دریانیوز// استان هرمزگان، با موقعیت استراتژیک و نقش کلیدی در اقتصاد کشور، از منظر زیرساخت‌های امدادی و درمانی با چالش‌های جدی مواجه است. یکی از بحرانی‌ترین این مشکلات، کمبود آمبولانس در سیستم اورژانس استان است که مستقیماً جان بیماران و مصدومان را به خطر می‌اندازد.
تأخیر در انتقال بیماران به مراکز درمانی، استفاده از خودروهای شخصی برای جابه‌جایی مصدومان و فرسودگی ناوگان موجود، عواملی هستند که در بسیاری از موارد به وخامت حال بیماران یا حتی مرگ آن‌ها منجر شده است.
این معضل در حوادث بزرگی مانند انفجار بندر شهید رجایی به‌وضوح نمایان شد و ضرورت بازنگری فوری در سیاست‌های امدادی و تأمین زیرساخت‌های اورژانس را بیش از پیش آشکار کرد. در این نوشتار، به بررسی ابعاد این بحران، پیامدهای آن و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت ناوگان آمبولانس هرمزگان می‌پردازیم.
* ابعاد بحران کمبود آمبولانس
هرمزگان، با گستردگی جغرافیایی شامل مناطق کوهستانی، روستایی و جزایر متعدد، نیازمند ناوگان اورژانس قوی و مجهز است. با این حال، تعداد آمبولانس‌های فعال در استان به‌مراتب کمتر از نیاز واقعی است. با شرایط پراکندگی روستاها و مناطق شهری و روستایی در هرمزگان، این استان به حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ دستگاه آمبولانس نیاز دارد تا بتواند پوشش مناسبی برای خدمات اورژانسی در تمام مناطق فراهم کند.
اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که تعداد آمبولانس‌های فعال در استان به مراتب کمتر از این رقم است و بسیاری از آن‌ها به دلیل فرسودگی، کارایی لازم را ندارند.فرسودگی آمبولانس‌های موجود یکی از مشکلات اصلی است. بخش قابل‌توجهی از ناوگان اورژانس هرمزگان متعلق به دهه‌های گذشته است و به دلیل استهلاک بالا، اغلب در تعمیرگاه‌ها متوقف هستند یا در حین مأموریت دچار نقص فنی می‌شوند.
این وضعیت، به‌ویژه در مناطق دورافتاده خدمات‌رسانی را مختل کرده و زمان طلایی برای نجات جان بیماران را از بین می‌برد. برای مناطق دوردست ،جزایر نیز نیاز به افزایش اورژانس دریایی و هوایی و زمینی می باشد.
* پیامدهای کمبود آمبولانس
کمبود آمبولانس و تأخیر در انتقال بیماران و مصدومان به مراکز درمانی، پیامدهای فاجعه‌باری به دنبال دارد. در بسیاری از موارد، خانواده‌ها مجبور می‌شوند بیماران یا مصدومان را با خودروهای شخصی به بیمارستان منتقل کنند. این اقدام نه‌تنها خطرناک است، بلکه به دلیل نبود تجهیزات پزشکی و پرسنل آموزش‌دیده در این خودروها، می‌تواند به وخامت حال بیمار یا حتی مرگ او منجر شود.
به‌عنوان مثال، در حوادث جاده‌ای که هرمزگان به دلیل موقعیت ترانزیتی خود از آمار بالایی برخوردار است، نبود آمبولانس مجهز در محل حادثه، شانس زنده ماندن مصدومان را به شدت کاهش می‌دهد.انفجار اخیر در بندر شهید رجایی نمونه‌ای بارز از ناکارآمدی ناوگان اورژانس بود. در این حادثه، کمبود آمبولانس و تأخیر در انتقال مصدومان، واکنش‌های انتقادی زیادی را در پی داشت.
این بندر، به‌عنوان یکی از مراکز حیاتی اقتصادی کشور، فاقد پایگاه اورژانس مجهز در نزدیکی خود است، در حالی که حوادث صنعتی و انفجارها در چنین مناطقی نیازمند واکنش سریع و هماهنگ هستند. این وضعیت نشان‌دهنده ضعف زیرساختی در مدیریت بحران‌های امدادی در هرمزگان است.
* تأثیر مناطق آزاد و محدودیت‌های تردد
یکی از موانع عجیب در بهبود وضعیت ناوگان امدادی هرمزگان، محدودیت‌های تردد خودروهای با پلاک مناطق آزاد در سطح استان است. مناطق آزاد قشم و کیش می‌توانند به‌عنوان منبعی برای تأمین آمبولانس و خودروهای آتش‌نشانی مورد استفاده قرار گیرند.
اما سیاست‌های تبعیض‌آمیز در تردد این خودروها، مانع از بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود شده است و برخلاف سایر مناطقی که دارای مناطق آزاد هستند ومجوز تردد دارند، اما در هرمزگان علی رغم مطالبه چندین ساله ، هنوز این مجوز صادر نشده است که ظلمی مضاعف در حق این استان مظلوم و محروم می باشد.
