دریانیوز// در روزهای اخیر، جنوب کشور با خبری نگران‌کننده روبه‌رو شده است؛ خبری که نه‌تنها برای مردم استان هرمزگان، بلکه برای تمام ایرانیان باید به‌منزله‌ی هشداری جدی تلقی شود.
طبق اعلام رسمی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، از مجموع ۹۶۰ آزمایش انجام‌شده برای تب دنگی، نتیجه‌ی ۴۶ نفر مثبت گزارش شده است. بیشترین موارد ابتلا در شهرستان بندرعباس دیده شده و در کنار آن، دو تبعه پاکستانی نیز در شهرستان‌های بندرلنگه و سیریک شناسایی شده‌اند.
شاید در نگاه نخست، عدد ۴۶ چندان بزرگ به نظر نرسد؛ اما باید به یاد داشته باشیم که این بیماری، درمان قطعی ندارد، به‌سرعت منتقل می‌شود و پشه ناقل آن می‌تواند در کمترین زمان از خانه‌ای به خانه دیگر پرواز کند. کافی است در حیاط یا پشت‌بام ظرفی کوچک از آب جمع شود تا لانه‌ای برای زاد و ولد پشه‌ی آئدس فراهم آید.
از همان‌جا، تب دنگی راهی خانه‌ها می‌شود و اعضای خانواده را یکی پس از دیگری گرفتار می‌کند.تب دنگی را به‌دلیل درد طاقت‌فرسایی که به جان استخوان و مفاصل می‌اندازد، «تب استخوان‌شکن» نیز می‌نامند.
این بیماری اگر در همان مراحل ابتدایی تشخیص داده نشود، می‌تواند به شکل خونریزی‌دهنده بروز کند و جان بیمار را به خطر بیندازد. همین ویژگی‌ها کافی است تا بدانیم خبر ابتلای ۴۶ نفر، تنها یک خبر پزشکی ساده نیست؛ بلکه زنگ خطری است که نشان می‌دهد پشه‌ای کوچک، امنیت بهداشتی جنوب کشور را نشانه گرفته است.
تب دنگی چیست و چرا خطرناک است؟
تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق نیش پشه‌های جنس آئدس به انسان منتقل می‌شود. این بیماری به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود و عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شایع است. پس از ورود ویروس به بدن، بیمار ابتدا با تب شدید، سردرد، درد عضلات و مفاصل و بثورات پوستی مواجه می‌شود.
در بسیاری از موارد، بیماری پس از چند روز بهبود می‌یابد؛ اما شکل شدیدتر آن، موسوم به تب دنگی خونی، می‌تواند خونریزی داخلی، افت فشار خون و مرگ را به دنبال داشته باشد.پزشکان این بیماری را «تب استخوان‌شکن» می‌نامند، زیرا درد مفاصل و استخوان‌ها در بیماران به حدی شدید است که احساس می‌کنند استخوان‌هایشان در حال خرد شدن است.
نکته‌ی نگران‌کننده آن است که هنوز واکسن و درمان قطعی برای تب دنگی وجود ندارد. تنها راه مقابله با آن، پیشگیری، مراقبت‌های حمایتی و مراجعه سریع به مراکز درمانی در صورت مشاهده علائم است.
ناقل بیماری؛ پشه آئدس، ببر آسیایی در آسمان هرمزگان
پشه آئدس، ناقل اصلی تب دنگی، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از سایر پشه‌ها متمایز می‌کند. این پشه دارای دو بال فعال و خرطوم بلند است که برای مکیدن خون از آن استفاده می‌کند.
پاهایش با نوارهای سفید و سیاه راه‌راه تزئین شده‌اند و به همین دلیل در بسیاری کشورها آن را «ببر آسیایی» می‌نامند.رفتار تغذیه‌ای این پشه نیز بر نگرانی‌ها می‌افزاید؛ چرا که برخلاف بسیاری از پشه‌ها که پس از یک بار خون‌خواری سیر می‌شوند، آئدس در هر مرحله چندین نفر را نیش می‌زند.
همین رفتار موجب می‌شود بیماری‌هایی چون تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا در مدت‌زمان کوتاهی میان افراد متعدد گسترش یابد.از نظر محیطی، این پشه علاقه دارد در آب‌های ساکن و کم‌حجم تخم‌گذاری کند. حتی یک قاشق چای‌خوری آب جمع‌شده در ظرفی کوچک، محیطی مناسب برای رشد و تکثیر آن است.
لاستیک‌های فرسوده، قایق‌های بلااستفاده، ظروف زیرگلدانی، مخازن آب کولر و حتی ظروف آب پرندگان، همه می‌توانند به کانون رشد پشه آئدس تبدیل شوند.
چرا هرمزگان در معرض خطر است؟
استان هرمزگان با اقلیم گرم و مرطوب خود، شرایط ایده‌آلی برای رشد پشه آئدس دارد. تراکم بالای جمعیت در بندرعباس، مهاجرت گسترده کارگران خارجی، و ورود مداوم کالاهای وارداتی از کشورهای آسیایی و خلیج فارس، همه دست به دست هم داده‌اند تا این استان به منطقه‌ای آسیب‌پذیر در برابر تب دنگی تبدیل شود.
