دریانیوز// استان هرمزگان، به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی و صنعتی ایران، با چالش جدی کمبود نیروی انسانی در بخش‌های کلیدی مانند بهداشت، صنعت و آموزش و پرورش(معلم) مواجه است. این کمبود نه‌تنها مانع توسعه پایدار استان شده، بلکه کیفیت خدمات عمومی و زندگی شهروندان را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
با توجه به نیاز مبرم به ۲۵۰۰ معلم، ۱۵۰۰ پرستار(با احتساب بیمارستان‌هایی که امسال به بهره برداری می رسند)، پزشکان متخصص و فوق‌تخصص، تکنسین‌های اورژانس و نیروهای ماهر صنعتی، سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص امری ضروری است.
در این راستا، افزایش پذیرش دانشگاه فرهنگیان، راه‌اندازی هنرستان‌های جوار و بهیاری شبانه‌روزی و اختصاص سهمیه‌های ویژه دانشگاهی برای رشته‌های موردنیاز استان از راهکارهای کلیدی برای رفع این چالش‌ها به شمار می‌روند. این گزارش به بررسی این مسائل و ارائه راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت نیروی انسانی در هرمزگان می‌پردازد.
ابعاد کمبود نیروی انسانی در هرمزگان
هرمزگان با موقعیت استراتژیک خود در حاشیه خلیج‌فارس و وجود صنایع بزرگ مانند پالایشگاه‌ها، بنادر و معادن، نیازمند نیروی انسانی ماهر و متخصص است. با این حال، کمبود نیروی انسانی در بخش‌های مختلف، به‌ویژه بهداشت و آموزش، به یکی از موانع اصلی توسعه تبدیل شده است.
در حوزه آموزش و پرورش، کمبود ۲۵۰۰ معلم باعث شده تا بسیاری از مدارس، به‌ویژه در مناطق محروم استان و حتی مرکز استان با کمبود کادر آموزشی مواجه شوند. این مسئله کیفیت آموزش را کاهش داده و فرصت‌های برابر آموزشی را برای دانش‌آموزان محدود کرده است.در بخش درمان، کمبود ۱۵۰۰ پرستار، پزشکان متخصص، و تکنسین‌های اورژانس چالش‌های جدی ایجاد کرده است.
با بهره‌برداری از بیمارستان‌های جدید در سال جاری، این کمبود تشدید خواهد شد. در حال حاضر، بسیاری از بیماران هرمزگانی برای درمان‌های تخصصی مجبور به سفر به استان‌های دیگر مانند شیراز یا تهران هستند که هزینه‌های مالی و روانی سنگینی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کند. نگرانی عمومی از کمبود پرستار و پزشک در هرمزگان درحال افزایش است، به‌طوری‌که نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در این استان کمتر از استاندارد جهانی و استاندارد کشوری گزارش شده است.
در بخش صنعت، علی‌رغم وجود صنایع بزرگ، کمبود تکنسین‌ها و نیروهای ماهر باعث کاهش بهره‌وری و افزایش وابستگی به نیروی کار غیربومی شده است. این مسئله نه‌تنها عدالت در جذب نیروی انسانی را زیر سؤال برده، بلکه مانع توانمندسازی جوانان بومی شده است.
ضرورت سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی
استاندار هرمزگان، محمد آشوری تازیانی، در جلسه شورای آموزش و پرورش استان تأکید کرد که «هنرستان‌های تخصصی، کلید توسعه صنعتی استان هستند» و آموزش مهارت‌محور زیرساخت توسعه پایدار هرمزگان است.
این اظهارات نشان‌دهنده درک عمیق از نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت نیروی انسانی است. سرمایه‌گذاری در این حوزه نه‌تنها کمبودهای موجود را رفع می‌کند، بلکه به تحقق عدالت اجتماعی، افزایش اشتغال بومی و رشد اقتصادی استان کمک خواهد کرد.
۱. افزایش پذیرش دانشگاه فرهنگیان
دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان اصلی‌ترین مرکز تربیت معلم در ایران، نقش کلیدی در تأمین معلمان موردنیاز هرمزگان دارد. میزان پذیرش های فعلی ، با توجه به کمبود ۲۵۰۰ معلم در استان کافی نیست. افزایش پذیرش در رشته‌های آموزش ابتدایی، دروس تخصصی دبیرستان ،تربیت‌بدنی،قرآن و آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه می‌تواند به رفع این کمبود کمک کند.
برای تحقق این هدف، پیشنهاد می‌شود:
• افزایش سهمیه پذیرش: وزارت آموزش و پرورش با همکاری دانشگاه فرهنگیان باید سهمیه هرمزگان را حداقل به ۱۰۰۰ نفر در سال افزایش دهد.
• ایجاد پردیس‌های جدید: راه‌اندازی پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان در مناطق محروم مانند جاسک و بشاگرد می‌تواند دسترسی به آموزش معلمان را تسهیل کند.
