دریانیوز// تأکید رئیس جمهور بر راه‌اندازی روستابازارها در کشور در دیدار هفته قبل مدیرعامل سازمان تعاون روستایی با استاندار هرمزگان در بندرعباس مطرح شد.
در شرایطی که جامعه با فشارهای اقتصادی ناشی از افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم مواجه است، توسعه بازارهای مستقیم عرضه محصولات کشاورزی تحت عنوان «روستابازار» می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در تنظیم بازار و حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده عمل کند.
این بازارها با هدف عرضه محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی با قیمت‌هایی ۲۰ تا ۲۵ درصد پایین‌تر از نرخ عمده‌فروشی، در صورت اجرا و نظارت صحیح، نقش مهمی در متعادل‌سازی بازار و ایجاد عدالت اقتصادی خواهند داشت.تجربه چند سال اخیر نشان داده که واسطه‌گری و دلالی در زنجیره توزیع محصولات کشاورزی، موجب شده سهم کشاورز از قیمت نهایی ناچیز و سهم مصرف‌کننده از بار تورم بسیار زیاد باشد.
روستابازارها» در حقیقت پاسخی به این معضل دیرینه هستند؛ بازاری که در آن تولیدکننده بدون واسطه، محصولات خود را به مصرف‌کننده می‌فروشد و ضمن حذف دلال‌ها، سود واقعی به دو سوی زنجیره می‌رسد.
استقبال استاندار هرمزگان از راه‌اندازی روستابازارها
در همین راستا، نشست اخیر میان استاندار هرمزگان و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، نقطه عطفی در پیگیری راه‌اندازی این بازارها در استان بود. محمد آشوری، استاندار هرمزگان، ضمن اعلام حمایت کامل از برنامه‌های سازمان تعاون روستایی، تصریح کرد که استان از ظرفیت بالایی برای احداث این بازارها برخوردار است.
وی تأکید کرد که روستابازارها می‌توانند به تنظیم بازار کمک کرده و محصولات کشاورزی را با قیمت مناسب‌تری به دست مردم برسانند. مصوبه ستاد تنظیم بازار در دو سال گذشته برای احداث پنج روستابازار در بندرعباس را داشتیم که تسریع در راه‌اندازی پروژه‌های باقی مانده ضرورت دارد.
تنها یکی از این بازارها واقع در مقابل بیمارستان خاتم‌الانبیاء(ص) در اواخر اسفند۱۴۰۲ به بهره‌برداری رسیده و مابقی هنوز در مرحله اجرا قرار ندارند. این در حالی است که به گفته مدیرعامل سازمان تعاون روستایی مطابق برنامه‌ریزی‌ها، هرمزگان ظرفیت راه‌اندازی حداقل ۲۰ روستابازار را در سال ۱۴۰۴ دارد.
پشتوانه ملی برای اجرای روستابازارها
محمدرضا طلایی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران نیز در این نشست، از برنامه دولت چهاردهم برای راه‌اندازی ۳ هزار روستابازار در کشور خبر داد که ۵۰۰ مورد از آن در سال جاری اجرایی خواهد شد. سهم هرمزگان در این میان ۱۴ بازار است که در صورت همراهی نهادهای محلی و تأمین زمین، حتی تا ۲۰ بازار نیز قابل توسعه خواهد بود.
طلایی تأکید کرد: «در برنامه هفتم توسعه، شهرداری‌ها مکلف به تأمین زمین مناسب در بهترین نقاط شهری برای اجرای این طرح‌ها هستند.» او همچنین افزود که هزینه‌های ساخت روستابازارها با سازمان تعاون روستایی است و تشکل‌های کشاورزی نیز نقشی اساسی در مدیریت و بهره‌برداری از این بازارها خواهند داشت.
مزایای چندگانه روستابازارها
روستابازارها نه‌تنها به عنوان راهی برای عرضه مستقیم محصولات با قیمت پایین‌تر شناخته می‌شوند، بلکه از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی نیز مزایای قابل توجهی دارند:
• کاهش هزینه‌های واسطه‌گری و حمل‌ونقل: که منجر به کاهش قیمت نهایی برای مصرف‌کننده می‌شود.
