دریانیوز// آموزش و پرورش هرمزگان، علیرغم قرارگیری در منطقه پر استعداد و جوان کشور در چنبره بحران چند وجهی و مبنایی مزمن گرفتار شده است.
این بحران ترکیبی از کمبود نیروی انسانی، فرسودگی فاجعه‌بار زیرساخت‌ها و افول عدالت آموزشی است. این وضعیت، کیفیت، عدالت و فراگیری آموزشی را به شدت تهدید کرد ه است ، براساس نطق مدیر کل آموزش و پرورش هرمزگان در جلسه ی سه هفته قبل شورای شهر بندرعباس که اعلام کرده بود ۹۲ درصد از دانش آموزان هرمزگان ثبت نام کرده اند ،پیش بینی می شود حدود ۵۰۰۰۰ نفر از دانش آموزان هرمزگان از تحصیل بازمانده اند.
این گزارش نگاهی به وضعیت و مسائل آموزش و پرورش در هرمزگان و راهکارهای بهبود این نهاد سازنده در استان می اندازد .
دوگانه کمبود معلم و فرسودگی فضاهای آموزشی
بحران اصلی هرمزگان در دو حوزه کلیدی «نیروی انسانی» و «زیرساخت» متمرکز شده که هر دو کیفیت آموزش را مستقیماً کاهش می‌دهند. استان با کمبود تقریبی ۲۵۰۰ معلم مواجه است (بر اساس گزارش‌های متعدد، هرچند آمار رسمی اخیر ۱۲۵۰ نفر را نشان می‌دهد).
این حفره با تکیه بر معلمان بازنشسته، اضافه‌تدریس‌های اجباری معلمان شاغل و جذب دانشجویان سال آخر دانشگاه فرهنگیان جبران می‌شود.این روش‌ها به فرسودگی کادر آموزشی منجر شده و کیفیت آموزش را کاهش می‌دهد؛ چنان که در شهرستان هایی مانند پارسیان، کمبود شدید معلم به پایین آمدن کیفیت آموزش در این منطقه انجامیده است.
کمبود خوابگاه و کلاس درس در دانشگاه فرهنگیان بندرعباس، توانایی این نهاد را برای تربیت و جذب نیروی بومی ماندگار به شدت محدود کرده است. تحصیل ۱۳ هزار دانش‌آموز تبعه بیگانه در مدارس دولتی، بدون تأمین زیرساخت متناسب، فشار مضاعفی بر سرانه آموزشی و تراکم کلاس‌ها وارد می‌کند.
بمب ساعتی مدارس فرسوده و کهنه
بیش از ۳۰۰ مدرسه فرسوده و تخریبی هستند که تهدیدی جدی برای جان دانش‌آموزان محسوب می‌شوند و نیاز به ۳۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای مقاوم‌سازی فوری دارند.
همچنین استان به ساخت حدود ۶۰۰ مدرسه جدید نیاز دارد. این کمبودها باعث شده ۱۰ درصد دانش‌آموزان در مدارس دونوبته تحصیل کنند و تراکم کلاس‌ها در برخی مناطق به بالای ۴۵ نفر برسد. در جزیره کیش، تراکم به ۴۲ نفر می‌رسد و مدرسه استثنایی سه‌شیفته شده است.
در خصوص سایر کمبودها هم می توان به نبود یا خرابی وسیع سیستم‌های سرمایشی (برودتی)، تجهیزات هنرستان‌ها و آزمایشگاهی اشاره کرد که در روند تحصیلی دانش آموزان این استان تاثیر مستقیم می گذارد .
نابرابری و ضعف ساختاری
بحران‌هایی چون کمبود معلم و مدرسه ریشه در نابرابری ها و ضعف‌های ساختاری دارد . شکاف آموزشی منجر به پدیده هایی چون ترک تحصیل شده است . پیش بینی می شود حدود ۵۰۰۰۰ نفر از دانش آموزان هرمزگان به دلایل اقتصادی و زیرساختی از تحصیل بازمانده‌اند.
