دریانیوز// با وجود تکرار هشدارها و اعلام ممنوعیت از سوی شهرداری بندرعباس و نهادهای نظارتی، پدیده سگگردانی در پارکها و پیادهروهای شهر همچنان ادامه دارد. این وضعیت، آرامش روانی خانوادهها، کودکان و سالمندان را تهدید میکند و استفاده از فضاهای عمومی را به شکل قابل توجهی کاهش داده است. بوستانها و پارکها که قرار است محلی برای استراحت، بازی کودکان و فعالیتهای اجتماعی باشند، در بسیاری موارد به صحنهای از بینظمی و نارضایتی عمومی تبدیل شدهاند. حضور سگها در مسیرهای اصلی، روی چمنها و کنار وسایل بازی کودکان، حتی در صورت کنترلشدن، آرامش روانی شهروندان را مختل میکند و باعث ایجاد تنشهای اجتماعی میشود.تجربه والدین نشان میدهد که حتی یک برخورد یا پارس ناگهانی سگ میتواند اضطراب و ترس کودک را در پی داشته باشد. یکی از مادران در این باره میگوید: «پسرم پس از یک تجربه با سگ در پارک، شبها نمیتوانست بخوابد و هر بار که بیرون می رفتیم از پارک رفتن امتناع میکرد. این ترس نه تنها فعالیت او را محدود کرده، بلکه آرامش خانواده را نیز تحت تأثیر قرار داده است.»
این اضطراب، در برخی موارد منجر به مشکلات خواب، بیاعتمادی به محیطهای عمومی و کاهش تعامل اجتماعی کودک میشود.علاوه بر پیامدهای روانی، پیامدهای بهداشتی نیز جدی هستند. تماس کودکان با بزاق سگها و فضولات آنها، حتی در صورت واکسینه بودن حیوان، میتواند سبب انتقال بیماریهای انگلی، قارچی و باکتریایی شود. برخی کارشناسان بهداشت محیط معتقدند که کودکان و سالمندان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتر، بیشترین آسیب را از این تماسها میبینند. تماس با فضولات حیوانات، حتی در شرایط عادی، خطر ابتلا به عفونتهای پوستی، اسهال، کرمهای انگلی و سایر بیماریها را افزایش میدهد.متأسفانه در بسیاری از پارکها دیده میشود که صاحبان سگ بدون قلاده، حیوان را در نزدیکی زمین بازی کودکان رها میکنند و پس از دفع حیوان، محل را پاک نمیکنند. کارگران خدمات شهری میگویند پاکسازی مسیرها پس از حضور سگها، کاری زمانبر و سخت است و بسیاری از صاحبان حیوانات مسئولیت جمعآوری فضولات را بر عهده نمیگیرند. این وضعیت باعث آلودگی محیط، اختلال در بهداشت شهری و افزایش احتمال بروز بیماریهای واگیر میشود.
نبود نظارت مستمر و مقطعی بودن گشتها، ضعف اطلاعرسانی و عدم وجود تابلوهای هشدار کافی، باعث شده که رعایت قوانین از سوی برخی صاحبان سگ جدی گرفته نشود. شهروندان در گفتگوهای خود تأکید کردند که قانون اگر اجرا نشود، تنها یک شعار است و اعتماد عمومی نسبت به مدیریت شهری کاهش مییابد.یکی از دلایل ادامه این رفتار، نبود فضاهای مشخص برای تردد حیوانات خانگی و عدم وجود پارکهای ویژه سگها است. بدون چنین زیرساختهایی، تضاد رفتاری میان صاحبان سگ و خانوادههایی که به پارک میآیند، تشدید میشود. برخی کارشناسان شهری معتقدند که طراحی پارکهای جداگانه برای حیوانات خانگی، راهکاری مؤثر برای کاهش تنشها است، اما این طرح هنوز در دستور کار شهرداری قرار نگرفته است.از منظر فرهنگی، برخی شهروندان حضور سگها در فضاهای عمومی را ناپسند میدانند و آن را مغایر با ارزشها و سبک زندگی محلی میدانند. این تضاد، مسئلهای فراتر از امنیت است؛ احترام به حقوق جمعی و آرامش روانی همه کاربران پارکها نیز مطرح است. بیاعتمادی اجتماعی، نتیجه مز ینب شکوهستقیم فقدان اجرای قوانین است. وقتی خانوادهها نسبت به حضور سگ اعتراض میکنند اما پاسخی نمیگیرند، احساس میکنند مدیریت شهری به مطالبات آنها بیتفاوت است و این بیاعتمادی میتواند به سایر حوزههای شهری نیز سرایت کند.
