دریانیوز// شتر، این حیوان نجیب که قرن‌هاست با زندگی مردم هرمزگان، به ویژه در مناطق جنوبی، عجین شده، امروز به نمادی از یک بحران غم‌انگیز در جاده‌های جاسک تبدیل شده است.
تصادف خودروها با شترهای سرگردان، تراژدی تکراری است که هر روز و شب جان انسان‌ها و حیوانات را تهدید می‌کند.در نگاه اول، ممکن است رانندگان یا صاحبان شتر مقصر به نظر برسند، اما ریشه اصلی این مشکل در یک چرخه پیچیده از فقدان مدیریت صحیح، نبود زیرساخت‌های لازم و وعده‌های بی‌سرانجام نهفته است.
این معضل، فراتر از یک حادثه رانندگی ساده، یک بحران مدیریتی است که ریشه در کمبود امکانات و هماهنگی ناکافی میان نهادهای مسئول دارد.سال‌هاست که این مسئله مطرح شده و مصوباتی برای حل آن صادر شده، اما این وعده‌ها هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌اند.
کمتر از یک ماه پیش، دادستانی جاسک پس از بررسی‌های میدانی و درک خطرات ناشی از شترهای سرگردان، دستوراتی را برای ساماندهی این وضعیت صادر کرد اما به نظر می‌رسد اجرای این مصوبات با کندی پیش رفته و متولی اصلی این امر، هنوز اقدامات لازم را برای اجرایی کردن این دستورات انجام نداده است.
راه‌حل‌های ناکارآمد در برابر بحران جاده‌ای
تجربه نشان می‌دهد که طرح‌های اجراشده تاکنون، بازدارندگی لازم را نداشته‌اند نصب گردن بندهای شبرنگ به گردن شترها برای کاهش میزان تصادف با شتر و همچنین نصب بنر در نقاط حادثه خیز خطر برخورد با شتر، هرچند اقدامی مثبت است، اما توجه رانندگان را به خود جلب نمی‌کند؛ چرا که با گذشت زمان، این هشدارها عادی شده و رانندگان به آن بی‌توجه می‌شوند.
از سوی دیگر، پلاک‌کوبی شترها نیز نتوانسته به حل مشکل کمک کند، چرا که در عمل، پس از هر حادثه، صاحبان شترها شناسایی و بازخواست نشده‌اند و این طرح‌ها، تنها مقطعی و بدون ضمانت اجرایی بوده‌اند.
پیشنهادهای عملی برای مهار بحران
برای پایان دادن به این تراژدی، باید به دنبال راه‌حل‌های عملی و پایدار بود و یکی از مؤثرترین راهکارها، تأمین آب و علوفه در آبشخورهای حصارکشی‌شده در نزدیکی روستاها از جمله بهمدی، گاوبندی، تل و بونجی است.
این کار شترها را ترغیب می‌کند تا به جای سرگردانی در حریم جاده، در مکان‌های امن تغذیه کنند و همچنین، برخورد قاطع با متخلفان و اجرای جدی طرح پلاک‌کوبی ضروری است.اگر در صورت وقوع تصادف، صاحب شتر پلاک‌دار شناسایی و مسئول شناخته شود، صاحبان شترها به نگهداری صحیح از حیوانات خود ترغیب می‌شوند.
در کنار این اقدامات، گشت‌های شبانه برای جمع‌آوری شترهای سرگردان نیز می‌تواند به صورت جدی بازدارندگی ایجاد کند.حل این بحران، نیازمند هماهنگی و اقدام فوری همه نهادهای مسئول است تا پیش از آنکه قربانی دیگری در این جاده‌ها جان خود را از دست دهد، این تراژدی پایان یابد.
برای بررسی اقدامات انجام شده، خبرنگار ما به سراغ مسئولان مربوطه رفت تا بشنود که در برابر این فاجعه، چه تدابیری اندیشیده‌اند و چه اقداماتی برای اجرای مصوبات دادستانی در دستور کار دارند.
اقدامات جهاد کشاورزی جاسک برای ساماندهی شترها
عباسی، سرپرست جهاد کشاورزی شهرستان جاسک، در گفت وگو با خبرنگار دریا؛ از اقدامات این نهاد برای ساماندهی و مدیریت جمعیت شترها در این شهرستان خبر داد.
عباسی، یکی از مهم‌ترین اقدامات انجام شده، برگزاری جلسه‌ای با دهیاران و شوراهای اسلامی بخش مرکزی با حضور فرماندار و بخشدار است که در آن، شرح وظایف دهیاران برای همکاری در این طرح ابلاغ شد و این همکاری شامل اطلاع‌رسانی و چاپ بنر در مناطق حادثه‌خیز است.
وی افزود: در راستای هویت‌بخشی و ثبت اطلاعات شترها، ۵۰۰ نفر از شترهای شهرستان پلاک‌کوبی و مشخصات آن‌ها در سامانه هویت ثبت شده است.
