دریانیوز// در دنياي کسب‌وکار قرن بيست‌ويکم، مدل‌هاي سنتي که تنها بر حداکثرسازي سود سهام‌داران تمرکز داشتند، ديگر پاسخگوي انتظارات عمومي نيستند. شرکت‌ها امروز نه فقط يک نهاد اقتصادي، بلکه بخشي از يک اکوسيستم حياتي محسوب مي‌شوند؛ جايي که عملکرد آن‌ها به‌طور مستقيم بر محيط زيست، جامعه و زندگي کارکنان تأثير مي‌گذارد. مفهوم مسئوليت اجتماعي شرکتي (CSR) ديگر يک اقدام خيرخواهانه اختياري نيست، بلکه به يک استراتژي محوري براي بقا، پايداري و ايجاد ارزش مشترک تبديل شده است.
* استراتژي هوشمندانه به جاي خيريه
مسئوليت اجتماعي شرکت‌ها مجموعه‌اي از تعهدات اخلاقي و عملي است که سازمان در قبال جامعه و محيط زيست بر عهده مي‌گيرد و فراتر از الزامات قانوني صرف است. به گفته کارشناسان مديريت، CSR نبايد به فعاليت‌هاي «ويتريني» و نمايشي تقليل يابد، بلکه بايد در «DNA» سازمان نهادينه شود و بر چهار بُعد اساسي تکيه کند:
_مسئوليت اقتصادي: حفظ سودآوري پايدار در کنار تصميم‌گيري‌هاي اخلاقي (مانند استفاده از تأمين‌کنندگان پايدار).
_مسئوليت اخلاقي: رفتار منصفانه با کارمندان و ذي‌نفعان، از جمله رعايت عدالت و شايسته‌سالاري در استخدام.
_ مسئوليت زيست‌محيطي: کاهش ردپاي کربن، مديريت صحيح پسماند و سرمايه‌گذاري در فناوري‌هاي سبز. شرکت‌هايي مانند گوگل با تمرکز بر اقتصاد چرخشي اين مسير را طي کرده‌اند.
_ مسئوليت بشردوستانه: کمک مالي و تخصيص منابع براي بهبود وضعيت جوامع محلي (مانند ساخت مدرسه، طرح‌هاي آب‌رساني و حمايت از خيريه‌ها).
*مزاياي چندوجهي ، چرا CSR يک سرمايه‌گذاري است؟
پذيرش CSR يک بازي برد-برد است. شرکت‌هاي متعهد به اصول CSR در بلندمدت مزاياي قابل‌توجهي به دست مي‌آورند:
افزايش شهرت و اعتماد عمومي: عملکرد اخلاقي و شفافيت، مقاومت برند را در برابر بحران‌ها افزايش مي‌دهد.
جذب و حفظ استعدادها: کارمندان، به‌ويژه نسل جوان، به‌دنبال کار در سازمان‌هايي هستند که فراتر از سود مالي، هدف و ارزش داشته باشند.
کاهش ريسک و افزايش فرصت سرمايه‌گذاري: سرمايه‌گذاران به‌طور فزاينده‌اي به فاکتورهاي ESG (محيطي، اجتماعي و حاکميتي) توجه مي‌کنند و شرکت‌هاي با CSR قوي جذاب‌ترند.
ايجاد تمايز رقابتي: در بازاري اشباع‌شده، تعهد به يک ارزش اجتماعي مي‌تواند محصول يا خدمات را از رقبا متمايز کند.
*چالش‌هاي اجراي CSR در ايران
با وجود رشد توجه به اين مفهوم، شرکت‌هاي داخلي در مسير اجراي جامع CSR با موانعي روبه‌رو هستند:
فقدان چارچوب قانوني يکپارچه: برخلاف استانداردهاي جهاني، هنوز يک دستورالعمل ملي الزام‌آور و فراگير براي گزارش‌دهي CSR وجود ندارد.
تمرکز بر سود کوتاه‌مدت: بسياري از مديران، مسئوليت اجتماعي را يک هزينه اضافي مي‌دانند که سودآوري کوتاه‌مدت را کاهش مي‌دهد، نه يک سرمايه‌گذاري براي پايداري بلندمدت.
