دریانیوز// هرمزگان به‌عنوان یکی از پهناورترین و استراتژیک‌ترین مناطق ایران، با چالش‌های متعددی در حوزه سلامت و درمان مواجه است که یکی از جدی‌ترین آن‌ها، کمبود شدید آمبولانس‌های مجهز و پایگاه‌های اورژانس است.
این بحران که سال‌هاست گریبان‌گیر مردم این استان شده، نه‌تنها سلامت و جان شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه به یکی از موانع اصلی توسعه پایدار منطقه تبدیل شده است. در این سرمقاله، به بررسی ابعاد این بحران، ضرورت تجهیز آمبولانس‌ها به امکانات پیشرفته نظیر ICU و NICU، نیاز به افزایش پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای، نقش مسئولیت‌های اجتماعی صنایع و فرصت‌های قانونی جدید در برنامه هفتم توسعه می‌پردازیم.
ابعاد مختلف بحران کمبود آمبولانس در هرمزگان را بایستی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. هرمزگان با وسعت جغرافیایی گسترده، وجود جزایر متعدد، جاده‌های طولانی و پرخطر و مراکز صنعتی بزرگ و کوچک ،معادن و کارخانجات و…، نیازمند زیرساخت‌های قوی در حوزه خدمات اورژانس است.
اما متأسفانه کمبود آمبولانس‌های مجهز و فرسودگی ناوگان موجود، مانع ارائه خدمات به‌موقع و باکیفیت به بیماران و مصدومان شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، بسیاری از بیماران و مصدومان، به‌ویژه در حوادث جاده‌ای و شرایط اضطراری، به دلیل نبود آمبولانس یا تأخیر در انتقال به مراکز درمانی، جان خود را از دست داده‌اند.
این در حالی است که برخی پایگاه‌های جاده‌ای آماده بهره‌برداری، به دلیل نبود آمبولانس، عملاً غیرفعال مانده‌اند. این وضعیت در استانی که به دلیل موقعیت جغرافیایی و صنعتی‌اش، با حجم بالای حوادث رانندگی و بحران‌هامواجه است، غیرقابل‌قبول است.
یکی از نیازهای حیاتی هرمزگان، تأمین آمبولانس‌های مجهز به واحدهای مراقبت ویژه (ICU) و واحد مراقبت ویژه نوزادان (NICU) است. این آمبولانس‌ها که به‌عنوان مراکز درمانی سیار عمل می‌کنند، می‌توانند در شرایط بحرانی، خدمات پیشرفته‌ای نظیر احیای قلبی-ریوی، مراقبت‌های تنفسی و مانیتورینگ دقیق بیماران را ارائه دهند.
این امکانات به‌ویژه برای انتقال بیماران بدحال از مناطق دورافتاده یا جزایر هرمزگان به مراکز درمانی تخصصی در داخل یا حتی خارج از استان، حیاتی است .در حال حاضر، بسیاری از آمبولانس‌های موجود در هرمزگان فرسوده‌اند و فاقد تجهیزات لازم برای ارائه خدمات پیشرفته هستند.
گاهی نیزبه دلیل شرایط نامناسب و طولانی مدت نگهداری آمبولانس ها در گمرک و بنادر و عدم سازگاری با شرایط جوی ،این آمبولانس ها عملا پیش از ورود به چرخه عملیاتی، فرسوده شده‌اند.این وضعیت نه‌تنها هزینه‌های تعمیر و نگهداری را افزایش داده، بلکه کارایی خدمات اورژانس را به شدت کاهش داده است .
از طرفی دیگر اگر دولت مجوز تردد خودروها با پلاک مناطق آزاد در سطح استان را برای هرمزگان صادر می کرد، تردد خودروهای امدادی مانند آمبولانس و آتش نشانی و خودروهای عمومی مانند اتوبوس و تاکسی نیز تسهیل می شد و ارتقای خدمات‌رسانی و رضایت عمومی افزایش می یافت.
ضرورت افزایش پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای هرمزگان به دلیل موقعیت جغرافیایی و شبکه گسترده جاده‌ای، با حجم بالایی از حوادث رانندگی مواجه است. در حوادث جاده ای ،تأخیر در امدادرسانی نیز نقش مهمی در افزایش تلفات دارد. وجود پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای در نقاط استراتژیک، به‌ویژه در نزدیکی مراکز صنعتی و مناطق پرتردد، می‌تواند زمان پاسخگویی به حوادث را به حداقل برساند.