حضور حیوانات در کنار کودکان با آرامش خانوادهها تناسب ندارد
مادر یک کودک ۶ ساله در یکی از پارکها به خبرنگار ما گفت: پسرم پس از مواجهه با یک سگ در کنار زمین بازی، از رفتن به پارک امتناع میکند. حضور حیوانات در کنار کودکان با آرامش خانوادهها تناسب ندارد و باید نظارت بیشتری انجام شود.بانوی سالمندی نیز افزود: با مشکلات زانو و توان جسمی محدود، عبور از مسیرهایی که سگها آزادانه حرکت میکنند، برایم دشوار و خطرناک است. پارکها باید مکانی امن برای استراحت باشند، نه محیطی که با ترس و نگرانی همراه شود. دختر نوجوانی هم گفت: من شخصاً از سگها نمیترسم، اما برخی صاحبان حیوانات، بدون قلاده و رعایت نکات ایمنی، آنها را رها میکنند. این رفتار بیاحترامی به دیگران و مغایر با قوانین مصوب است.تحقیقات میدانی نشان میدهد که حضور سگها در فضاهای عمومی، علاوه بر ایجاد ترس و اضطراب، میتواند تعاملات اجتماعی کودکان و نوجوانان را نیز محدود کند. کودکان در بازیهای گروهی، معمولاً از محیطهای باز و امن استفاده میکنند، اما وجود حیوانات رها شده در پارکها، فعالیت آنها را کاهش داده و مشارکت اجتماعی را محدود میکند. والدین نیز از کاهش فرصتهای بازی فرزندانشان نگران هستند و گاه ترجیح میدهند به جای پارک، فرزندان را در خانه نگه دارند.کارگران خدمات شهری تاکید میکنند که پاکسازی مسیرها، جمعآوری فضولات و نظافت زمین بازیها، با حجم بالای حضور سگها، کاری دشوار و زمانبر است. این وضعیت باعث فشار کاری و افزایش هزینههای شهرداری میشود و گاهی در برخی پارکها، جمعآوری فضولات با تأخیر انجام میشود.
به دلیل ضعف در نظارت و نبود جریمه مؤثر ، قوانین را نادیده میگیرند
از منظر قانونی، شهرداری بندرعباس و نهادهای نظارتی بارها اعلام کردهاند که سگگردانی در پارکها ممنوع است، اما به دلیل ضعف در نظارت و نبود جریمه مؤثر، بسیاری از صاحبان حیوانات، قوانین را نادیده میگیرند. در برخی شهرهای دیگر، اعمال جریمههای سنگین، نصب تابلوهای هشدار و تعیین ساعات مشخص برای حضور حیوانات، باعث کاهش چشمگیر مشکلات مشابه شده است.برای کاهش تنشها، شهرداری میتواند با اقدامات ساده اما مؤثر، وضعیت را بهبود بخشد. نصب تابلوهای هشدار و ممنوعیت، استقرار نگهبانان آموزشدیده، پاکسازی فوری فضولات حیوانات، تعیین پارکهای ویژه برای سگها، اعمال جریمه مشخص برای تردد بدون قلاده و فرهنگسازی در رسانهها، بخشی از راهکارهای مؤثر هستند. در کنار این اقدامات، حضور مستمر نیروهای خدمات شهری، افزایش روشنایی مسیرها و گسترش نظارت میتواند سطح امنیت روانی شهروندان را بالا ببرد. پیادهروها و مسیرهای اصلی باید برای خانوادهها و کودکان امن باقی بمانند و حقوق جمعی رعایت شود.به نظر میرسد حل این معضل، نیازمند همکاری چندجانبه است: شهروندان باید مسئولیت نگهداری و کنترل حیوانات خود را بپذیرند، شهرداری باید قوانین را اجرا کند و رسانهها نیز با اطلاعرسانی و فرهنگسازی، رفتارهای صحیح را ترویج دهند.
ایجاد پارکهای ویژه سگها، برگزاری کارگاههای آموزشی برای صاحبان حیوانات و اطلاعرسانی درباره پیامدهای بهداشتی و روانی، میتواند گامی مؤثر در کاهش تنشها باشد.تجربه سایر شهرها نشان میدهد که وقتی قوانین به شکل مستمر اجرا میشوند و زیرساختهای مناسب فراهم است، تضاد رفتاری میان صاحبان حیوانات و دیگر کاربران فضاهای عمومی کاهش مییابد و آرامش روانی شهروندان حفظ میشود. در عین حال، احترام به ارزشهای فرهنگی و سبک زندگی محلی نیز تقویت میشود.پدیده سگگردانی در بندرعباس، بیش از آنکه یک موضوع صرفاً حقوقی باشد، چالشی اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی است. اگر این مسئله به درستی مدیریت نشود، پیامدهای بلندمدت آن، نه تنها بر کیفیت زندگی شهروندان، بلکه بر اعتماد عمومی به مدیریت شهری تأثیر خواهد گذاشت.در نهایت، ایجاد فضای عمومی امن و آرام برای خانوادهها، کودکان و سالمندان، نیازمند تلاش جمعی و مستمر است. مدیریت شهری، رسانهها، شهروندان و صاحبان حیوانات باید همگام با یکدیگر، محیطی بسازند که در آن حقوق همه رعایت شود و تضادها کاهش یابد. تنها در چنین فضایی، پارکها میتوانند به معنای واقعی کلمه، محلی برای استراحت، بازی و تعامل اجتماعی باشند و شهروندان با اطمینان خاطر از آنها استفاده کنند.
ثبت دیدگاه