دریانیوز// اهدای عضو، یکی از بزرگ‌ترین جلوه‌های نوع‌دوستی و ایثار انسانی است که می‌تواند پلی باشد بین مرگ و زندگی، بین ناامیدی و امید.
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر پزشکی در ایران و توانایی بی‌نظیر پزشکان در انجام پیوند اعضا، همچنان سالانه هزاران ارگان قابل پیوند به دلیل کمبود آگاهی و پذیرش ناکافی مرگ مغزی در جامعه، خاکسپاری می‌شود.
در این میان، رسانه‌ها به‌عنوان نیرویی تحول‌آفرین می‌توانند با فرهنگ‌سازی مؤثر و اطلاع‌رسانی هدفمند، این شکاف را پر کرده و جان هزاران بیمار در انتظار پیوند را نجات دهند.
به گزارش مهر، کتایون نجفی‌زاده، مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان، با تأکید بر ضرورت ارتقای فرهنگ اهدای عضو در ایران اعلام کرد: «سالانه حدود ۵ تا ۸ هزار ایرانی با مرگ مغزی فوت می‌کنند که نیمی از آن‌ها، یعنی حدود ۳ هزار نفر، قابلیت اهدای اعضا را دارند. آمارهای اهدای عضو در ایران نشان می‌دهد که ۲۰۰۰ نفر از افراد مرگ مغزی به اهدا نمی‌رسند.
اگر هر کدام حداقل ۳ ارگان از ۸ ارگان قابل پیوند داشته باشند، یعنی حدود ۶۰۰۰ ارگان قابل پیوند در سال خاکسپاری می‌شود.» وی افزود: «بالغ بر ۲۷ هزار بیمار نیازمند به عضو در لیست انتظار پیوند هستند که از این تعداد، روزانه ۱۰ تا ۱۲ نفر، یا به عبارتی هر ۲ تا ۳ ساعت یک نفر، و سالانه در مجموع بالغ بر ۳۰۰۰ نفر به دلیل نرسیدن ارگان مناسب پیوندی فوت می‌کنند.»
نجفی‌زاده تأکید کرد: «به رغم توان بالای اهدای عضو و پیوند همه اعضا در کشور، سالانه بیش از ۳۰۰۰ نفر از هموطنان‌مان به دلیل نرسیدن عضو مناسب پیوندی با زجر زیاد در لیست‌های طولانی انتظار پیوند فوت می‌کنند، در حالی که هر سال حدود ۷۰۰۰ عضو قابل استفاده خاکسپاری می‌شود.»
تاکنون نزدیک به ۸۵ هزار عمل پیوند عضو در ایران انجام شده که حدود ۳ هزار مورد آن مربوط به سال ۱۴۰۳ است، شامل بیش از ۶۷ هزار پیوند کلیه، بیش از ۱۴ هزار پیوند کبد، نزدیک به ۲۵۰۰ پیوند قلب، بیش از ۲۰۰ پیوند ریه، بیش از ۵۰۰ پیوند لوزالمعده و نزدیک به ۲۰۰ پیوند روده. این آمار گواهی بر توانمندی پزشکان ایرانی است، اما چالش اصلی همچنان در عدم پذیرش مرگ مغزی توسط خانواده‌ها ریشه دارد.
چرا فرهنگ‌سازی در اهدای عضو حیاتی است؟
بسیاری از خانواده‌ها به دلیل باورهای نادرست یا کمبود اطلاعات درباره مرگ مغزی، از اهدای اعضای عزیزان خود امتناع می‌کنند. مرگ مغزی، برخلاف کما، حالتی غیرقابل بازگشت است که در آن فعالیت‌های مغزی به‌طور کامل متوقف می‌شود، اما قلب با کمک دستگاه‌ها به‌طور موقت به کار خود ادامه می‌دهد.
این عدم آگاهی، مانع از آن می‌شود که خانواده‌ها تصمیم به اهدای عضو بگیرند، تصمیمی که می‌تواند زندگی چندین نفر را نجات دهد. فرهنگ‌سازی در این زمینه نه‌تنها نیازمند آموزش علمی، بلکه نیاز به ایجاد همدلی و تغییر نگرش‌های فرهنگی دارد.
نقش بی‌بدیل رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی
رسانه‌ها، به‌عنوان پل ارتباطی بین علم و جامعه، می‌توانند با ابزارهای متنوع خود، از جمله برنامه‌های تلویزیونی، مستندها، مقالات خبری، و محتوای دیجیتال، به ترویج فرهنگ اهدای عضو کمک کنند. شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام به دلیل دسترسی گسترده و تعاملی بودن، ابزاری بی‌نظیر برای فرهنگ‌سازی هستند.
