دریانیوز// بندرعباس، اين شهر پرجنب‌وجوش و ساحلي جنوب کشور، هر روزه شاهد رشد جمعيت و توسعه شهري است. اين پيشرفت اما با خود نيازها و چالش‌هاي نويني را به همراه آورده که توجه ويژه به آن‌ها، به ويژه در حوزه خدمات رفاهي و اجتماعي، امري ضروري به نظر مي‌رسد. يکي از مهم‌ترين گروه‌هاي اجتماعي که بايد به نيازهاي آن‌ها بيشتر پرداخته شود، مادران و کودکان هستند.
اين قشر حساس و مهم، به دليل شرايط خاص جسمي، رواني و اجتماعي که دارند، به فضاهايي نيازمندند که بتوانند در آنجا آرامش يافته و فعاليت‌هاي روزمره و تفريحي خود را در امنيت و راحتي کامل انجام دهند.در اين ميان، احداث پارک مادر و کودک، به عنوان يک فضاي اختصاصي و تخصصي، مي‌تواند پاسخي مناسب به اين نيازها باشد. پارک‌هايي که به طور خاص براي مادران و فرزندان خردسال طراحي شده‌اند، امکان بهره‌مندي از محيطي امن، مجهز و مناسب را فراهم مي‌آورند که علاوه بر جنبه‌هاي تفريحي، نقش مهمي در سلامت جسمي، رواني و اجتماعي اين خانواده‌ها ايفا مي‌کنند.
چالش‌هاي مادران بندرعباسي در فضاي شهري
زندگي شهري و شلوغ بندرعباس، به ويژه براي مادراني که نوزادان و کودکان خردسال دارند، پر از چالش‌هاي مختلف است. اين مادران در بسياري موارد دسترسي به فضاهاي تفريحي و رفاهي امن و مناسب ندارند. پارک‌هاي عمومي موجود، عمدتاً براي عموم افراد طراحي شده‌اند و امکانات خاصي براي نيازهاي مادران و کودکان خردسال در آن‌ها ديده نمي‌شود. نبود امکاناتي مانند جايگاه تعويض پوشک، فضاي سايه‌دار مناسب در برابر گرماي شديد بندرعباس، مسيرهاي رفت‌وآمد امن با کالسکه و بازي‌هاي ويژه کودکان کوچک، موجب مي‌شود اين مادران يا از مراجعه به پارک‌ها منصرف شوند يا تجربه ناخوشايندي داشته باشند.
علاوه بر اين، شرايط اقليمي بندرعباس، با گرماي بالا و رطوبت زياد، بر دشواري حضور مادران و کودکان در فضاي باز مي‌افزايد. اين امر اهميت طراحي فضاهاي سرپوشيده، سايه‌دار و داراي تهويه مناسب را دوچندان مي‌کند. مادراني که نيازمند مکاني هستند تا ضمن بازي و سرگرمي کودکان، خود نيز بتوانند لحظاتي آرامش و آسايش را تجربه کنند، در حال حاضر انتخاب چنداني ندارند.
اهميت رواني و اجتماعي پارک مادر و کودک
مطالعات متعددي نشان داده‌اند که ايجاد فضاهاي تفريحي مناسب براي مادران و کودکان، تاثير قابل توجهي بر سلامت روان و کيفيت زندگي آن‌ها دارد. مادران پس از زايمان، به ويژه اگر با استرس‌هاي روزمره و فشارهاي اجتماعي مواجه باشند، نيازمند محيط‌هايي هستند که بتوانند در آنجا از حمايت اجتماعي برخوردار شوند و با ساير مادران ارتباط برقرار کنند. پارک‌هاي مادر و کودک، اين فرصت را ايجاد مي‌کنند تا مادران ضمن گفتگو و تبادل تجربه، حس تنهايي و انزوا را کاهش دهند.
از سوي ديگر، کودکان در سال‌هاي اوليه زندگي خود، به شدت نيازمند محيط‌هاي امن و مناسب براي بازي، رشد مهارت‌هاي حرکتي و اجتماعي هستند. پارک‌هايي که تجهيزات بازي استاندارد و متنوع دارند، مي‌توانند به رشد بهتر کودکان کمک کرده و از سوي خانواده‌ها، محيطي امن براي تفريح و آموزش فراهم کنند.علاوه بر اين، فضاهاي عمومي مناسب براي مادر و کودک باعث تقويت پيوندهاي خانوادگي و اجتماعي مي‌شود. والدين با حضور در اين فضاها، مي‌توانند زمان بيشتري را با فرزندان خود سپري کنند، در حالي که کودکان نيز در تعامل با همسالان خود، مهارت‌هاي اجتماعي مهمي را ياد مي‌گيرند.
