دریانیوز// در دنیای امروز که جامعه با انواع بحرانها دستوپنجه نرم میکند، بیش از هر زمان دیگری ضرورت بازگشت به اصول بنیادین اسلام احساس میشود. در میان این اصول، فریضه فراموششده و مغفولِ امر به معروف، همچون کلیدی طلایی میتواند قفل بسیاری از معضلات را بگشاید.
امر به معروف، بهمعنای دعوت به خوبیها، عدالت، صداقت، همبستگی و مسئولیتپذیری است؛ اصلی که اگر در جامعه نهادینه شود، نهتنها رفتار فردی و اجتماعی را اصلاح میکند، بلکه به سلامت روانی، اخلاقی و حتی اقتصادی جامعه نیز کمک خواهد کرد.
جامعهای که در آن مردم نسبت به ناهنجاریها بیتفاوت نباشند، در برابر ظلم سکوت نکنند و در جهت اصلاح رفتارها و تقویت ارزشها تلاش کنند، بیشک جامعهای پویا، آگاه و متعهد خواهد بود.متأسفانه در سالهای اخیر، به دلایل گوناگون، از جمله تغییر سبک زندگی، کاهش حس مسئولیت اجتماعی و گاه برداشتهای نادرست از این فریضه، امر به معروف جایگاه پیشین خود را از دست داده و به حاشیه رانده شده است.
این در حالی است که غفلت از این واجب الهی، پیامدهایی جدی برای سلامت اجتماعی دارد؛ زیرا وقتی معروفها به فراموشی سپرده میشوند، منکرها مجال بروز پیدا میکنند و کمکم در متن زندگی مردم عادی میشوند.تردیدی نیست که راه نجات از بسیاری از چالشهای امروز، بازگشت به آموزههای اصیل دینی و مردمی کردن فرهنگ اصلاح و مراقبت اجتماعی است.
همانگونه که در دوران دفاع مقدس و بحرانهای بزرگ، این روحیه همدلی، مطالبهگری و نصیحت مؤمنانه بود که سرمایه اجتماعی را حفظ کرد و کشور را از پیچهای تاریخی عبور داد، امروز نیز میتوان با احیای فرهنگ امر به معروف، به مسیر درست بازگشت.
در این میان، نقش خانواده، آموزشوپرورش، رسانه، و روحانیت در تبیین درست این مفهوم بسیار مهم است. اگر امر به معروف را از شعار خارج کرده و به شیوهای حکیمانه، مؤدبانه و مؤثر در رفتار و گفتارمان جاری کنیم، میتوانیم شاهد تغییرات مثبت و ملموس در فضای عمومی جامعه باشیم.
بازگشت به فرهنگ امر به معروف، نه بازگشت به گذشته، بلکه حرکتی رو به جلو برای ساختن جامعهای مسئول، اخلاقمدار و متحد است؛ جامعهای که بتواند در برابر بحرانها، با تکیه بر ارزشهای دینی و مردمی خود، بایستد و مسیر رشد و تعالی را با امید و اعتماد ادامه دهد.
در روزهایی که برخی ناهنجاریها در جامعه رو به افزایش است و بیتفاوتی نسبت به رفتارهای ناپسند یا ضد ارزشهای اخلاقی و دینی بیشتر به چشم میخورد، یادآوری فریضه امر به معروف و نهی از منکر اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. این دو واجب الهی، نقش مهمی در سلامت فرهنگی و اجتماعی جامعه دارند و غفلت از آنها، میتواند به سستی در پایههای اخلاقی منجر شود.
حالا وقت آن رسیده که این سکوت شکسته شود و با احیای این اصل مهم، گامی در مسیر اصلاح و بازگشت به هویت اصیل برداشته شود.
جامعه بدون نهی از منکر، گرفتار بیعدالتی میشود
حجتالاسلام والمسلمین بهزادی، امام جمعه بخش احمدی در گفتوگو با خبرنگار ما با اشاره به اهمیت والای فریضه امر به معروف و نهی از منکر، اظهار کرد: این دو فریضه الهی از پایههای اساسی اصلاح جامعه اسلامی و تضمینکننده سلامت اخلاقی و اجتماعی مردم هستند.