• حمایت مالی از دانشجویان: ارائه بورسیه و تسهیلات مالی به دانشجویان بومی برای تشویق آن‌ها به تحصیل در این دانشگاه ضروری است.
۲. راه‌اندازی هنرستان‌های جوار و بهیاری شبانه‌روزی
استاندار هرمزگان بر توسعه هنرستان‌های تخصصی تأکید کرده و از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی هنرستان‌های شبانه‌روزی بهیاری و جوار صنعت خبر داده است. این هنرستان‌ها می‌توانند نیروی انسانی موردنیاز صنایع و مراکز بهداشتی را تأمین کنند.
• هنرستان‌های جوار صنعت: این هنرستان‌ها با همکاری صنایع بزرگ استان مانند پالایشگاه‌ها و شرکت‌های معدنی راه‌اندازی می‌شوند. آموزش‌های مهارتی در این مراکز باید با نیازهای بازار کار هماهنگ باشد.
برای مثال، آموزش تکنسین‌های برق، مکانیک و جوشکاری می‌تواند کمبود نیروی ماهر در صنایع را جبران کند. استاندار تأکید کرده که بازدید ماهانه هنرجویان از صنایع مرتبط باید اجباری شود.
• هنرستان‌های بهیاری شبانه‌روزی: این هنرستان‌ها برای تربیت بهیاران و پرستاران موردنیاز خانه‌های بهداشت روستایی و مراکز سلامت طراحی شده‌اند. با توجه به کمبود ۱۵۰۰ پرستار، راه‌اندازی این مراکز در مناطق محروم استان ضروری است. ارائه خوابگاه و امکانات آموزشی شبانه‌روزی می‌تواند دسترسی دانش‌آموزان مناطق دورافتاده را به این آموزش‌ها تسهیل کند.
۳. اختصاص سهمیه‌های ویژه دانشگاهی
برای تأمین پزشکان متخصص، فوق‌تخصص و تکنسین‌های اورژانس، اختصاص سهمیه‌های ویژه در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور برای دانشجویان هرمزگانی ضروری است. در حال حاضر، ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در ایران طی دهه ۹۰ تنها ۲۰ درصد رشد کرده، در حالی که نیاز به پزشک بیش از ۶۵ درصد افزایش یافته است.
پیشنهادات در این زمینه شامل موارد زیر است:
• سهمیه بومی: اختصاص سهمیه‌های ویژه برای دانشجویان هرمزگانی در رشته‌های پزشکی، پرستاری و تکنسین اورژانس در دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شیراز و بندرعباس و… .
• توسعه زیرساخت‌های آموزشی: افزایش تعداد اعضای هیئت علمی و فضاهای آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان برای پذیرش دانشجویان بیشتر.
• برنامه‌های تشویقی: ارائه بورسیه و تعهد خدمت به دانشجویان بومی در ازای خدمت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هرمزگان.
نقش صنایع در حمایت از آموزش
استاندار هرمزگان بر ضرورت حمایت صنایع از هنرستان‌ها تأکید کرده و خواستار ارزیابی دقیق پشتیبانی بنگاه‌های صنعتی شده است. صنایع بزرگ استان می‌توانند با تأمین بودجه، تجهیزات و امکانات آموزشی به توسعه هنرستان‌ها کمک کنند.
علاوه بر این، صنایع می‌توانند با ایجاد برنامه‌های کارآموزی و استخدام تضمینی برای فارغ‌التحصیلان هنرستان‌ها، انگیزه دانش‌آموزان برای ورود به این مراکز را افزایش دهند. این همکاری نه‌تنها به نفع صنایع است، بلکه به اشتغال‌زایی برای جوانان بومی و کاهش وابستگی به نیروی کار غیربومی کمک می‌کند.
مزایای سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی
سرمایه‌گذاری در تربیت نیروی انسانی مزایای متعددی برای هرمزگان به همراه خواهد داشت:
• ارتقای کیفیت خدمات: تأمین معلمان، پرستاران و پزشکان متخصص کیفیت آموزش و خدمات بهداشتی را بهبود می‌بخشد و از مهاجرت بیماران به سایر استان‌ها جلوگیری می‌کند.
• توسعه اقتصادی: تربیت نیروهای ماهر صنعتی بهره‌وری بنگاه‌ها را افزایش داده و به رشد اقتصادی استان کمک می‌کند.
• عدالت اجتماعی: توانمندسازی جوانان بومی از طریق آموزش‌های مهارتی به تحقق عدالت در جذب نیروی انسانی منجر می‌شود.
• کاهش بیکاری: ایجاد فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان هنرستان‌ها و دانشگاه‌ها نرخ بیکاری در استان را کاهش می‌دهد.