تجربه‌هاي موفق شهري و جهاني
در بسياري از شهرهاي پيشرفته جهان، احداث پارک‌هاي مادر و کودک به عنوان يک ضرورت پذيرفته شده است. اين فضاها به گونه‌اي طراحي شده‌اند که مادران بتوانند ضمن استراحت و مراقبت از کودکان، در فعاليت‌هاي آموزشي و تفريحي نيز شرکت کنند. امکاناتي مانند اتاق‌هاي مادر و کودک، فضاهاي تعويض پوشک، شيرخوارگاه، زمين بازي ايمن و سايه‌بان‌هاي مناسب، به مادران و کودکان امکان استفاده راحت‌تر و طولاني‌تر از اين فضاها را مي‌دهد.در کشور ما نيز شهرهاي بزرگي مانند تهران، مشهد و اصفهان به اين موضوع توجه کرده و در برخي مناطق پارک‌هاي ويژه مادر و کودک را راه‌اندازي کرده‌اند که بازخوردهاي مثبتي از سوي مادران دريافت کرده‌اند. اين تجربه‌ها نشان مي‌دهد که چنين فضاهايي مي‌توانند در تقويت حس تعلق و آرامش مادران موثر باشند و همچنين نقش مهمي در ارتقاي سلامت رواني و جسمي کودکان ايفا کنند.
طراحي ويژه و امکانات مورد نياز
با توجه به شرايط اقليمي خاص بندرعباس و نيازهاي ويژه مادران و کودکان، طراحي پارک مادر و کودک بايد با دقت و حساسيت بالا انجام شود. از جمله نکات مهمي که بايد در طراحي اين فضاها مدنظر قرار گيرد، مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:
- ايجاد فضاهاي سايه‌دار و سرپوشيده براي جلوگيري از تابش مستقيم آفتاب و گرماي شديد
- وجود امکاناتي مانند اتاق تعويض پوشک و اتاق شيردهي با شرايط بهداشتي مناسب
- زمين بازي استاندارد و ايمن براي کودکان در رده‌هاي سني مختلف با تجهيزات متنوع و آموزشي
- مسيرهاي مناسب براي کالسکه و ويلچر، به منظور سهولت دسترسي و حرکت مادران
- فضاهاي استراحت با نيمکت‌ها و سايه‌بان‌هاي راحت براي والدين
- استفاده از پوشش‌هاي گياهي مقاوم به شرايط گرم و خشک منطقه جهت ايجاد فضاي سبز و آرامش‌بخش
- امکان برگزاري کارگاه‌هاي آموزشي و فرهنگي ويژه مادران و کودکان در فضاي باز يا سالن‌هاي مجهز
اين امکانات در کنار رعايت استانداردهاي ايمني و بهداشتي، مي‌تواند پارک مادر و کودک را به فضايي تبديل کند که علاوه بر تفريح، به آموزش و سلامت روان و جسم خانواده‌ها نيز کمک کند.
نقش مسئولين و مشارکت اجتماعي
براي تحقق اين طرح، نيازمند همکاري و هم‌افزايي ميان مسئولين شهري، سازمان‌هاي مردم‌نهاد، مادران و جامعه محلي هستيم. مديريت شهري بايد با تخصيص منابع مالي و برنامه‌ريزي مناسب، پروژه احداث پارک مادر و کودک را در اولويت قرار دهد. همچنين، مشاوره و مشارکت فعال مادران بندرعباسي در طراحي و اجراي اين پروژه، مي‌تواند باعث شود پارک نهايي به بهترين نحو پاسخگوي نيازهاي واقعي آن‌ها باشد.از سوي ديگر، اطلاع‌رساني و آموزش عمومي در مورد اهميت اين فضاها مي‌تواند به استقبال بهتر جامعه و استفاده بهينه از آن کمک کند. مادران، به ويژه مادران جوان، با دريافت اطلاعات کافي در مورد مزاياي حضور در چنين فضاهايي، ترغيب مي‌شوند تا از امکانات پارک مادر و کودک استفاده کنند و در کنار آن، به گسترش فرهنگ مراقبت و رشد سالم کودکان کمک نمايند.
پارک مادر و کودک، گامي به سوي جامعه‌اي سالم‌تر
با توجه به آنچه گفته شد، ضرورت احداث پارک مادر و کودک در بندرعباس بيش از پيش روشن مي‌شود. اين فضاها نه تنها مي‌توانند پاسخگوي نيازهاي رفاهي و تفريحي مادران و کودکان باشند، بلکه نقش مهمي در ارتقاي سلامت رواني، بهبود کيفيت روابط خانوادگي و افزايش حس امنيت اجتماعي ايفا مي‌کنند.در شهري که رشد و توسعه آن روزبه‌روز بيشتر مي‌شود، ايجاد چنين مکان‌هايي مي‌تواند به کاهش استرس و فشارهاي زندگي شهري براي مادران کمک کند و محيطي امن براي رشد بهتر کودکان فراهم آورد.
علاوه بر اين، حضور فعال مادران و کودکان در پارک‌هاي اختصاصي، مي‌تواند به تقويت سرمايه اجتماعي و ايجاد حس تعلق و همبستگي در جامعه منجر شود.بنابراين، انتظار مي‌رود مسئولين شهري، سازمان‌هاي مردم‌نهاد و خود خانواده‌ها با همکاري و همدلي، زمينه لازم براي احداث و بهره‌برداري از پارک مادر و کودک را فراهم کنند تا بندرعباس به شهري نمونه در زمينه حمايت از مادران و کودکان تبديل شود و خانواده‌ها بتوانند در محيطي امن، آرام و شاد، به زندگي روزمره خود ادامه دهند.
ثبت دیدگاه