اگر این دو اصل قرآنی در جامعه بهدرستی اجرا شوند، بسیاری از انحرافات، فسادها و بیعدالتیها ریشهکن خواهد شد.وی افزود: امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز است که امر به معروف و نهی از منکر بهصورت آگاهانه، هوشمندانه و همراه با مهربانی و اخلاق انجام گیرد تا هم اثربخش باشد و هم موجب جذب دلها شود، نه رنجش خاطر مردم.
این فریضه نباید به ابزاری برای تفرقه و نزاع تبدیل شود، بلکه باید پیونددهنده قلوب، اصلاحکننده رفتارها و تقویتکننده پیوندهای دینی باشد. امام جمعه بخش احمدی با بیان اینکه مهمترین معروف، اقامه عدالت و مهمترین منکر، ظلم و فساد است، خاطرنشان کرد: نباید امر به معروف را صرفاً در مسائل ظاهری و جزئی خلاصه کنیم؛ بلکه باید افق دید خود را گسترش دهیم و به سراغ معروفهای اساسی مانند صداقت، عدالتخواهی، خدمت به مردم، حفظ بیتالمال و نیز نهی از منکرهایی چون رانتخواری، دروغگویی، کمکاری و تبعیض برویم.
وی با اشاره به اینکه پیام عاشورا سرشار از آموزههای این دو فریضه است، ادامه داد: امام حسین(ع) برای احیای همین اصل قیام کرد و فرمود «من برای اصلاح امت جدم قیام کردهام؛ میخواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.» پس اگر امروز میخواهیم حسینی باشیم، باید پرچم این واجب الهی را با بصیرت، تدبیر و رحمت به دوش بکشیم.
حجتالاسلام بهزادی تأکید کرد: همه اقشار، بهویژه مسئولان، نخبگان فرهنگی، معلمان و رسانهها باید در راستای تبیین درست امر به معروف و نهی از منکر تلاش کنند و آن را از شعار به رفتار عملی تبدیل نمایند. تنها در این صورت است که جامعهای سالم، پویا و بر پایه ارزشهای الهی خواهیم داشت.
امام جمعه بخش احمدی با اشاره به نقش خانواده و آموزش در نهادینهسازی این فریضه الهی افزود: آموزش امر به معروف و نهی از منکر باید از خانه و مدرسه آغاز شود. اگر فرزندان ما از همان سنین کودکی با روحیه مسئولیتپذیری، غیرت دینی، احساس تعلق اجتماعی و جرأت بیان حقیقت آشنا شوند، آیندهای روشن و جامعهای مطالبهگر خواهیم داشت.
والدین و معلمان نخستین کسانی هستند که میتوانند این ارزش را در قالب رفتار و گفتار خود به نسل جدید منتقل کنند.وی ضمن تأکید بر بهرهگیری از ظرفیت فضای مجازی در ترویج این واجب فراموششده، گفت: امروز که دشمنان دین با ابزارهای رسانهای ارزشها را هدف قرار دادهاند، فعالان فرهنگی، طلاب، مبلغان و کاربران متعهد فضای مجازی باید از ابزار روز برای نشر معروفها و مقابله با منکرها استفاده کنند.
اگر محتوای سالم و اثرگذار در بستر فضای مجازی گسترش یابد، میتوان فضای جامعه را به سمت اصلاح، آگاهی و بصیرت سوق داد.بهزادی با تأکید بر اینکه حیات و سلامت جامعه اسلامی در گرو احیای این دو فریضه الهی است، افزود: امر به معروف و نهی از منکر، تنها یک وظیفه فردی یا دینی نیست، بلکه راهبردی اجتماعی و تمدنساز است.
اگر این دو اصل قرآنی به درستی در جامعه اجرا شود، بسیاری از نابسامانیها، فسادها، تبعیضها و سستیها از بین خواهد رفت و مسیر پیشرفت و عدالت هموار میشود.
ثبت دیدگاه