دریانیوز// در دنیای پرشتاب امروز که مرز میان دنیای واقعی و مجازی روزبه‌روز کمرنگ‌تر می‌شود، نوجوانان و جوانان در معرض انبوهی از تهدیدهای فرهنگی، روانی و رفتاری قرار گرفته‌اند.
دیگر آسیب‌های اجتماعی تنها در کوچه‌ها و خیابان‌ها رخ نمی‌دهند؛ آن‌ها به خانه‌ها، مدارس و حتی گوشی‌های هوشمند راه یافته‌اند و آرام، اما پیوسته، بنیان فکری و اخلاقی نسل آینده را نشانه گرفته‌اند.
در چنین شرایطی، آموزش و پرورش دیگر فقط نهادی آموزشی نیست، بلکه نخستین سنگر فرهنگی جامعه در برابر موج‌های مخرب آسیب‌های اجتماعی است.در سال‌های اخیر، گسترش فضای مجازی بدون مهارت استفاده درست از آن، تغییر الگوهای تربیتی در خانواده، فشارهای اقتصادی و ضعف ارتباطات عاطفی میان والدین و فرزندان، زمینه را برای بروز ناهنجاری‌هایی همچون پرخاشگری، افسردگی، فرار از تحصیل، افت تحصیلی و گرایش به رفتارهای پرخطر فراهم کرده است.
نوجوانانِ امروز در سنی قرار دارند که هویت در حال شکل‌گیری‌شان بیش از هر زمان دیگری نیازمند هدایت، حمایت و مراقبت آگاهانه است. این مسئولیت، اگر تنها بر دوش مدرسه یا خانواده گذاشته شود، به نتیجه نخواهد رسید؛ زیرا آسیب‌های اجتماعی ریشه‌هایی چندوجهی دارند و تنها از مسیر همکاری و هم‌افزایی نهادهای مختلف می‌توان با آن‌ها مقابله کرد.
طرح «نماد» یا نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان، تلاشی است ملی برای شناسایی، پیشگیری و کاهش این آسیب‌ها از طریق شبکه‌ای هماهنگ میان آموزش و پرورش، بهزیستی، نیروی انتظامی، دستگاه قضایی، نهادهای فرهنگی و مشاوره‌ای. این طرح بر آن است تا نگاه جزیره‌ای به مسئله آسیب‌های اجتماعی را کنار گذاشته و رویکردی جامع و علمی در حمایت از دانش‌آموزان در معرض خطر شکل دهد.
در بندرعباس نیز اجرای این طرح با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف، فرصتی برای گفت‌وگو و هم‌اندیشی درباره مهم‌ترین تهدیدهای پیش‌روی نسل جوان فراهم کرده است. دغدغه مشترک همه حاضران، حفظ سلامت روانی و اخلاقی دانش‌آموزان و تقویت بنیان‌های فرهنگی خانواده است؛ زیرا هر دانش‌آموزی که از مسیر رشد منحرف شود، نه‌تنها سرمایه انسانی یک خانواده، بلکه آینده یک جامعه را از دسترس خارج می‌کند.
آینده کشور بر دوش همین نوجوانان است و اگر امروز در تربیت، آموزش و مراقبت از آنان کوتاهی شود، فردا هیچ نهادی قادر به جبران آن نخواهد بود.در نشست هم‌اندیشی اجرای طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان) که با حضور معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار بندرعباس، مدیر آموزش و پرورش ناحیه دو بندرعباس، معاونان و کارشناسان حوزه مشاوره برگزار شد، موضوع آسیب‌های اجتماعی و ضرورت تقویت سازوکارهای پیشگیرانه در میان دانش‌آموزان محور بحث قرار گرفت.
حجت‌الاسلام والمسلمین زرنگاری در سخنانی با تأکید بر حساسیت شرایط امروز جامعه گفت: نسل جوان ما در معرض تهدیدهایی قرار دارد که اگر به‌موقع چاره‌اندیشی نشود، می‌تواند آینده کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد. اعتیاد، خشونت، فقر فرهنگی، افسردگی، فرار از تحصیل و بهره‌گیری ناآگاهانه از فضای مجازی از جمله چالش‌های جدی پیش‌روی دانش‌آموزان است.