اگر دولت این محدودیت‌ها را لغو کند و مجوز تردد آزاد برای خودروهای امدادی و با پلاک‌مناطق آزاد صادر شود، امکان ورود آمبولانس‌ها و تجهیزات امدادی مدرن به هرمزگان تسهیل خواهد شد. این اقدام می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از تأخیر در خدمات اورژانسی کمک کند.
* ضرورت ایجاد پایگاه‌های اورژانس جدید
یکی از نیازهای فوری هرمزگان، ایجاد پایگاه‌های اورژانس در نقاط استراتژیک، به‌ویژه در غرب بندرعباس و نزدیکی بندر شهید رجایی است. این منطقه، به دلیل فعالیت‌های صنعتی و بندری، مستعد حوادث بزرگ مانند انفجار، آتش‌سوزی و حوادث شیمیایی است. راه‌اندازی یک پایگاه اورژانس مجهز با مشارکت صنایع مستقر در این منطقه، مانند پالایشگاه‌ها ، کارخانجات و بنگاه های اقتصادی و شرکت‌های بندری و گمرکات، می‌تواند زمان واکنش به حوادث را به حداقل برساند. این پایگاه‌ها باید مجهز به آمبولانس‌های پیشرفته، تجهیزات احیای قلبی-ریوی و پرسنل آموزش‌دیده باشند تا بتوانند در لحظات حساس جان انسان‌ها را نجات دهند.
* راهکارهای پیشنهادی
برای رفع بحران کمبود آمبولانس در هرمزگان، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:
• تزریق ۲۰۰ تا ۳۰۰ آمبولانس جدید: دولت و وزارت بهداشت باید بودجه‌ای ویژه برای تأمین حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ دستگاه آمبولانس مجهز به هرمزگان اختصاص دهند. این آمبولانس‌ها باید مجهز به فناوری‌های پیشرفته مانند دستگاه‌های شوک الکتریکی، ونتیلاتور، و مانیتورینگ بیمار باشند.
• نوسازی ناوگان موجود: آمبولانس‌های فرسوده باید به‌تدریج از رده خارج شده و با خودروهای جدید جایگزین شوند. این اقدام می‌تواند قابلیت اطمینان ناوگان اورژانس را افزایش دهد.
• ایجاد پایگاه‌های اورژانس در مناطق پرخطر: راه‌اندازی پایگاه‌های اورژانس در غرب بندرعباس، بندر شهید رجایی و جزایر قشم و هرمز ضروری است. مشارکت صنایع بزرگ مانند پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس و شرکت‌های بندری می‌تواند هزینه‌های این پروژه‌ها را تأمین کند.
• لغو محدودیت‌های تردد خودروهای مناطق آزاد: دولت باید با صدور مجوز تردد برای خودروهای امدادی با پلاک مناطق آزاد، امکان ورود آمبولانس‌ها و خودروهای آتش‌نشانی به سطح استان را فراهم کند.
• آموزش و افزایش نیروی انسانی: تعداد پرسنل اورژانس باید افزایش یابد و دوره‌های آموزشی منظم برای آن‌ها برگزار شود تا در شرایط بحرانی، مانند حوادث صنعتی یا جاده‌ای، عملکرد بهتری داشته باشند.
• مشارکت بخش خصوصی: تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تأمین آمبولانس و تجهیزات امدادی می‌تواند بخشی از بار مالی دولت را کاهش دهد.
* هزینه های مرگ‌بار
کمبود آمبولانس در هرمزگان یک بحران انسانی است که هر روز جان‌های بیشتری را به خطر می‌اندازد. تأخیر در انتقال بیماران و مصدومان، استفاده از خودروهای شخصی برای جابه‌جایی و فرسودگی ناوگان موجود، عواملی هستند که به مرگ‌ومیر غیرضروری منجر شده‌اند. انفجار بندر شهید رجایی نمونه‌ای تلخ از این ناکارآمدی بود که ضرورت ایجاد پایگاه‌های اورژانس مجهز و افزایش تعداد آمبولانس‌ها را برجسته کرد.
با تزریق آمبولانس های جدید، نوسازی ناوگان موجود، صدور مجوز تردد خودروهای امدادی با پلاک مناطق آزاد در سطح استان و مشارکت صنایع در راه‌اندازی پایگاه‌های اورژانس، می‌توان این بحران را مدیریت کرد.
وقت آن است که دولت و نهادهای مسئول، با اقدامی قاطع و فوری، به این مطالبه حیاتی مردم هرمزگان پاسخ دهند و از فجایع انسانی بیشتر جلوگیری کنند. جان انسان‌ها در گرو تصمیمات امروز است و هر تأخیری، هزینه‌ای جبران‌ناپذیر و مرگ‌بار به دنبال خواهد داشت.
ثبت دیدگاه