• افزایش سود کشاورزان: با حذف واسطه‌ها و فروش مستقیم.
• تنظیم بازار داخلی: خصوصاً در زمان برداشت محصولات پرحجم مانند پیاز، گوجه، خرما و…
• اشتغال‌زایی پایدار محلی: با راه‌اندازی واحدهای فرآوری و عرضه.
• کاهش ضایعات محصولات: به دلیل کاهش زمان عرضه از تولید تا مصرف.
پیوند روستابازارها با صنایع تبدیلی و پایانه‌های صادراتی
یکی از موضوعات کلیدی که مدیرعامل سازمان تعاون روستایی نیز به آن اشاره کرد، لزوم ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در کنار این بازارهاست. در استان‌هایی مانند هرمزگان که تولید محصولاتی مانند خرما، مرکبات، پیاز و گوجه‌فرنگی بالاست، نبود صنایع تبدیلی موجب خام‌فروشی و ضرر هنگفت کشاورزان در زمان وفور محصول می‌شود.
با احداث واحدهای کوچک فرآوری، محصولات مازاد می‌توانند به رب، مربا، ترشی، چیپس و سایر فرآورده‌ها تبدیل شده و ارزش افزوده بیشتری ایجاد کنند. این امر، نه‌تنها باعث ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی می‌شود، بلکه مانع از دورریز بخش عظیمی از محصولات کشاورزی خواهد شد.
از سوی دیگر، هرمزگان با توجه به موقعیت استراتژیک دریایی خود، یکی از مهم‌ترین مناطق کشور برای صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و آسیای میانه است. در همین زمینه، ایجاد پایانه‌های صادراتی با همکاری فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و سازمان تعاون روستایی، امری حیاتی برای توسعه اقتصاد دریاپایه در استان خواهد بود.
لزوم حمایت همه‌جانبه برای موفقیت پروژه‌ها
با وجود همه فرصت‌ها و ظرفیت‌ها، اجرای موفق طرح‌های روستابازار، صنایع تبدیلی و پایانه‌های صادراتی، نیازمند حمایت مستمر دولت و همکاری دستگاه‌های اجرایی است. مدیران تشکل‌های تعاون روستایی هرمزگان در نشست‌های اخیر خود به مشکلات متعددی مانند نبود نقدینگی، سخت‌گیری‌های مالیاتی، ناهماهنگی در پرداخت کارمزدها، حذف سهمیه نهاده‌ها و موانع بانکی در اخذ تسهیلات اشاره کرده‌اند.بدون رفع این موانع و تأمین منابع مالی، نمی‌توان انتظار داشت پروژه‌هایی مانند روستابازارها به طور فراگیر در سراسر استان و کشور اجرا شوند.
روستابازار؛ پلی بین کشاورز و سفره مردم
اگر به دنبال اقتصاد مقاومتی، امنیت غذایی، کاهش تورم و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر هستیم، باید به جد از راه‌اندازی و توسعه روستابازارها حمایت کنیم. این بازارها، نمادی از بازگشت به عدالت در زنجیره تولید تا مصرف هستند؛ بازاری که در آن کشاورز بدون واسطه، محصول خود را عرضه می‌کند و مردم بدون فشار مالی، کالای سالم و با قیمت مناسب تهیه می‌کنند.
اکنون که اراده‌ای در سطح ملی، استانی و در میان تشکل‌های کشاورزی برای اجرای این طرح وجود دارد، لازم است موانع اجرایی رفع و منابع لازم تأمین شود تا بتوان از این ظرفیت بی‌بدیل برای بهبود معیشت مردم و رشد اقتصاد کشاورزی استفاده کرد.روستابازارها، نه یک پروژه مقطعی، بلکه آینده‌ای روشن برای کشاورزی مردمی، سفره‌ای پررنگ‌تر برای مردم و بازارهایی شفاف‌تر برای اقتصاد کشورند.
ثبت دیدگاه