دریانیوز// در طول قرون، هیئتهای عزاداری محرم همواره بهعنوان قلب تپنده فرهنگ شیعی شناخته شدهاند؛ محافلی که در آن اشک بر مظلومیت سیدالشهدا (ع) با شعلههای آگاهی، بصیرت و تبری از ظلم درهم آمیخته است.
اما امروز، در میانه قرن بیستویکم و در سایه تحولات ژئوپلیتیکی منطقه، این هیئتها دیگر محل سوگواری نیستند؛ بلکه به سنگرهایی برای روشنگری، مقاومت و فریاد علیه مستکبران زمان بدل شدهاند.اشک بر امام حسین (ع) علاوه بر اینکه نشانه محبت است؛ بلکه تجلی درک عمیق از مظلومیت حق در برابر باطل است.
اما اگر این اشک به آگاهی نینجامد، اگر به شناخت یزیدهای زمان و شمرهای معاصر منتهی نشود، از رسالت عاشورا فاصله گرفتهایم. هیئتها باید فراتر از نوحه و مرثیه به تریبونهایی برای تبیین فلسفه قیام عاشورا تبدیل شوند؛ قیامی که امام حسین (ع) در آن فرمود: «من برای اصلاح امت جدم قیام کردم».
* تبری و تولی؛ دو بال ارزشمند هیئتها
یکی از ارکان مهم فرهنگ عاشورا، اصل «تبری» از دشمنان خدا و «تولی» نسبت به اولیای الهی است. هیئتها باید با صراحت، چهره دشمنان امروز امت اسلامی را افشا کنند. رژیم صهیونیستی، آمریکا و همپیمانانشان، همان مستکبرانی هستند که در لباس مدرن، همان جنایات یزید را تکرار میکنند. هیئتها باید با زبان هنر، خطابه، مداحی و تحلیل، این چهرهها را برای نسل جوان روشن کنند.
* جنگ تحمیلی ۱۲ روزه؛ عاشورایی دیگر
در خرداد ۱۴۰۴، ایران اسلامی در برابر تجاوز رژیم کودککش صهیونیستی و حمایت مستقیم آمریکا، ایستاد. این جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، علاوه بر اینکه یک نبرد نظامی بود، بلکه یک عاشورای معاصر بود.
دشمن با تمام توان رسانهای، نظامی و روانی خود وارد میدان شد تا ملت شریف ایران را به زانو درآورد، اما با پاسخ قاطع نیروهای مسلح و همبستگی مردم، رهبری حکیمانه ومدبرانه مقام معظم رهبری مواجه و شکست خورد.در این نبرد دشوار همانند عاشورا، دشمن با نیرنگ آغاز کرد و با ذلت عقب نشست.
همانگونه که امام حسین (ع) در برابر سپاه یزید ایستاد و فرمود: «هیهات منّا الذله»، ملت ایران نیز در برابر تهدیدات و حملات با صلابت ایستاد و نشان داد که فرهنگ عاشورا زنده است.
* هیئتها؛ قرارگاههای فرهنگی در جنگ ترکیبی
در دوران جنگ ترکیبی که دشمن از رسانه، فضای مجازی، تحریف و عملیات روانی بهره میبرد، هیئتها باید به قرارگاههای فرهنگی تبدیل شوند. همانگونه که در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، دشمن تلاش کرد با دروغپردازی و تحریف واقعیتها، افکار عمومی را منحرف کند، هیئتها میتوانند با روشنگری، روایت صحیح و تبیین اهداف دشمن، این جنگ نرم را خنثی کنند.
هیئتها باید از فضای صرفاً احساسی عبور کرده و به کنشگری اجتماعی برسند. برگزاری جلسات تحلیل سیاسی، دعوت از کارشناسان برای تبیین مسائل روز، حمایت از خانوادههای شهدا و رزمندگان و حتی فعالیتهای جهادی در مناطق محروم، میتواند هیئتها را به نهادهایی اثرگذار در جامعه تبدیل کند.
* جوانان؛ مخاطبان اصلی هیئتهای تمدنساز
نسل جوان امروز، تشنه معنا، عدالت و حقیقت است. هیئتها باید با زبان روز، با استفاده از ابزارهای نوین رسانهای و با پرهیز از کلیشهگرایی، پیام عاشورا را به نسل جدید منتقل کنند. قیام عاشورا، الگویی برای حکمرانی اخلاقمحور، مقاومت در برابر ظلم است.
هیئت، سنگر مقاومت است نه صرفاً مجلس عزا
هیئتهای عزاداری باید به جایگاه واقعی خود بازگردند؛ جایگاهی که در آن، اشک با آگاهی، مرثیه با تحلیل و سوگ با فریاد علیه ظلم همراه است. در عصر جنگهای شناختی و رسانهای، هیئتها باید پرچمدار جهاد تبیین باشند.
همانگونه که در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، ملت ایران با الهام از عاشورا ایستاد، هیئتها نیز باید این فرهنگ را زنده نگه دارند.امروز، هر هیئت، یک سنگر است؛ سنگری برای دفاع از حقیقت، برای افشای چهره دشمن و برای تربیت نسلی که نهتنها گریهکن حسین (ع)، بلکه پیرو راه او باشد.
ناگفته نماند در همین راستا تا جای که نگارنده اطلاع دارد، هیئت رزمندگان اسلام هرمزگان و مسجد نبی اکرم (ص) محله سیم بالا بندرعباس، با نگاهی تمدنساز به عزاداری در برنامههای محرم امسال، علاوه بر برگزاری مجالس سوگواری به روشنگری و تبیین مسائل روز بهویژه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی و نقش آمریکا در آن پرداختهاند.
این الگو، میتواند سرمشقی برای سایر هیئتها در سراسر کشور باشد تا با بهرهگیری از ظرفیت عظیم محرم به جهاد تبیین بپردازند و نسل جوان را با چهره واقعی دشمنان اسلام و مظلومیت ملتهای مقاوم آشنا کنند. در فرهنگ شیعه، دین و سیاست دو مسیر جدا از هم نیستند، بلکه در هم تنیدهاند؛ همانگونه که قیام عاشورا، یک حرکت صرفاً عبادی نبود، بلکه قیامی سیاسی، اجتماعی و الهی برای اصلاح امت و مقابله با ظلم و انحراف بود.
امام حسین (ع) با خون خود نشان داد که دینداری بدون ایستادگی در برابر ظلم، ناقص است. عزاداری محرم نیز تنها برای گریه و سوگواری نیست، بلکه فرصتی است برای بازخوانی پیامهای سیاسی عاشورا، شناخت یزیدهای زمان و اعلام برائت از مستکبران و ستمگران.
در همین راستا،در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر با رژیم صهیونیستی و حامیان آمریکاییاش، تجلی عینی همان روحیه عاشورایی بود. ملت ایران با الهام از فرهنگ حسینی، در برابر تجاوز ایستاد و نشان داد که دینداری یعنی مقاومت، یعنی دفاع از مظلوم، یعنی فریاد «هیهات منّا الذله».
هیئتهای عزاداری امروز باید این پیام را به نسل جوان منتقل کنند که اگر حسین (ع) در کربلا ایستاد، ما نیز باید در برابر ظلم جهانی بایستیم؛ چرا که دینداری بدون موضعگیری سیاسی، تنها پوستهای بیجان از حقیقت دین است.
ثبت دیدگاه