تنوع جمعیتی شناخته شده است. این جزیره با برخورداری از جاذبه‌های بکر، سواحل گسترده و فرصت‌های اقتصادی متعدد، سالانه میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. اما همزمان با توسعه گردشگری و افزایش سفرها به قشم، موضوعات فرهنگی و اجتماعی نیز اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند؛ به‌ویژه مسأله پوشش و جلوه‌های برهنگی که در سال‌های اخیر در این جزیره مطرح شده و واکنش‌های مختلفی را به همراه داشته است.بر اساس مشاهدات میدانی و گفت‌وگو با فعالان اجتماعی، افزایش حضور گردشگران و تغییر سبک زندگی شهری، موجب شده تا جلوه‌های پوشش نامناسب و برخی رفتارهای مرتبط با برهنگی در سطح جزیره بیشتر دیده شود.
این پدیده نه تنها باعث نگرانی شهروندان و خانواده‌ها شده، بلکه تأثیر قابل توجهی بر هویت فرهنگی و ارزش‌های اجتماعی جزیره گذاشته است. مردم محلی، به ویژه خانواده‌ها و والدین، بارها نسبت به مشاهده رفتارها و پوشش‌هایی که با فرهنگ و آداب منطقه همخوانی ندارد، اعتراض کرده‌اند و خواستار توجه و تدابیر جدی مسئولان در این زمینه شده‌اند.از سوی دیگر، کارشناسان فرهنگی و جامعه‌شناسان معتقدند این موضوع تنها محدود به گردشگران نیست؛ تغییرات اجتماعی، ترویج مدهای غیرمتعارف و تأثیر شبکه‌های اجتماعی نیز نقش مهمی در گسترش جلوه‌های برهنگی ایفا کرده‌اند. نوجوانان و جوانان جزیره، با الگوگیری از رفتارهای رایج در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های تصویری، گاهی به سبک‌های پوششی غیرمتعارف روی می‌آورند که ممکن است به تعارض با ارزش‌ها و سنت‌های محلی منجر شود.
این وضعیت علاوه بر آسیب‌های فرهنگی، تأثیرات روانی و اجتماعی نیز دارد و کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه روند فعلی می‌تواند به کاهش امنیت روانی و اجتماعی کودکان، نوجوانان و خانواده‌ها منجر شود.مسئله پوشش و جلوه‌های برهنگی در قشم، علاوه بر بعد فرهنگی، بعد اقتصادی و گردشگری نیز دارد. برخی فعالان اقتصادی معتقدند بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند تصویر جزیره در ذهن گردشگران و سرمایه‌گذاران را تغییر دهد و به کاهش جذابیت قشم برای گروه‌های خاص گردشگری منجر شود. بنابراین همزمان با حفظ جذابیت‌های گردشگری، توجه به فرهنگ محلی و ایجاد تعادل بین سنت و مدرنیته اهمیت ویژه‌ای یافته است.در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی از سوی نهادهای مختلف فرهنگی، مذهبی و اجتماعی برای آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی صورت گرفته است. برنامه‌های آموزشی، کمپین‌های رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی در سطح شهر و رسانه‌ها، با هدف ترویج پوشش متناسب با ارزش‌های اجتماعی و اسلامی، از جمله اقداماتی است که آغاز شده اما همچنان نیازمند استمرار و هماهنگی میان دستگاه‌های متولی است.
در این میان، شهروندان محلی نقش پررنگی در حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی جزیره دارند؛ آن‌ها با رعایت اصول و ارزش‌های فرهنگی، نه تنها الگوی مناسبی برای گردشگران و نسل جوان هستند، بلکه می‌توانند به بازتولید فرهنگ اصیل جزیره کمک کنند. با توجه به اهمیت موضوع، بررسی دقیق وضعیت پوشش و جلوه‌های برهنگی در قشم و شناسایی راهکارهای مناسب برای مدیریت این پدیده، از ضروریات فرهنگی، اجتماعی و گردشگری جزیره به شمار می‌رود و می‌تواند به ایجاد محیطی امن، سالم و متناسب با ارزش‌های محلی برای همه ساکنان و گردشگران منجر شود.
نفوذ برخی مظاهر غربی و تغییرات اجتماعی اخیر، سلامت فرهنگی جزیره را تهدید می‌کند
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی کاظمی، رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم، در گفت‌وگو با خبرنگار ما با تأکید بر اهمیت حفظ هویت فرهنگی و ارزش‌های بومی، هشدار داد که نفوذ برخی مظاهر غربی و تغییرات اجتماعی اخیر، سلامت فرهنگی جزیره را تهدید می‌کند. وی با اشاره به گسترش رفتارهای ناسازگار با فرهنگ اسلامی، افزود که پوشش نامناسب و برهنگی، به ویژه میان جوانان، نه تنها ارزش‌های خانوادگی و تربیتی را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند به شکل‌گیری انحرافات اخلاقی در جامعه منجر شود.رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم، نقش خانواده‌ها را در کنترل و هدایت رفتارهای فرزندانشان بسیار مهم دانست و گفت: «در عصر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، بدون نظارت و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها، بسیاری از جوانان ممکن است تحت تأثیر محتواهای غیراخلاقی قرار گیرند و مسیر نادرستی را تجربه کنند.» وی همچنین بر ضرورت توانمندسازی خانواده‌ها در استفاده درست از ابزارهای فناوری و مدیریت فضای مجازی تأکید کرد.