سرپرست جهاد کشاورزی جاسک تاکید کرد : با اقدامات سال‌های گذشته، ۹۰ درصد شترهای شهرستان دارای پلاک هستند.عباسی از دیگر اقدامات صورت گرفته، واگذاری دو قطعه زمین به شترداران در روستاهای گروک و بهمدی برای ایجاد زیرساخت‌های لازم اشاره کرد.
وی بیان کرد: برای تامین امنیت جاده‌ها و کاهش حوادث، مکاتبه با سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان برای تامین اعتبار جهت خرید خودروی گشت ساربانی انجام شده تا نظارت بیشتری بر تردد شترها در مناطق پرخطر صورت گیرد.
عباسی به برگزاری جلساتی با شرکت‌های سهامی زراعی، نظام صنفی کشاورزی و نظام مهندسی کشاورزی نیز اشاره کرد و گفت: این جلسه با هدف رفع مشکلات شترداران برگزار شده است.سرپرست جهاد کشاورزی جاسک تصریح کرد: جهت تامین اعتبار برای احداث ایستگاه‌های شترداری در مناطق حادثه‌خیز نیز مکاتبات لازم با سازمان جهاد کشاورزی استان صورت گرفته است.
در پایان، وی به اهمیت اطلاع‌رسانی به شترداران اشاره کرد و گفت: این اطلاع‌رسانی از طریق فضای مجازی و همکاری دهیاران در حال انجام است و این اقدامات جامع با هدف هموار کردن مسیر برای مدیریت بهتر جمعیت شترها و افزایش امنیت در جاده‌های شهرستان جاسک صورت گرفته است.
توزیع شبرنگ و کلاه ایمنی برای کاهش تصادفات شتر
در همین راستا، حاتمی‌پور رئیس اداره راهداری جاسک، از اقدامات این اداره خبر داد و گفت: در کمتر از یک ماه، توزیع شبرنگ مخصوص شترها هم به صورت فردی و هم گروهی بین صاحبان دام آغاز شده است.
وی همچنین افزود: جمع‌آوری شترهای سرگردان در شب از سطح جاده‌ها به طور جدی در دستور کار قرار گرفته که تاثیر چشمگیری در کاهش تصادفات داشته است.حاتمی‌پور در ادامه به توزیع کلاه ایمنی بین راکبان موتورسیکلت اشاره کرد تا تلفات ناشی از تصادف با شتر کاهش یابد.
ادعاهایی که با واقعیت میدانی همخوانی ندارند؟
در پی اظهارات عباسی، سرپرست جهاد کشاورزی شهرستان جاسک، مبنی بر اقدامات این نهاد برای ساماندهی جمعیت شترها، تناقض‌های جدی میان آنچه گفته شده و وضعیت موجود در منطقه مشاهده می‌شود.این اظهارات در حالی مطرح شده که به نظر می‌رسد بسیاری از وعده‌ها و ادعاهای مطرح‌شده با مشکلات واقعی و حوادث روزانه در جاده‌های شهرستان همخوانی ندارد.
جلسات بدون حضور مسئولین؟
عباسی یکی از مهم‌ترین اقدامات خود را برگزاری جلسه با فرماندار و دهیاران برای ابلاغ شرح وظایف آن‌ها عنوان کرده است.
با این حال، پیگیری‌های میدانی نشان می‌دهد که سرپرست جهاد کشاورزی در جلسه دادستانی که منجر به صدور مصوباتی برای حل این مشکل شد حضور نداشته و همچنین در جلسه ای که فرماندار با دهیاران برگزار کرد، شرکت فعالی نداشته است و فقط یک نماینده از جهاد فرستاده است.این غیبت‌ها سؤالاتی را در خصوص میزان تعهد و همکاری این نهاد در حل بحران شترهای سرگردان مطرح می‌کند.
ادعای پلاک‌کوبی ۹۰ درصدی و حوادث روزانه
عباسی با افتخار اعلام کرده که ۹۰ درصد شترهای شهرستان پلاک‌کوبی شده‌اند و مشخصات آن‌ها در سامانه هویت ثبت شده است.
اما این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که حوادث رانندگی ناشی از برخورد با شترهای بدون پلاک همچنان به صورت روزانه گزارش می‌شود و این اقدامات اگر هم صورت گرفته،آنچنان کارساز نبوده است.در نتیجه، این آمارها نه تنها به حل مشکل کمکی نکرده، بلکه بهانه‌ای برای بی‌عملی در برابر این بحران شده است.
وعده زمین و افزایش تصادفات
سرپرست جهاد کشاورزی شهرستان از واگذاری دو قطعه زمین در روستاهای گروک و بهمدی برای احداث زیرساخت‌ها خبر داده، اما اگر این واگذاری‌ها به نتیجه رسیده، چرا هنوز شاهد تصادفات مرگبار با شترها در این مناطق هستیم؟
چرا هنوز شترهای سرگردان روزها جان انسان ها را تهدید می کنند تاکی مردم باید قربانی بی مدیریتی برخی مسئولان باشند. این سؤال بی‌پاسخ مانده که چرا با وجود اقدامات ادعایی، جان رانندگان و خود شترها همچنان در خطر است.
