دریانیوز// حمایت از کشاورز؛ ضرورتی برای پایداری اجتماعی، اقتصادی و غذایی کشور بشمار می‌رود.یکی از چالش‌های مهم و رو به گسترش کشور، مهاجرت روستاییان به شهرها در دهه های اخیر و گسترش پدیده حاشیه‌نشینی است.
این روند نه‌تنها نظم اجتماعی و اقتصادی شهرها را با بحران مواجه می‌سازد، بلکه باعث کاهش تولید در بخش کشاورزی، نابودی سرمایه‌های طبیعی و فرهنگی روستاها و تضعیف امنیت غذایی کشور می‌شود. ریشه بسیاری از این مشکلات، نبود حمایت‌های کافی از کشاورزان و نداشتن برنامه‌ریزی منسجم در حوزه‌های مختلف تولید، فروش و صادرات محصولات کشاورزی است.
در استان‌هایی نظیر هرمزگان که دارای ظرفیت‌های عظیم کشاورزی، باغی و شیلاتی است، بی‌توجهی به این ظرفیت‌ها می‌تواند تبعاتی جدی به‌همراه داشته باشد. برای جلوگیری از تضعیف کشاورزی و خروج جمعیت از روستاها، باید با نگاهی جامع در حوزه‌های مختلف تولید، آموزش، فرآوری، صادرات و تنظیم بازار، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد.
یکی از موضوعاتی که بایستی موردتوجه قرارگیرد این است که ایجاد پایانه صادراتی و صنایع تبدیلی در هرمزگان ضرورتی انکارناپذیر می باشد.هرمزگان یکی از استان‌هایی است که از نظر تولید محصولات گرمسیری، صیفی‌جات، خرما، میگو و ماهی و… دارای جایگاهی استراتژیک است.
با این حال، نبود پایانه صادراتی مجهز، صنایع تبدیلی و تکمیلی و سیستم بسته‌بندی پیشرفته باعث شده بسیاری از محصولات با ارزش افزوده پایین به فروش برسند یا به دلیل فسادپذیری، پیش از عرضه به بازار از بین بروند. این شرایط نه‌تنها کشاورز را متضرر می‌کند، بلکه فرصت‌های اشتغال و ارزآوری را نیز از بین می‌برد.
ایجاد پایانه صادراتی، سردخانه‌های مدرن، کارخانجات بسته‌بندی و فرآوری محصولات کشاورزی و شیلاتی در استان هرمزگان، علاوه بر کاهش ضایعات محصولات، موجب اشتغال‌زایی، کاهش وابستگی به خام‌فروشی، ارتقاء کیفیت صادرات و کاهش نقش دلالان می‌شود.
حمایت دولتی و تسهیلات بانکی برای ایجاد چنین زیرساخت‌هایی، سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای است که در بلندمدت به سود اقتصاد ملی خواهد بود.موضوع دیگر این‌است که آموزش و ترویج کشاورزی نوین بایستی موردتوجه قرارگیرد.یکی از ضعف‌های مهم در حوزه کشاورزی، پایین بودن سطح دانش فنی کشاورزان نسبت به روش‌های علمی و مدرن کشاورزی است.
بسیاری از کشاورزان به دلیل ناآگاهی از نوع بذر، میزان و نحوه صحیح مصرف کود و سم ویا روش‌های مقابله با آفات و بیماری‌ها‌در کشاورزی و دامداری دچار خسارات سنگین می‌شوند. این امر نه‌تنها باعث کاهش کیفیت محصولات می‌شود، بلکه اثرات منفی زیست‌محیطی و بهداشتی نیز به‌همراه دارد.
برگزاری دوره‌های آموزشی منظم و کاربردی توسط جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مرتبط، باید به یک اولویت تبدیل شود. کارشناسان بخش کشاورزی می‌بایست حضور میدانی فعال‌تری در مزارع و باغات داشته باشند تا در ارتباط مستقیم با کشاورزان، راهکارهای عملی برای افزایش بهره‌وری ارائه دهند.
آموزش در حوزه‌هایی همچون آبیاری نوین، استفاده اصولی از نهاده‌ها، شناخت بازار مصرف و بسته‌بندی اصولی می‌تواند سطح تولید و درآمد کشاورزان را به‌طرز چشمگیری ارتقاء دهد. اعتمادسازی برای اجرای الگوی کشت حائز اهمیت است. یکی از دلایل نابسامانی بازار محصولات کشاورزی، عدم پایبندی به الگوی کشت مناسب با نیاز بازار و شرایط اقلیمی است.
کشاورزان به دلیل نداشتن اطلاعات دقیق از وضعیت بازار، گاه به‌صورت گسترده اقدام به کاشت محصولی خاص می‌کنند که در نهایت به اشباع بازار و سقوط قیمت آن می‌انجامد. نتیجه این فرآیند، نابودی محصولاتی است که با زحمت فراوان تولید شده‌اند،اما روی زمین مانده و فاسد می‌شوند و در واقع آب زیادی هم‌در تولید محصول در این شرایط خشکسالی به هدر رفته است.
برای حل این مشکل، دولت باید با شفاف‌سازی بازار و ارائه آمار دقیق و به‌روز، اعتماد کشاورزان را جلب کند. همچنین، اجرای سیاست‌های تشویقی و حمایتی برای کشاورزانی که به الگوی کشت مصوب پایبند هستند، می‌تواند گامی مؤثر در جهت مدیریت بازار و افزایش امنیت غذایی کشور باشد.
کشت قراردادی؛ گامی به‌سوی کشاورزی مطمئن بشمار می رود.کشت قراردادی، به‌عنوان مدلی مطمئن برای حمایت از کشاورز و تضمین خرید محصول، باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در این روش، کشاورز پیش از کاشت، قراردادی با دولت یا نهادهای وابسته و ازجمله اتحادیه تعاونی تولید روستایی منعقد می‌کند که طی آن نوع محصول، میزان تولید، قیمت خرید و شرایط تحویل مشخص می‌شود.
این نوع از کشاورزی نه‌تنها دغدغه فروش محصول را کاهش می‌دهد، بلکه منجر به بهبود کیفیت تولید و کاهش اتلاف منابع می‌شود. درحقیقت حمایت از کشاورز، تنها وظیفه دولت یا یک نهاد خاص نیست؛ بلکه مسئولیتی ملی است که به امنیت غذایی، عدالت اجتماعی و توسعه پایدار کشور گره خورده است.
اگر بخواهیم روستاها را زنده نگه داریم، از حاشیه‌نشینی بکاهیم و کشاورزی را به یک شغل پایدار و ارزشمند تبدیل کنیم، باید با رویکردی جامع و هماهنگ در حوزه‌های آموزش، بازار، صادرات، صنایع تبدیلی و سیاست‌گذاری‌های حمایتی حرکت کنیم. استان‌هایی مانند هرمزگان با ظرفیت‌های گسترده، می‌توانند به قطب صادرات محصولات فرآوری‌شده و باکیفیت بدل شوند، اگر زیرساخت‌ها به درستی طراحی و حمایت‌ها به صورت هدفمند ارائه شوند.
اکنون زمان آن رسیده که از شعار فراتر رویم و با اقدامات عملی، جایگاه واقعی کشاورز را به عنوان پایه‌گذار امنیت غذایی و توسعه اقتصادی کشور، به رسمیت بشناسیم.
ثبت دیدگاه