کمپین‌های آنلاین با هشتگ‌هایی مانند #اهدای_عضو _اهدای_زندگی یا #یک_ زندگی _ بخشیده_ شود می‌توانند توجه میلیون‌ها نفر را جلب کنند. این کمپین‌ها می‌توانند شامل ویدئوهای کوتاه آموزشی، اینفوگرافیک‌های ساده درباره تفاوت مرگ مغزی و کما، یا حتی چالش‌های آنلاین برای تشویق به ثبت‌نام در سامانه اهدای عضو باشند.
برای مثال، یک چالش اینستاگرامی که افراد را به اشتراک‌گذاری داستان‌های شخصی یا دلایلشان برای حمایت از اهدای عضو دعوت کند، می‌تواند به سرعت فراگیر شود.علاوه بر این، رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون و رادیو می‌توانند با پخش برنامه‌های گفت‌وگو‌محور با حضور پزشکان، روان‌شناسان، و خانواده‌های اهداکننده، به سؤالات رایج پاسخ دهند و ابهامات را برطرف کنند. این برنامه‌ها می‌توانند با زبانی ساده و صمیمی، به مردم توضیح دهند که اهدای عضو چگونه می‌تواند به معنای ادامه زندگی عزیزانشان در بدن دیگران باشد.
رسانه‌ها همچنین می‌توانند با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد مانند انجمن اهدای عضو ایرانیان، پیام‌های آموزشی را به‌صورت هدفمند به گروه‌های مختلف جامعه، از جمله جوانان، والدین، و حتی جوامع مذهبی، منتقل کنند.
رسانه‌ها، کلید نجات جان‌ها
سالانه هزاران ارگان قابل پیوند به دلیل عدم آگاهی و پذیرش مرگ مغزی خاکسپاری می‌شود، در حالی که بیماران بسیاری در انتظار یک فرصت برای زندگی دوباره هستند. رسانه‌ها، با قدرت بی‌نظیر خود در شکل‌دهی افکار عمومی، می‌توانند این چرخه را تغییر دهند.
از طریق آموزش، داستان‌سرایی، و ایجاد گفت‌وگوهای اجتماعی، رسانه‌ها می‌توانند اهدای عضو را از یک مفهوم ناآشنا به یک ارزش فرهنگی تبدیل کنند. هر ارگان اهدایی، یک زندگی نجات‌یافته است؛ و هر زندگی نجات‌یافته، گواهی بر قدرت رسانه‌ها در ساختن جامعه‌ای ایثارگر و انسان‌دوست.
نحوه ثبت‌نام برای کارت اهدای عضو
برای دریافت کارت اهدای عضو، کافی است به وب‌سایت رسمی انجمن اهدای عضو ایرانیان (www.ehdacenter.ir)(www.ehdacenter.ir) مراجعه کنید یا کد ملی خود را به شماره ۳۴۳۲ پیامک کنید. پس از ثبت اطلاعات (نام، نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد و شماره موبایل به نام فرد)، کارت به‌صورت آنی صادر می‌شود و می‌توانید آن را ذخیره یا چاپ کنید.
این فرآیند رایگان، سریع و بدون محدودیت سنی است. توصیه می‌شود پیش از ثبت‌نام، با خانواده خود درباره این تصمیم صحبت کنید، زیرا رضایت آن‌ها در زمان اهدا ضروری است.کارت اهدای عضو در ایران، اگرچه به‌تنهایی وجاهت قانونی برای انجام اهدای عضو ندارد، اما نقش مهمی در فرآیند تصمیم‌گیری و فرهنگ‌سازی ایفا می‌کند.
بر اساس اطلاعات موجود، این کارت به‌عنوان نمادی از رضایت قلبی فرد برای اهدای عضو پس از مرگ مغزی عمل می‌کند و می‌تواند در لحظه حساس، تصمیم خانواده را تسهیل کند. هرچند طبق قانون ایران، اهدای عضو از فرد مرگ مغزی نیازمند رضایت اولیای دم (مانند پدر، فرزند ذکور بالغ یا جد پدری) است، داشتن کارت اهدای عضو نشان‌دهنده خواست قبلی فرد است.
این امر می‌تواند تردیدهای خانواده را کاهش دهد و آن‌ها را به احترام به تصمیم عزیزشان ترغیب کند. آمارها نشان می‌دهند که در مواردی که فرد کارت اهدای عضو داشته، بیش از ۹۵ درصد خانواده‌ها با اهدا موافقت کرده‌اند.اطلاعات افرادی که برای کارت اهدای عضو ثبت‌نام می‌کنند، در سامانه کشوری اهدای عضو ذخیره می‌شود و در دسترس بیمارستان‌های سراسر کشور قرار می‌گیرد.
این امکان جست‌وجوی سریع نام فرد مرگ مغزی را فراهم می‌کند و فرآیند شناسایی اهداکنندگان بالقوه را سرعت می‌بخشد.
ثبت دیدگاه