اطلاع‌رسانی نامرئی
عباسی از اطلاع‌رسانی به شترداران از طریق فضای مجازی گفته است، اما شترداران چنین اطلاع‌رسانی مؤثری را تأیید نمی‌کنند.نبود یک سیستم ارتباطی قوی و عدم حضور مستقیم مسئولین در میان شترداران، باعث شده که این اطلاع‌رسانی به یک ادعای بی‌اساس تبدیل شود و مشکلات شترداران همچنان پابرجا بماند.
به نظر می‌رسد که اظهارات سرپرست جهاد کشاورزی بیشتر به یک گزارش عملکرد از اقدامات نیمه‌کاره و ناموفق شباهت دارد تا راهکاری عملی برای حل یک مشکل حاد.در شرایطی که جان مردم به دلیل عدم مدیریت صحیح و بی‌توجهی به این بحران در خطر است، توجیه عدم تأمین اعتبار و ناتوانی در اجرای طرح‌ها پذیرفتنی نیست.
مردم جاسک انتظار دارند که مسئولین به جای ارائه آمارهای غیرواقعی، با اقدامات جدی و مؤثر، امنیت جاده‌ها را تأمین کنند و به این بحران پایان دهند.
احداث آبشخور؛ راهکاری برای کاهش تصادفات شتر در جاده‌ها
محمد باژرنگ، دهیار روستای گزدان شهرستان جاسک، با تأکید بر ناکارآمدی اقدامات پیشین مانند نصب مکرر تابلوهای «خطر برخورد با شتر» در مناطق حادثه خیز کار ساز نبوده است چرا که هم رانندگان و هم شترداران به آن‌ها توجه کافی نداشته‌اند.
دهیار روستای گزدان شهرستان جاسک در ادامه تصریح کرد: همچنین طرح پلاک‌کوبی یا نصب شبرنگ کار ساز نبوده چرا همچنان شاهد افزایش تصادفات با شتر هستیم.باژرنگ، احداث آبشخور را یکی از مؤثرترین اقدامات پیشگیرانه دانست و گفت: با تأمین آب و علوفه در فواصل دورتر از جاده‌ها (حداقل ۳ کیلومتر)، شترها به سمت مناطق مسکونی یا جاده‌ها جذب نشوند .
وی با بیان اینکه فراهم کردن این نیازهای اولیه شتر، باعث می‌شود که از حریم جاده دور بمانند، تصریح کرد: روستای بونجی در بندر جاسک نمونه‌ای موفق از این طرح است که با احداث آبشخور، وضعیت نگهداری شترها در آن بهبود یافته است.
راهکارهای تنبیهی: جمع‌آوری و جریمه‌های سنگین
دهیار روستای گزدان، راهکارهای تنبیهی را برای شتردارانی که به قوانین بی‌توجهی می‌کنند، ضروری دانست و گفت: جمع‌آوری شبانه شترهای سرگردان توسط نهادهای مسئول مانند جهاد کشاورزی، می‌تواند مؤثرتر از اقدامات گذشته باشد.
باژرنگ تأکید کرد: پس از جمع‌آوری شترها، با حمایت دادستانی و نیروی انتظامی، باید جریمه‌های سنگین برای صاحبان آن‌ها در نظر گرفته شود.وی در ادامه بیان کرد: در صورت تکرار تخلف، شترها باید توقیف شده و گوشت آن‌ها پس از ذبح، به نیازمندان یا مدارس شبانه‌روزی داده شود و این روش، به‌خاطر ارزش جان انسان‌ها، بازدارندگی قوی‌تری نسبت به اقدامات پیشین خواهد داشت.
باژرنگ تمامی اقدامات گذشته مانند پلاک‌کوبی یا نصب شبرنگ را ناکافی دانست و احداث آبشخور و در صورت عدم همکاری شترداران، اعمال جریمه و ذبح را به‌عنوان راهکارهای جایگزین و مؤثر معرفی می‌کند تا از قربانی شدن انسان‌ها در تصادفات جاده‌ای جلوگیری شود.
حل مشکل شترهای سرگردان نیازمند یک رویکرد جامع است که هم شامل اقدامات زیرساختی مانند احداث آبشخور می‌شود و هم با اعمال قوانین سخت‌گیرانه، شترداران را به مسئولیت‌پذیری وادار می‌کند.با این حال، به نظر می‌رسد این اقدامات انفرادی نمی‌تواند به طور کامل این مشکل ریشه‌ای را حل کند باید سایر ارگان های متولی وارد میدان عمل شوند.
کارشناسان معتقدند که تا زمانی که یک نهاد به طور جدی و مسئولانه به وظایف خود عمل نکند و همکاری لازم میان تمام دستگاه‌ها صورت نگیرد، این تراژدی در جاده‌های جاسک ادامه خواهد داشت.
ثبت دیدگاه