وی آسیب اجتماعی را هر پدیده‌ای دانست که سلامت روان، اخلاق و امنیت اجتماعی را خدشه‌دار می‌کند و افزود: این آسیب‌ها در ظاهر فردی‌اند، اما در عمل کل جامعه را درگیر کرده و بر سلامت فرهنگی و تربیتی کشور تأثیر می‌گذارند.
در ادامه جلسه، کارشناسان حوزه مشاوره بر سه ضلع اصلی تربیت یعنی خانواده، مدرسه و محیط اجتماعی تأکید کردند و معتقد بودند که تعامل مؤثر و مستمر میان این سه نهاد، کلید پیشگیری از انحرافات رفتاری و آسیب‌های اجتماعی است.به گفته آنان، نبود گفتگوی خانوادگی، ضعف آموزش مهارت‌های زندگی و کم‌رنگ شدن نظارت اجتماعی، زمینه‌ساز آسیب‌های رفتاری در نسل نوجوان شده است.
پیامدهای پنهان آسیب‌های اجتماعی در مدارس
معاون فرماندار بندرعباس با اشاره به اهمیت سلامت روان دانش‌آموزان گفت: افت تحصیلی، اضطراب، افسردگی، کاهش تمرکز، انزوا، گرایش به رفتارهای پرخطر و کاهش اعتماد به نفس از پیامدهای مستقیم آسیب‌های اجتماعی در محیط‌های آموزشی است که در صورت بی‌توجهی، آینده تحصیلی و اجتماعی نوجوانان را تهدید می‌کند.زرنگاری با تأکید بر نقش آگاهی در مصون‌سازی جامعه از آسیب‌ها اظهار داشت: هیچ برنامه‌ای بدون آموزش مؤثر نتیجه‌بخش نخواهد بود.
آگاهی‌بخشی در مدارس، گفت‌وگوی سازنده با خانواده‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی مانند کنترل هیجان و حل مسئله و تقویت دوستی‌های سالم از گام‌های بنیادین در این مسیر است.
وی همچنین استفاده هوشمندانه از فضای مجازی و مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی و هنری را از ابزارهای مؤثر برای ارتقای سلامت روانی دانست و افزود: دانش‌آموزان باید بیاموزند که آینده روشن در گرو انتخاب‌های امروز آنان است. اگر یاد بگیریم درست ببینیم و درست تصمیم بگیریم، هیچ آسیبی شکست‌مان نخواهد داد.
در ادامه، حاضران در نشست بر اجرای برنامه‌های مشترک میان دستگاه‌های اجرایی، نهادهای فرهنگی و آموزشی استان تأکید کردند. از جمله محورهای این طرح، برگزاری کارگاه‌های مشاوره‌ای برای والدین و مربیان، تولید محتوای فرهنگی و مهارت‌محور، آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس و تقویت همکاری میان آموزش و پرورش، بهزیستی، نیروی انتظامی و مراکز مشاوره عنوان شد.
در پایان این نشست، حجت‌الاسلام زرنگاری تأکید کرد:آموزش و پرورش محور اصلی مقابله با آسیب‌های اجتماعی است، اما هرگز به‌تنهایی نمی‌تواند بار سنگین این مأموریت را بر دوش بکشد. خانواده‌ها، رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی، حمایتی و درمانی باید دوشادوش هم عمل کنند تا بتوانیم نسل آینده را از تهدیدهای اجتماعی مصون بداریم.
وی افزود: پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی یک وظیفه عمومی است، نه شعاری اداری. اگر همه نهادها در کنار هم قرار گیرند، می‌توانیم آینده‌ای امن‌تر و سالم‌تر برای فرزندان‌مان رقم بزنیم.
ثبت دیدگاه