دریانیوز// گرانی افسارگسیخته مسکن و توقف یا کندی پروژه‌های نهضت ملی مسکن در بندرعباس، بسیاری از خانوارها را در حسرت خانه‌دار شدن گذاشته است.
در شرایطی که قیمت مصالح ساختمانی همچنان روند صعودی دارد، دبیر کانون انبوه‌سازان کشور می‌گوید دو ابزار اصلی دولت برای حمایت از متقاضیان مسکن دیگر کارایی خود را از دست داده و باید برای حل این بحران، اصلاحات جدی در سیاست‌گذاری‌ها انجام شود.
قیمت‌هایی که نفس مردم را گرفت
بازار مسکن در بندرعباس این روزها به کابوسی برای بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است. بر اساس گزارش میدانی خبرنگار ما، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در این شهر از مرز۵۰ میلیون تومان گذشته و در مناطق نوساز و خوش‌نشین حتی به بالای ۷۰ میلیون تومان رسیده است.
این در حالی است که درآمد ماهانه اغلب خانوارها کمتر از ۱۵ میلیون تومان است و برای خرید یک واحد ۸۰ متری باید حدود ۱۵ سال همه درآمد خود را پس‌انداز کنند؛ آن هم بدون هیچ هزینه دیگری.
نهضت ملی مسکن؛ پروژه‌ای که در بندرعباس متوقف شد
نهضت ملی مسکن قرار بود امیدی برای اقشار کم‌درآمد باشد، اما در بندرعباس هنوز بخش زیادی از واحدها به مرحله سفت‌کاری و نازک‌کاری نرسیده‌اند.
آورده‌های نقدی متقاضیان پرداخت شده، اما پروژه‌ها یا نیمه‌تمام مانده یا با کندی پیش می‌رود. پیمانکاران و انبوه‌سازان دلیل اصلی این وضعیت را افزایش بی‌وقفه قیمت مصالح ساختمانی می‌دانند که توان مالی آن‌ها را تحلیل برده است.
مصالح گران؛ معمای اصلی گرانی
فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان ایران، در گفتگو با خبرگزاری مهر تأکید کرده که گرانی مصالح ساختمانی عامل مستقیم افزایش هزینه ساخت مسکن است. او می‌گوید در شرایطی که قیمت مصالح سال‌به‌سال چند برابر می‌شود، هزینه ساخت هر متر مربع هم به‌شدت بالا می‌رود و همین مسأله پروژه‌های نیمه‌تمام را در بن‌بست قرار داده است.
دو اهرم حمایتی که دیگر جواب نمی‌دهد
پورحاجت می‌گوید دولت‌ها پیش از این دو ابزار مهم برای حمایت از خریداران مسکن داشتند: افزایش حقوق و دستمزد و پرداخت تسهیلات بانکی. اما در سال‌های اخیر افزایش حقوق‌ها به‌اندازه رشد تورم نبوده و فاصله میان درآمد خانوارها و قیمت مسکن هر روز بیشتر شده است.
تسهیلات بانکی هم با مبالغ اندک و نرخ سود بالا، نتوانسته کمکی به خریداران واقعی بکند. نتیجه این شرایط، کاهش شدید قدرت خرید مردم و عقب‌نشینی از بازار مسکن بوده است.
ریسک‌پذیری بازارها و مهاجرت سرمایه‌ها
به گفته پورحاجت، امروز سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند نقدینگی خود را وارد بازارهای زودبازدهی مانند ارز و طلا کنند که سود کوتاه‌مدت بیشتری دارند. در حالی که بازار مسکن به‌طور سنتی از امنیت بیشتری برخوردار بوده، اما رکود سنگین و کاهش بازدهی باعث شده سرمایه‌ها از این بخش خارج شود.
بحران مسکن در هرمزگان؛ فقط بندرعباس نیست
این بحران فقط به بندرعباس محدود نمی‌شود. در میناب، قشم، رودان و سایر شهرهای هرمزگان نیز قیمت زمین و مسکن رشد سرسام‌آوری داشته است. موقعیت جغرافیایی خاص، کمبود زمین مناسب برای ساخت‌وساز، جمعیت رو به رشد و محدودیت‌های زیست‌محیطی باعث شده قیمت مسکن در این استان از میانگین کشوری هم فراتر برود.
وقتی حاشیه‌نشینی ناگزیر می‌شود
بالا رفتن قیمت مسکن، بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد را به حاشیه شهرها رانده است. مناطقی که اغلب زیرساخت‌های شهری، امکانات بهداشتی و رفاهی کافی ندارند. این روند می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی تازه‌ای شود؛ از افزایش نرخ حاشیه‌نشینی گرفته تا رشد جرایم شهری.
هزینه‌های پنهان زندگی در بندرعباس
علاوه بر قیمت بالای مسکن، زندگی در شهری مثل بندرعباس به دلیل شرایط آب‌وهوایی، هزینه‌های جانبی دیگری هم دارد.
خنک‌کردن منازل در گرمای طاقت‌فرسای تابستان نیازمند سیستم‌های سرمایشی پرمصرف است که به هزینه‌های خانوار اضافه می‌شود. همین موضوع تقاضا برای خانه‌های نوساز و دارای استانداردهای بهتر انرژی را افزایش داده و قیمت این واحدها را بیش‌ازپیش بالا برده است.
نیاز به بازنگری سیاست‌ها
کارشناسان معتقدند بازار مسکن کشور و به‌ویژه بندرعباس و هرمزگان نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌گذاری است. اصلاح نرخ تسهیلات بانکی، افزایش واقعی سقف وام‌ها متناسب با قیمت تمام‌شده مسکن، کاهش قیمت تمام‌شده تولید از طریق کنترل قیمت مصالح و حمایت از انبوه‌سازان، از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به کاهش فشار بر خریداران کمک کند.
نگاه کوتاه‌مدت، مشکل بزرگ‌تر از گرانی
پورحاجت معتقد است مشکل اصلی در سیاست‌گذاری‌ها نگاه کوتاه‌مدت است. دولت‌ها بیشتر به تصمیمات مقطعی و واکنش سریع به بحران‌ها متوسل شده‌اند تا طراحی یک استراتژی پایدار. او می‌گوید بدون یک برنامه میان‌مدت و بلندمدت برای تأمین مسکن، به‌ویژه برای دهک‌های پایین، بحران فعلی می‌تواند سال‌ها ادامه داشته باشد.
آینده مبهم پروژه‌های ملی
در شرایط فعلی، پروژه‌های نهضت ملی مسکن هم با ابهام روبه‌روست. اگرچه دولت وعده داده روند ساخت در سال جاری سرعت بگیرد، اما افزایش قیمت مصالح و کمبود نقدینگی انبوه‌سازان مانعی جدی است. در بندرعباس، بسیاری از متقاضیان که آورده نقدی خود را واریز کرده‌اند، هنوز نمی‌دانند چه زمانی صاحب خانه خواهند شد.
نیاز فوری به تصمیم‌های شجاعانه
مسکن در هرمزگان به مسئله‌ای فراتر از اقتصاد تبدیل شده و امروز به چالشی اجتماعی بدل شده است. ادامه این وضعیت می‌تواند نسلی از جوانان را از داشتن خانه محروم کند. کارشناسان می‌گویند بدون تصمیم‌های شجاعانه و اصلاح سیاست‌ها، بازار مسکن در بندرعباس و سراسر هرمزگان همچنان از دسترس بخش عمده‌ای از مردم خارج خواهد ماند.
ثبت دیدگاه