علائمی در کودکان که نباید بی تفاوت از کنارشان گذشت

دریانیوز// اگرچه رشد کودکان در مسیرهای مختلفی حرکت می‌کند و هر کودکی با سرعت خاص خود مهارت‌هایی مانند صحبت کردن، ارتباط برقرار کردن و بازی کردن را می‌آموزد، اما گاهی تفاوت‌هایی در این روند دیده می‌شود که نمی‌توان به سادگی از کنارشان گذشت.

اوتیسم یکی از اختلالاتی است که معمولاً در سال‌های اولیه زندگی کودک بروز می‌کند و شناسایی زودهنگام آن، نقش بسیار مؤثری در روند درمان و بهبود کیفیت زندگی کودک دارد.

والدین نخستین کسانی هستند که متوجه تغییرات رفتاری یا تأخیر در مهارت‌های فرزندشان می‌شوند. اگر کودکی تا سن ۱۲ ماهگی به صدا زدن نامش پاسخ نمی‌دهد، ارتباط چشمی بسیار کمی دارد، لبخند نمی‌زند یا واکنشی به چهره اطرافیان نشان نمی‌دهد، اینها می‌توانند از نخستین علائم هشداردهنده باشند.

همچنین اگر تا ۱۸ ماهگی هنوز کلمات ساده‌ای مثل «مامان» یا «بابا» را نمی‌گوید یا اشاره کردن برای بیان خواسته‌هایش را بلد نیست، باید با دقت بیشتری رفتار او را زیر نظر گرفت. کودکی که تا سن ۲ سالگی جمله‌های ساده نمی‌سازد، بیشتر به اشیا علاقه دارد تا به آدم‌ها، بازی‌های تخیلی یا تقلیدی انجام نمی‌دهد و تمایل چندانی به برقراری ارتباط با دیگر کودکان ندارد، ممکن است نیاز به بررسی تخصصی داشته باشد.

رفتارهای تکراری مانند دست زدن مداوم، راه رفتن روی پنجه پا، چرخاندن اشیا یا حساسیت بیش از حد به صداها، بوها و نور نیز از نشانه‌هایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. همچنین برخی کودکان مبتلا به اوتیسم، برعکس، نسبت به درد یا سرما واکنش کمتری نشان می‌دهند یا به نظر می‌رسد دنیای اطراف برایشان کم‌رنگ‌تر است.

سن طلایی برای شناسایی اوتیسم معمولاً تا ۳ سالگی است، هرچند در برخی کودکان می‌توان نشانه‌ها را زودتر هم مشاهده کرد. مهم این است که اگر والدین یا مراقبان کودک حتی به طور مبهم احساس کردند رفتار فرزندشان متفاوت است یا از نظر رشد گفتاری و اجتماعی تأخیر دارد، حتماً با پزشک متخصص کودکان یا روانشناس رشد مشورت کنند.

مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند زمینه‌ساز تشخیص زودهنگام، مداخله مؤثر و بهبود چشمگیر در توانایی‌های کودک باشد. در بسیاری از موارد، کودکانی که به موقع شناسایی و حمایت می‌شوند، می‌توانند به سطح مناسبی از عملکرد اجتماعی، تحصیلی و ارتباطی برسند و زندگی بهتری را تجربه کنند.

این نکته مهم است که داشتن یکی یا چند مورد از این علائم لزوماً به معنای ابتلای کودک به اوتیسم نیست، اما بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند فرصت طلایی برای کمک به کودک را از بین ببرد. بنابراین آگاهی، دقت و توجه به نشانه‌ها، اولین و مهم‌ترین قدم در مسیر سلامت روان و رشد متعادل فرزندمان است.