از دیدگاه کاظمی، نهادهای فرهنگی و آموزشی باید نقش فعال‌تری در مقابله با این پدیده ایفا کنند. او به برگزاری کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های تخصصی و دوره‌های تربیتی به‌عنوان راهکارهای مؤثر اشاره کرد و افزود: «تجربه سایر استان‌ها نشان داده که حضور فعال روحانیون در مدارس و دانشگاه‌ها و ایجاد محیط‌های فرهنگی سالم، تأثیر قابل توجهی در کاهش انحرافات اخلاقی داشته است.» علاوه بر این، رسانه‌ها می‌توانند نقش راهبردی در فرهنگ‌سازی داشته باشند. انتشار محتوای آموزشی و فرهنگی، پرداختن به پیامدهای منفی برهنگی و ارائه الگوهای صحیح پوشش، می‌تواند مخاطبان را به بازنگری در رفتارهای خود تشویق کند. کاظمی همچنین بر نقش مستقیم روحانیون و مبلغین دینی در خانواده‌ها و جامعه تأکید کرد و گفت که گفت‌وگوهای سازنده، برنامه‌های مشاوره‌ای و استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی بومی می‌تواند راهکاری عملی برای حفظ عفت و حیا در جزیره باشد.
در نهایت، رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم تأکید کرد که مقابله با رواج برهنگی و حفظ فرهنگ بومی نیازمند همکاری همه جانبه خانواده‌ها، نهادهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ها است. به گفته وی، فرهنگ اسلامی و سنت‌های محلی جزیره، میراثی گران‌بهاست که باید برای نسل‌های آینده حفظ شود تا قشم همواره با هویت فرهنگی و دینی خود در مسیر توسعه اجتماعی و گردشگری حرکت کند. رواج جلوه‌های برهنگی و پوشش‌های نامناسب در جزیره قشم، مسئله‌ای فراتر از یک موضوع اجتماعی ساده است و به‌وضوح تأثیر خود را بر هویت فرهنگی، ارزش‌های خانوادگی و سلامت اجتماعی جزیره نشان داده است. این روند که تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی، تغییر سبک زندگی و حضور برخی مظاهر غربی شکل گرفته، اگر به موقع مدیریت نشود، می‌تواند بنیان‌های اخلاقی و فرهنگی جامعه را تضعیف کند. خانواده‌ها، به‌عنوان نخستین نهاد تربیتی، نقش بسیار مهمی در هدایت فرزندان خود دارند و توانمندسازی آن‌ها در مواجهه با محتوای مجازی و تغییرات اجتماعی، یکی از ضرورت‌های اصلی برای مقابله با این پدیده است.نهادهای فرهنگی، آموزشی و مذهبی نیز باید در این مسیر به‌طور فعال وارد عمل شوند.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی، دوره‌های تربیتی، نشست‌های تخصصی و فعالیت‌های فرهنگی متنوع، می‌تواند نقش مؤثری در ترویج فرهنگ عفاف و حیا و کاهش رفتارهای غیراخلاقی داشته باشد. همچنین رسانه‌ها با ارائه محتواهای آموزشی و فرهنگی متناسب، نقش حیاتی در آگاهی‌بخشی و الگو‌سازی اجتماعی ایفا می‌کنند و می‌توانند توجه جامعه را به پیامدهای منفی پوشش نامناسب جلب کنند.حفظ فرهنگ بومی و سنت‌های جزیره قشم، مسئولیتی جمعی است که نیازمند هم‌افزایی خانواده‌ها، نهادهای فرهنگی و آموزشی، رسانه‌ها و روحانیون فعال در جامعه است. تنها با برنامه‌ریزی دقیق و اقدام هماهنگ می‌توان تعادلی میان ارزش‌های سنتی و سبک زندگی مدرن برقرار کرد و محیطی سالم، اخلاق‌مدار و پایدار برای نسل‌های آینده فراهم آورد. در نهایت، فرهنگ و هویت بومی جزیره قشم میراثی گران‌بهاست که باید با حساسیت و تدبیر حفظ شود؛ این حفاظت نه تنها تضمین‌کننده تداوم ارزش‌های اخلاقی و دینی است، بلکه زمینه‌ساز توسعه اجتماعی، فرهنگی و گردشگری متوازن جزیره نیز خواهد بود.
ثبت دیدگاه