گاهی هم پایگاه های جاده‌ای در هرمزگان آماده بهره‌برداری می شوند، اما به دلیل کمبود آمبولانس، عملاً بلااستفاده می مانند. افزایش تعداد پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای، به‌ویژه در محورهای پرخطر و اطراف بنگاه‌های اقتصادی و صنعتی و مناطق دوردست استان، نه‌تنها می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد، بلکه به کاهش بار اقتصادی ناشی از حوادث و خسارات جانی کمک خواهد کرد.
این پایگاه‌ها باید به آمبولانس‌های مجهز و نیروی انسانی آموزش‌دیده مجهز شوند تا بتوانند در لحظات حساس، خدمات مؤثری ارائه دهند. نقش مسئولیت‌های اجتماعی صنایع را در این حوزه نباید نادیده گرفت. هرمزگان به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی و اقتصادی ایران، میزبان صنایع و بنگاه های اقتصادی و… است.
این صنایع می‌توانند در قالب مسئولیت‌های اجتماعی، نقش مهمی در رفع کمبودهای حوزه سلامت ایفا کنند. تأمین آمبولانس‌های مجهز، تجهیز پایگاه‌های اورژانس و حمایت از زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی، از جمله اقداماتی است که صنایع می‌توانند در راستای تعهدات اجتماعی خود در حوزه سلامت استان انجام دهند.
خوشبختانه، قانون برنامه هفتم توسعه، فرصت جدیدی برای تشویق صنایع به مشارکت در این حوزه فراهم کرده است. به گفته مدیرکل امور مالیاتی هرمزگان، جعفر احسانی‌مهر، بر اساس بند «خ» ماده ۲۰ این قانون، هزینه‌های صرف‌شده توسط صنایع در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، از اصل مالیات آن‌ها کسر می‌شود.
این یک تغییر اساسی نسبت به گذشته است که در آن، این هزینه‌ها تنها از درآمد مشمول مالیات کسر می‌شد. این مشوق مالیاتی می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای صنایع باشد تا در تأمین آمبولانس‌ها و راه‌اندازی پایگاه‌های اورژانس مشارکت کنند.فرصت‌های قانونی و چشم‌انداز آینده قانون برنامه هفتم توسعه، با ایجاد مشوق‌های مالیاتی، بستری مناسب برای همکاری بخش خصوصی و دولتی در رفع کمبودهای زیرساختی فراهم کرده است.
این قانون نه‌تنها صنایع را به سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت ترغیب می‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان الگویی برای سایر استان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، تفاهم‌نامه اخیر میان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، استانداری و سازمان اورژانس کشور برای خرید ۳۰ دستگاه آمبولانس جدید، گامی مثبت در جهت بهبود وضعیت اورژانس در این استان است.
با این حال، این اقدامات کافی نیست. برای رفع کامل بحران کمبود آمبولانس در هرمزگان، نیاز به یک برنامه جامع و هماهنگ با مشارکت همه نهادهای ذی‌ربط، از جمله وزارت بهداشت، استانداری، صنایع و خیرین سلامت است. تأمین بودجه‌های ملی برای خرید آمبولانس‌های پیشرفته، نوسازی ناوگان فرسوده، افزایش نیروی انسانی متخصص و توسعه پایگاه‌های اورژانس، باید در اولویت قرار گیرد.
پیشنهادات عملی برای برون‌رفت از این بحران، پیشنهادات زیر می‌تواند راهگشا باشد:
۱. تأمین آمبولانس‌های پیشرفته: تخصیص بودجه ملی برای خرید حداقل بیش از۱۰۰ دستگاه آمبولانس مجهز به ICU و NICU، با اولویت مناطق محروم و جزایر هرمزگان.
۲. توسعه پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای: فعال‌سازی پایگاه‌های آماده بهره‌برداری و احداث پایگاه‌های جدید در محورهای پرخطر و نزدیک به مراکز صنعتی.
۳. مشارکت صنایع: تشویق صنایع به سرمایه‌گذاری در تأمین آمبولانس و تجهیزات پزشکی و درمانی از طریق مشوق‌های مالیاتی قانون برنامه هفتم توسعه.
۴. آموزش و جذب نیروی انسانی: افزایش استخدام نیروهای متخصص اورژانس، به‌ویژه زنان، برای خدمت در پایگاه‌های شهری و جاده‌ای.
۵. نوسازی ناوگان موجود: تخصیص بودجه برای تعمیر و نوسازی آمبولانس‌های فرسوده و جایگزینی آن‌ها با مدل‌های سازگار با شرایط جوی منطقه. باری دیگر تاکید داریم که بحران کمبود آمبولانس در هرمزگان، چالشی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
ثبت دیدگاه