ضعف در گزارش‌دهي جامع: گزارش‌ها اغلب فاقد سه رکن اصلي هستند:
- اهداف کمي، ۲٫ رويکرد مديريتي شفاف، و ۳٫ شاخص‌هاي عملکردي قابل اندازه‌گيري.
* هرمزگان،از جزيره‌اي عمل کردن تا صندوق متمرکز
نقش صنايع و بنگاه‌هاي اقتصادي در استان هرمزگان به‌دليل وجود صنايع عظيم و هم‌زمان، نرخ بالاي فقر و محروميت (رتبه اول فلاکت در کشور) اهميتي حياتي دارد. اما عملکرد CSR در اين استان با چالش‌هايي جدي روبه‌رو است:
– توزيع نامتوازن و عمل جزيره‌اي
آثار صنايع در جامعه کمتر ديده مي‌شود؛ چراکه بنگاه‌ها در بحث مسئوليت‌هاي اجتماعي به‌صورت جزيره‌اي و بدون هماهنگي عمل مي‌کنند. اين شيوه باعث مي‌شود کمک‌ها مقطعي و سفارشي باقي بماند و تأثيرات پايدار نداشته باشد.
– اولويت‌بندي نامناسب و ضعف زيرساخت‌ها
سهم مسئوليت اجتماعي صنايع به‌صورت متوازن در حوزه‌هاي مختلف توزيع نشده است. استان از عقب‌ماندگي تاريخي در حوزه بهداشت و درمان و آموزش رنج مي‌برد و نياز است که سهم بيشتري از CSR به جبران اين نابرابري‌ها اختصاص يابد.
*راهکار محوري، تأسيس صندوق مسئوليت اجتماعي
صاحب‌نظران و مسئولان استاني خواستار تشکيل فوري صندوق مسئوليت اجتماعي صنايع هستند. اين صندوق يک ضرورت براي توسعه استان است و مزاياي زير را به‌همراه دارد:
تمرکز و هدفمندي: جلوگيري از شوهاي تبليغاتي و هزينه‌کرد بر اساس اولويت‌هاي دست‌چندم و هدايت منابع به سمت توسعه زيرساخت‌ها (آموزش، بهداشت، مسکن).
شفافيت و نظارت: کمک‌ها از حالت چانه‌زني خارج شده و با نظم و انضباط، زير نظارت نهادهاي استاني براي رفع محروميت صرف مي‌شوند.
پايداري: منابع صندوق صرف توسعه زيرساخت‌ها و نگهداري مناسب از آن‌ها مي‌شود .
– حوزه هاي ضروري هزينه کرد مسئوليت اجتماعي در هرمزگان
آموزش: ساخت و بازسازي مدارس، تأمين تجهيزات آموزشي و برودتي.
بهداشت و درمان: ساخت و تجهيز مراکز درماني و برگزاري اردوهاي پزشکي رايگان.
اشتغال و معيشت: اولويت استخدام نيروي بومي، آموزش‌هاي مهارتي، و حمايت از مشاغل خانگي و صنايع دستي.
مسکن: ساخت مسکن ارزان‌قيمت و ارائه تسهيلات به اجاره‌نشين‌ها.
* حرکت از نمايش به تعهد
توسعه پايدار ديگر يک آرمان نيست، بلکه يک ضرورت اقتصادي و اجتماعي است. شرکت‌هاي ايراني، به‌ويژه صنايع بزرگ مستقر در مناطق توسعه‌اي نظير هرمزگان، بايد CSR را از يک پروژه جانبي به قلب استراتژي کسب‌وکار خود بياورند. سرمايه‌گذاري در آموزش، بهداشت و معيشت مردم نه تنها يک وظيفه اخلاقي، بلکه يک استراتژي برد-برد براي پايداري فعاليت‌هاي اقتصادي و تضمين امنيت بلندمدت سازمان در دل جامعه است. اکنون زمان آن است که با عزمي جدي، سهم محروميت و فلاکت در هرمزگان کاهش يافته و اين استان به پيشرو در توسعه و رفاه تبديل شود.
ثبت دیدگاه