ورود لاستیک‌های مستعمل و کالاهای آلوده از طریق کشتی و هواپیما نیز یکی از راه‌های احتمالی انتقال تخم یا لارو این پشه به کشور محسوب می‌شود. همین موضوع نشان می‌دهد که خطر تنها به مرزهای طبیعی محدود نیست؛ بلکه زنجیره تجارت و واردات نیز می‌تواند به‌طور مستقیم سلامت مردم را تهدید کند.
آمار رسمی؛ ۴۶ بیمار شناسایی شدند
طبق اعلام یحیی میرزاده، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، از مجموع ۹۶۰ آزمایش انجام‌شده، ۴۶ مورد مثبت بوده‌اند. بیشترین مبتلایان در بندرعباس گزارش شده‌اند. همچنین، دو بیمار پاکستانی نیز در شهرستان‌های بندرلنگه و سیریک شناسایی شده‌اند.
این موضوع نشان می‌دهد که هم انتقال داخلی و هم انتقال از طریق اتباع خارجی در حال وقوع است.میرزاده هشدار داده است: «این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها راه مقابله با آن، کنترل ناقل و همکاری مردم در حذف محلهای تجمع پشه است.»
پیامدهای اجتماعی؛ وقتی زندگی روزمره تحت تأثیر قرار می‌گیرد
شیوع تب دنگی تنها یک مسأله پزشکی نیست؛ پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه دارد. نگرانی خانواده‌ها برای سلامت کودکان و سالمندان، فشار بر نظام بهداشتی استان، کاهش اعتماد عمومی و حتی ضربه به صنعت گردشگری و تجارت می‌تواند از جمله تبعات این بیماری باشد.
در بسیاری از محلات بندرعباس و شهرستان‌های اطراف، مردم با دیدن اخبار مربوط به تب دنگی دچار اضطراب شده‌اند. تصور اینکه یک پشه کوچک در خانه یا کوچه می‌تواند ناقل بیماری مرگباری باشد، زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار داده است.
تب دنگی در همسایگان؛ تجربه‌ای که باید جدی گرفته شود
نگاهی به تجربه کشورهای همسایه کافی است تا بدانیم کوچک شمردن این تهدید چه عواقبی دارد. در پاکستان و هند، اپیدمی‌های تب دنگی در سال‌های گذشته هزاران قربانی برجای گذاشت. در برخی شهرهای تایلند و مالزی، در یک فصل بارانی بیش از ۵۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا شدند.
اکنون که پشه آئدس در هرمزگان مشاهده شده، اگر اقدامات پیشگیرانه سریع انجام نشود، خطر گسترش بیماری به دیگر استان‌های جنوبی و در نهایت سراسر کشور وجود دارد.
علائم هشداردهنده؛ هرگز نادیده نگیرید
شناخت علائم تب دنگی برای نجات جان بیماران ضروری است. پزشکان توصیه می‌کنند در صورت بروز موارد زیر باید فوراً به مرکز درمانی مراجعه کرد:
تب بالا و ناگهانی
سردرد شدید، به‌ویژه پشت چشم‌ها
درد مفاصل و استخوان‌ها
خونریزی از لثه یا بینی
بثورات پوستی و قرمز شدن کف دست و پا
مدفوع سیاه یا خون‌آلود
سرگیجه و افت فشار خون
در موارد شدید، بیمار ممکن است دچار شوک شود که در این حالت احتمال مرگ بسیار بالاست.
پیشگیری؛ مسئولیتی بر دوش همه
تب دنگی درمان قطعی ندارد؛ بنابراین تنها راهکار مؤثر، پیشگیری است. این پیشگیری نیازمند همکاری همه‌ی مردم است:
تخلیه آب‌های جمع‌شده در حیاط، پشت‌بام و اطراف خانه
دور انداختن لاستیک‌ها و ظروف غیرضروری
شست‌وشوی منظم ظروف آب حیوانات و پرندگان
تمیز کردن کولرها و تانکرهای ذخیره آب
استفاده از توری پنجره و پشه‌بند در خانه‌ها
اطلاع‌رسانی به همسایگان و مشارکت در اقدامات محلهای
۴۶ زنگ خطر برای آینده
آمار ۴۶ مبتلا به تب دنگی در هرمزگان شاید در مقایسه با بیماری‌های دیگر ناچیز به نظر برسد؛ اما آنچه خطر را جدی می‌کند، ماهیت این بیماری و نحوه انتقال آن است. پشه آئدس کوچک‌تر از آن است که به چشم بیاید، اما توانایی آن در ایجاد بحران بهداشتی بسیار بزرگ است.
اگر امروز برای کنترل این بحران اقدام نکنیم، فردا ممکن است تعداد مبتلایان نه ۴۶ نفر، بلکه صدها و هزاران نفر باشد. اینجاست که نقش رسانه‌ها، نهادهای بهداشتی و خود مردم پررنگ‌تر از همیشه می‌شود.تب دنگی پشت درهای خانه‌های جنوب کشور ایستاده است؛ اگر غفلت کنیم، فردا ممکن است این در را بگشاید.
ثبت دیدگاه