چالش‌ها و موانع
با وجود ضرورت سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی، چالش‌هایی نیز وجود دارد:
• کمبود بودجه: تأمین مالی برای توسعه زیرساخت‌های آموزشی و بهداشتی نیازمند تخصیص بودجه‌های کلان است.
• ناهماهنگی بین دستگاه‌ها: هماهنگی بین آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و صنایع برای اجرای برنامه‌های آموزشی مهارتی ضروری است.
• مقاومت‌های فرهنگی: برخی خانواده‌ها همچنان تحصیل در رشته‌های نظری را به رشته‌های مهارتی ترجیح می‌دهند که نیازمند فرهنگ‌سازی است.
هرمزگان در مسیر توسعه
هرمزگان در مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی خود به نیروی انسانی ماهر و متخصص نیاز مبرم دارد. کمبود ۲۵۰۰ معلم، ۱۵۰۰ پرستار و نیروهای تخصصی در بخش‌های بهداشت ودرمان و صنعت چالشی جدی است که تنها با سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش قابل رفع است.
افزایش پذیرش دانشگاه فرهنگیان، راه‌اندازی هنرستان‌های جوار و بهیاری شبانه‌روزی و اختصاص سهمیه‌های ویژه دانشگاهی از راهکارهای کلیدی برای تأمین این نیازها هستند. همان‌طور که استاندار هرمزگان تأکید کرده، «آموزش باکیفیت، هرمزگان را به قله توسعه می‌رساند». با همکاری دولت، صنایع و دانشگاه‌ها، می‌توان آینده‌ای روشن برای نیروی انسانی و توسعه پایدار هرمزگان رقم زد.
هنرستان‌های تخصصی، کلید توسعه صنعتی استان هستند
استاندار هرمزگان از توسعه هنرستان‌های تخصصی برای تأمین نیروی انسانی صنایع و بهداشت خبر داد و تأکید کرد: آموزش مهارت‌محور، زیرساخت توسعه پایدار هرمزگان است.
محمد آشوری تازیانی، استاندار هرمزگان، در جلسه شورای آموزش و پرورش استان از برنامه‌ریزی برای توسعه هنرستان‌های تخصصی خبر داد و گفت: این مراکز، کلید تأمین نیروی انسانی ماهر برای صنایع و خانه‌های بهداشت روستایی هستند و آموزش مهارت‌محور زیرساخت توسعه پایدار هرمزگان است.
آشوری با اشاره به ظرفیت‌های صنعتی و اقتصادی هرمزگان، اظهار داشت: استان با مزیت‌های متنوع خود نیازمندنیروی انسانی ماهر است وتوسعه هنرستان‌های تخصصی در حوزه‌های صنعتی و بهداشت، گامی برای رفع نیاز بازار کار و افزایش بهره‌وری بنگاه‌هاست.
وی افزود: تصمیمات ارزشمندی برای راه‌اندازی هنرستان‌های شبانه‌روزی گرفته شده تا نیروی انسانی مورد نیاز صنایع معدنی، بنگاه‌های اقتصادی، و مراکز سلامت تأمین شود.
استاندار هرمزگان از برنامه‌ریزی برای افزایش تعداد هنرستان‌های بهیاری خبر داد و گفت: این هنرستان‌ها نیروی انسانی خانه‌های بهداشت و مراکز سلامت روستایی را تأمین خواهند کرد.وی همچنین بر ضرورت حمایت صنایع از هنرستان‌ها تأکید کرد و خواستار ارزیابی دقیق پشتیبانی بنگاه‌های صنعتی از آموزش‌های مهارتی شد.
آشوری با تکریم معلمان نمونه استان، اظهار داشت: معلمان پیشران توسعه تعلیم و تربیت هستند، نقطه‌نظرات معلمان در تقویت برنامه‌های شورای آموزش و پرورش نقش کلیدی دارد.وی تقویت زیر ساخت های آموزش را راه میانبر توسعه هرمزگان دانست و افزود: همکاری آموزش و پرورش با دانشگاه‌های مهارتی، علمی-کاربردی، و فرهنگیان، سرمایه انسانی را برای صنایع استان آماده می‌کند.
استاندار هرمزگان با اشاره به مطالبات تاریخی مردم برای عدالت در جذب نیروی انسانی، گفت: توانمندسازی جوانان هرمزگان با آموزش‌های مهارتی، عدالت را محقق می‌کند، در حال حاضر نهضت مدرسه‌سازی و توجه به معیشت معلمان به‌عنوان اولویت‌های استان هستند و معتقدم آموزش باکیفیت، هرمزگان را به قله توسعه می‌رساند.
آشوری در پایان، ضمن گرامیداشت یاد جانباختگان حادثه بندر شهید رجایی و تسلیت به خانواده‌هایشان، با تجلیل از معلمان نمونه استان از تلاش‌های معلمان و مدیران آموزش و پرورش قدردانی کرد.
ثبت دیدگاه