دریانیوز// استان هرمزگان، با موقعیت استراتژیک دروازه‌ای جنوب ایران و نقشی تعیین‌کننده در تجارت، انرژی، حمل‌ونقل دریایی و دفاع، همواره در کانون نگاه دولت‌ها بوده؛ نگاهی که گاه از جنس فرصت و سرمایه‌گذاری بوده و گاه تنها در قاب بازدیدهای مناسبتی و وعده‌های بی‌سرانجام باقی مانده است.
مروری بر سفرهای رؤسای جمهور به این استان، تصویری گویا از نوع مواجهه هر دولت با ظرفیت‌ها و چالش‌های هرمزگان ارائه می‌دهد؛ از سال‌های جنگ و بازسازی تا دوران خصوصی‌سازی و طرح‌های تحول‌زا.
* هرمزگان در سایه جنگ: امنیت اولویت بی‌رقیب
در نخستین سال‌های پس از انقلاب، با وجود درگیری کشور در مسائل بنیادین ساختار سیاسی و سپس آغاز جنگ تحمیلی، استان هرمزگان از نظر موقعیت نظامی و استراتژیک اهمیت داشت.
سفرهای ریاست‌جمهوری در این دوره بیشتر با هدف بازدید از مناطق نظامی، اسکله‌های راهبردی و تأکید بر ثبات امنیتی انجام می‌شد. آیت‌الله خامنه‌ای، به‌عنوان دومین رئیس‌جمهور، چند سفر به بندرعباس و مناطق دریایی داشتند که محور اصلی آن، مسائل دفاعی، حضور در جمع نیروهای دریایی و بررسی آمادگی‌های منطقه‌ای بود.
* دولت هاشمی رفسنجانی: توسعه در سایه بازسازی
دولت سازندگی با شعار بازسازی پس از جنگ، تلاش کرد بنادر و زیرساخت‌های اقتصادی هرمزگان را فعال کند. هاشمی رفسنجانی در سفرهای خود به هرمزگان، پروژه‌های صنعتی همچون توسعه بندر شهید رجایی، آغاز فعالیت‌های فازهای اولیه منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس و اجرای طرح‌های آب‌رسانی و برق‌رسانی را در اولویت قرار داد.
در حوزه سلامت، ساخت بیمارستان‌ها در میناب و قشم و همچنین تجهیز مراکز درمانی بندرعباس دنبال شد. توسعه مسیرهای جاده‌ای و تقویت بنیه حمل‌ونقل دریایی نیز از دیگر رویکردهای او بود.نتایج سفرهای هاشمی رفسنجانی به هرمزگان به‌ویژه در زمینه توسعه زیرساخت‌ها و تأسیس مناطق ویژه اقتصادی قابل توجه بود.
طرح‌هایی همچون منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس که در دولت او شکل گرفت، همچنان به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی استان هرمزگان شناخته می‌شود. باوجود این‌که در برخی موارد پروژه‌ها با تاخیر مواجه شدند، ولی نتایج این سفرها به‌طور مستقیم در توسعه بنادر، راه‌ها و افزایش ظرفیت‌های اقتصادی هرمزگان تأثیرگذار بود.
* دولت خاتمی: توسعه انسانی در اولویت
دولت اصلاحات با رویکرد توسعه متوازن و عدالت‌محور، در سفرهای رئیس‌جمهور وقت به هرمزگان بر بهبود خدمات عمومی و ارتقاء آموزش و بهداشت تأکید داشت.
سید محمد خاتمی در سفرهای خود از مناطق کمتر توسعه‌یافته همچون بشاگرد، سیریک و جاسک بازدید کرد. گسترش مدارس شبانه‌روزی، ایجاد دانشگاه‌های دولتی در بندرعباس و تأسیس دانشکده‌های تخصصی بخشی از این سیاست بود. در حوزه زنان و مشارکت اجتماعی، سیاست‌های دولت اصلاحات نقش برجسته‌تری در هرمزگان ایفا کرد، به‌ویژه در ارتقاء جایگاه زنان در نهادهای مدنی و فرهنگی.
نتایج سفرهای خاتمی به هرمزگان در توسعه انسانی و ارتقاء سطح دسترسی به خدمات عمومی مشهود بود. یکی از مهم‌ترین دستاوردها، افزایش تعداد مدارس و دانشگاه‌ها در مناطق دورافتاده استان بود که تأثیر مستقیمی بر کاهش شکاف‌های آموزشی و افزایش سطح آگاهی عمومی داشت. این سفرها باعث شد که هرمزگان به یکی از اولویت‌های دولت اصلاحات در راستای توسعه متوازن تبدیل شود.
* دولت احمدی‌نژاد: سفرهای پیاپی و پروژه‌محور
محمود احمدی‌نژاد در دوران ریاست‌جمهوری خود ۲۱ بار به هرمزگان سفر کرد که از نظر تعداد سفرها، رکورددار رؤسای جمهور پس از انقلاب است. سیاست‌های او با تمرکز بر پروژه‌های عمرانی و تسهیلات بلاعوض و وام‌های فوری شناخته می‌شد.
عملیات اجرایی پل خلیج فارس در قشم، توسعه پالایشگاه ستاره خلیج فارس، راه‌اندازی برخی اسکله‌های صادراتی و تلاش برای توسعه مسکن مهر در مناطق شهری و روستایی از اقدامات شاخص اوست. اگرچه بسیاری از این پروژه‌ها به مرحله بهره‌برداری نرسیدند یا ناتمام ماندند، اما حضور مستمر رئیس‌جمهور، سبب شد استان برای مدتی در اولویت رسانه‌ای و اجرایی دولت قرار گیرد.
