دریانیوز// در سال‌هاي اخير، سيگارهاي الکترونيکي يا ويپ‌ها به يکي از موضوعات داغ و البته نگران‌کننده در عرصه سلامت عمومي تبديل شده‌اند. اين محصولات که ابتدا به عنوان جايگزيني کم‌ضرر براي سيگارهاي سنتي معرفي شدند، حالا به گفته سازمان جهاني بهداشت، به يک موج جديد اعتياد به نيکوتين تبديل شده‌اند.
گزارشي که اخيراً منتشر شده نشان مي‌دهد دست‌کم ۱۵ ميليون نوجوان بين ۱۳ تا ۱۵ سال در سراسر جهان، سيگارهاي الکترونيکي مصرف مي‌کنند. اين عدد به تنهايي هشدار بزرگي است و نشان مي‌دهد که ويپ‌ها بيش از آنچه تصور مي‌شد، در بين جوانان محبوب شده‌اند.نکته مهم‌تر اينکه در کشورهايي که آمار دقيق در دسترس است، احتمال مصرف ويپ در جوانان حدود ۹ برابر بيشتر از بزرگسالان است. اين نشان مي‌دهد جوان‌ها به ويژه نوجوانان، هدف اصلي بازار سيگارهاي الکترونيکي هستند.
اين موضوع باعث شده کارشناسان بهداشتي و سازمان‌هاي بين‌المللي نگران روند رو به رشد مصرف اين محصولات باشند.اما دليل اين محبوبيت چيست؟ سيگارهاي الکترونيکي به گونه‌اي طراحي شده‌اند که نيکوتين را بدون سوختن تنباکو و دود توليد شده از آن، وارد بدن مي‌کنند. اين اتفاق باعث مي‌شود عده‌اي فکر کنند که ويپ‌ها خطر کمتري نسبت به سيگارهاي معمولي دارند. هرچند که کاهش برخي مواد سمي ممکن است درست باشد، اما نيکوتين به تنهايي ماده‌اي بسيار اعتيادآور است.
اين ماده وقتي به سرعت به مغز برسد، باعث وابستگي قوي مي‌شود و بسياري از نوجوانان را به دام اعتياد مي‌کشاند.در ايران نيز با وجود کمبود آمار دقيق، روند افزايش مصرف سيگارهاي الکترونيکي در ميان جوانان و نوجوانان کاملاً مشهود است. بسياري از جوانان شهرهاي بزرگ به دلايلي مانند جذابيت ظاهري ويپ‌ها، تنوع طعم‌ها، و تبليغات گسترده، جذب اين محصولات شده‌اند. اين وضعيت زنگ خطري است براي نظام سلامت کشور، چون مي‌تواند تلاش‌هاي چند دهه‌اي براي کاهش مصرف دخانيات را به خطر بيندازد.
يکي ديگر از نگراني‌ها درباره ويپ‌ها، عوارض ناشناخته و اثرات طولاني‌مدت آن‌ها بر سلامت است. هنوز تحقيقات کاملي درباره تأثير ويپ بر ريه‌ها، سيستم قلبي و عروقي و ساير بخش‌هاي بدن انجام نشده است. اين يعني استفاده از اين محصولات در بلندمدت مي‌تواند پيامدهاي ناخوشايندي داشته باشد که هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند.علاوه بر اين، برخي تحقيقات نشان داده‌اند ويپ‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت به سيگاري‌ها کمک کنند سيگارهاي سنتي را ترک کنند.
با اين حال، سازمان‌هاي بهداشتي بزرگ دنيا از جمله سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) توصيه مي‌کنند که ويپ‌ها نبايد به عنوان اولين گزينه براي ترک سيگار به کار روند و بهتر است فقط زماني استفاده شوند که روش‌هاي تاييدشده ديگر جوابگو نباشند.مشکل ديگر، پديده‌اي به نام «اثرگذاري دوگانه» است؛ يعني بعضي از کساني که با ويپ شروع مي‌کنند، بعداً سراغ سيگارهاي سنتي مي‌روند. اين اتفاق مي‌تواند آسيب‌هاي سلامت بيشتري به بار آورد و باعث افزايش تعداد مصرف‌کنندگان سيگار شود.در چنين شرايطي، ضرورت دارد دولت‌ها و مسئولان بهداشتي ايران و ساير کشورها، قوانين سخت‌گيرانه‌تري براي کنترل فروش و تبليغات سيگارهاي الکترونيکي وضع کنند.
از جمله اين اقدامات مي‌توان به افزايش ماليات بر اين محصولات، ممنوعيت فروش به افراد زير ۱۸ سال، بستن راه‌هاي تبليغاتي و آموزش عمومي درباره خطرات نيکوتين و ويپ‌ها اشاره کرد.بايد توجه داشت که هر چند آمار مصرف سيگارهاي سنتي در جهان کاهش يافته، هنوز حدود يک‌پنجم بزرگسالان به طور منظم از محصولات دخاني استفاده مي‌کنند و ميليون‌ها نفر سالانه به خاطر بيماري‌هاي مرتبط با دخانيات جان خود را از دست مي‌دهند.
در چنين شرايطي، ورود سيگارهاي الکترونيکي به بازار با تبليغات گسترده و دسترسي آسان به آن‌ها، مي‌تواند روند پيشرفت در کاهش مصرف دخانيات را متوقف يا حتي معکوس کند.در پايان، گزارش سازمان جهاني بهداشت يک پيام واضح دارد: ما در مواجهه با اپيدمي دخانيات هنوز در ابتداي راهيم و محصولات جديدي مثل سيگارهاي الکترونيکي مي‌توانند بحران سلامت جديدي را رقم بزنند. تنها با همکاري دولت، جامعه پزشکي، خانواده‌ها و خود افراد، مي‌توانيم اين معضل را مديريت کرده و سلامت نسل‌هاي آينده را تضمين کنيم.
ثبت دیدگاه