این آمار در دوران آموزش مجازی، به دلیل محرومیت ۲۲ هزار دانش‌آموز از تبلت یا اینترنت، به مرز فاجعه رسید.شهرستان بشاگرد نماد نابرابری شدید آموزشی است؛ نبود مدارس دخترانه پایه‌های بالاتر، منجر به ترک تحصیل فاجعه‌آمیز دختران روستایی می شود معدل پایین دانش‌آموزان در پایه‌های یازدهم و دوازدهم نشان‌دهنده نابرابری طبقاتی در دسترسی به کلاس‌های کنکور و بنیه علمی قوی است.
کوتاهی صنایع در مسئولیت اجتماعی بیش از ۹۰ درصد مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش استان در پیگیری کمک از صنایع بزرگ اجرایی نشده و مدیران صنایع و غول‌های اقتصادی فعال در استان با آن با بی‌اعتنایی مواجه شده‌اند.تخصیص ۱۵۰ میلیارد تومان از سوی مقامات استانی به ورزش و تیم‌داری در مقابل نیازهای حیاتی آموزشی، نشان‌دهنده اولویت‌دهی غلط مدیریتی در استان است.
مشکلات آموزش کیش از ساختار معیوب تخصیص استان نشأت می‌گیرد؛ برای ۴۰ سال، حق نوسازی، تعمیرات و تجهیز مدارس به کیش تخصیص داده نشده و این امر موجب کاهش کادر و تدریس اجباری مدیران شده است.خروج از این بحران ها ،نیازمند یک برنامه تحول‌گرایانه و ضربتی است که باید با عزم دولت و استانداری اجرا شود.
هرچند تلاش‌های جبرانی و توسعه‌ای ای قابل توجهی هم در مسیر رفع کمبودها تاکنون صورت گرفته است .اعتبارات تملک دارایی در سال جاری ۲.۵ برابر افزایش یافته و ۱۳۵ مدرسه جدید با ۵۰۰ کلاس درس به بهره‌برداری رسیده‌اند. همچنین، ۶۴۹ مدرسه محروم بهسازی شده‌اند.تعدادی نیروی انسانی برای کیفیت‌بخشی (پرورشی، تربیت بدنی) پس از سالها جذب شده‌اند.
افزایش سهم آموزش فنی و کاردانش به ۴۶ درصد و توسعه هنرستان‌های جوار صنایع،کوششی برای تربیت نیروی ماهر متناسب با نیازهای صنعتی استان است.ایجاد سازوکار قانونی و نظارتی قاطع برای الزام صنایع بزرگ به اجرای تعهدات خود در ساخت، نوسازی و تأمین تجهیزات مدارس (ماده ۱۸) از اصلی ترین راه‌های غلبه بر تنگنای مکانی و کمبود کلاس های درس است .
همچنین تدوین برنامه ۵ ساله برای بومی‌سازی کامل نیروی انسانی استان، به‌ویژه در مناطق محروم و تقویت زیرساخت‌های دانشگاه فرهنگیان از راه‌های دیگر چیرگی بر کمبود معلم است .همچنین متولیان آموزش و پرورش می بایست با گسترش خدمات مشاوره‌ای و اجرای طرح نماد (نظام مراقبت اجتماعی) با روی آوردن دانش‌آموزان به شغل‌های کاذب و قاچاق سوخت و…مقابله جدی نمایند .
توسعه فردای استان در گرو توجه به آموزش و پرورش
آموزش و پرورش هرمزگان، زیربنای توسعه پایدار استان و تأمین نیروی انسانی متخصص برای قطب اقتصادی کشور است. بقای کمبود ۲۵۰۰ معلم، وجود ۳۰۰ مدرسه فرسوده و آمار ۵۰۰۰۰ دانش‌آموز بازمانده، نشان می‌دهد که این حوزه در اولویت حقیقی مسئولان قرار نگرفته است.
خروج از این بحران مستلزم تعهد مالی کلان دولت، ورود قاطع نهادهای نظارتی به قصورهای مدیریتی و الزام صنایع بزرگ به ایفای نقش مسئولیت اجتماعی است. عدم اقدام ریشه‌ای، نه تنها کیفیت آموزش را قربانی می‌کند، بلکه نسل آینده این استان حیاتی را از فرصت‌های برابر برای رشد و شکوفایی محروم خواهد ساخت.
ثبت دیدگاه