نتایج سفرهای احمدی‌نژاد به هرمزگان تا حدودی با چالش‌های اجرایی مواجه شد، اما حضور مستمر وی در استان باعث شد که برخی پروژه‌ها، حتی اگر به نتیجه نرسیدند، در ردیف برنامه‌های دولت قرار گیرند. پروژه‌هایی همچون پالایشگاه ستاره خلیج فارس و مسکن مهر در مناطق شهری و روستایی استان از جمله اقداماتی بودند که علیرغم مشکلات مالی و اجرایی، بازتاب‌های زیادی در رسانه‌ها داشتند.
* دولت روحانی: تمرکز بر اقتصاد و زیرساخت‌های کلان
حسن روحانی در دو سفر خود به هرمزگان، بیشتر بر تقویت زیرساخت‌های اقتصادی متمرکز بود. تکمیل فازهای پایانی بندر شهید رجایی، توسعه اسکله‌های بندر شهید باهنر و راه‌اندازی پایانه‌های جدید صادراتی از دستاوردهای این دوره است.
همچنین در حوزه بهداشت، طرح تحول سلامت در استان اجرایی شد و بیمارستان‌های جدید در بندرعباس و قشم راه‌اندازی گردید. با این حال، ضعف در توسعه مناطق شرق هرمزگان، به‌ویژه جاسک و بشاگرد، مورد انتقاد فعالان محلی قرار گرفت.
راه‌اندازی طرح انتقال نفت از گوره به جاسک و توسعه خطوط لوله در شرق استان از اقدامات بلندمدت اما مهم دولت روحانی بود.نتایج سفرهای روحانی به هرمزگان عمدتاً در زمینه توسعه زیرساخت‌های اقتصادی و حمل‌ونقل دریایی بود. توسعه بندر شهید رجایی و راه‌اندازی پروژه‌های جدید صادراتی نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی استان ایفا کرد.
با این حال، انتقادات نسبت به کم‌توجهی به مناطق شرق استان و شکاف‌های توسعه‌ای در این مناطق، نشان‌دهنده لزوم توجه بیشتر به عدالت منطقه‌ای در سیاست‌گذاری‌ها بود.
* دولت رئیسی: شعار محرومیت‌زدایی، عمل ناتمام
در دوران ریاست‌جمهوری سیدابراهیم رئیسی، هرمزگان یکی از استان‌هایی بود که به‌طور ویژه در فهرست سفرهای استانی دولت قرار گرفت. رئیسی در جریان سفر خود به این استان، وعده‌هایی در زمینه توسعه بنادر، تکمیل راه‌های ترانزیتی، ارتقای زیرساخت‌های بهداشت و آموزش، و ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین بندرعباس مطرح کرد.
با این حال، عمر دولت او به تحقق کامل این وعده‌ها قد نداد. حادثه تلخ سقوط بالگرد و شهادت رئیس‌جمهور و همراهانش، عملاً بسیاری از برنامه‌ها را نیمه‌تمام گذاشت و مانع از ارزیابی دقیق میزان تحقق مصوبات سفر شد.
از همین‌رو، میراث دولت سیزدهم در هرمزگان بیشتر در سطح تصمیمات آغازین و طرح‌های در حال پیگیری باقی ماند و هنوز نمی‌توان تصویری روشن از تأثیر واقعی آن بر شاخص‌های توسعه استان ارائه داد.
* سفر پزشکیان به هرمزگان؛ میان وعده و واقعیت
سفر اخیر دکتر مسعود پزشکیان به هرمزگان، هرچند با هدف بررسی ظرفیت‌های توسعه‌ای و مشکلات دیرپای استان انجام شد، اما بیش از آنکه واجد تصمیم‌های عملی و تحول‌ساز باشد، رنگ و بوی یک بازدید آشنا و تکراری داشت.
در سخنان رئیس‌جمهور، تأکید بر عدالت منطقه‌ای، لزوم استفاده از ظرفیت‌های بومی و توجه به معیشت مردم پررنگ بود؛ اما آنچه در عمل مردم هرمزگان از دولت انتظار دارند، نه تکرار مفاهیم کلی، بلکه ارائه نقشه راهی دقیق و قابل سنجش برای برون‌رفت از محرومیت‌های مزمن است.
پزشکیان در این سفر، وعده‌هایی درباره پیگیری پروژه‌های زیرساختی، تسریع در احداث راه‌ها و بنادر و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مطرح کرد، اما جامعه هرمزگان بارها تجربه کرده است که وعده‌های مشابه در دولت‌های پیشین، در مسیر پیچیده‌ی بروکراسی و بی‌توجهی مرکز رنگ باخته‌اند.
انتظار افکار عمومی آن است که رئیس‌جمهور به جای تأکید بر کلیات عدالت و توسعه، سازوکار نظارت‌پذیر و زمان‌مند برای تحقق وعده‌هایش ارائه دهد تا این سفر نیز به فهرست سفرهای پرطمطراق و کم‌ثمر افزوده نشود.
با این حال، اگر دولت پزشکیان بتواند در ماه‌های پیش‌رو نشانه‌هایی ملموس از تغییر در شیوه تخصیص منابع، تسهیل سرمایه‌گذاری و رفع موانع تولید در هرمزگان نشان دهد، می‌توان این سفر را نقطه آغازی برای بازگشت اعتماد عمومی و احیای امید در جنوب کشور دانست.
اما تا زمانی که تصمیمات در سطح شعار باقی بمانند و برنامه‌ای دقیق برای پیگیری مصوبات سفر تدوین نشود، امید مردم هرمزگان همچنان در مرز تردید و انتظار خواهد ماند.
ثبت دیدگاه