دریانیوز// استان هرمزگان، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز ترانزیتی و اقتصادی ایران، به دلیل موقعیت استراتژیک خود در کنار خلیج‌فارس و نقش کلیدی‌اش در تجارت و حمل‌ونقل، نیازمند زیرساخت‌های جاده‌ای و شهری ایمن و استاندارد است.
با این حال، وضعیت نامناسب معابر شهری و جاده‌های بین‌شهری این استان، به‌ویژه وجود دست‌اندازها و سرعت گیرهای غیراستاندارد، چاله‌های آسفالت و کمبود علائم راهنمایی و رانندگی، به مشکلی جدی برای رانندگان، موتورسواران و حتی بیماران تبدیل شده است.
این معضلات نه‌تنها خسارات مالی سنگینی به خودروها و موتورسیکلت‌ها وارد می‌کنند، بلکه در مواردی به تصادفات مرگبار، واژگونی وسایل نقلیه و تأخیر در انتقال بیماران به مراکز درمانی منجر شده‌اند. فقدان پاسخگویی مسئولان و بی‌توجهی به استانداردسازی معابر و جاده‌ها، این بحران را تشدید کرده است.
در این یادداشت، به بررسی ابعاد این معضل، پیامدهای آن و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت جاده‌ها و معابر هرمزگان می‌پردازیم.
* دست‌اندازها وسرعت‌گیرهای غیراستاندارد؛خطری پنهان
یکی از مشکلات اصلی در معابر شهری هرمزگان، به‌ویژه در شهرهایی مانند بندرعباس، وجود سرعت‌گیرهای غیراستاندارد است. این سرعت‌گیرها که اغلب به‌صورت آسفالتی و بدون رعایت اصول مهندسی ساخته می‌شوند، فاقد علائم هشداردهنده، رنگ‌آمیزی مشخص، یا ارتفاع و شیب استاندارد هستند.
در نتیجه، رانندگان و به‌ویژه موتورسواران در هنگام عبور از این موانع غافلگیر می‌شوند. گزارش‌های متعدد از پرت شدن موتورسواران، آسیب به سیستم جلوبندی خودروها و صدمات جسمانی به سرنشینان حکایت دارند. این مشکل در شب یا در شرایط جوی نامناسب، مانند بارندگی، تشدید می‌شود، زیرا نبود روشنایی کافی و علائم بازتاب‌دهنده، سرعت‌گیرها را به تله‌ای خطرناک تبدیل می‌کند.
علاوه بر سرعت‌گیرها، دست‌اندازها و چاله‌های ناشی از فرسودگی آسفالت در خیابان‌های شهری و جاده‌های بین‌شهری، خسارات قابل‌توجهی به وسایل نقلیه وارد کرده‌اند. این چاله‌ها، که گاهی به دلیل کیفیت پایین آسفالت یا بارندگی‌های شدید ایجاد می‌شوند، نه‌تنها هزینه‌های تعمیر را به رانندگان تحمیل می‌کنند، بلکه در مواردی به واژگونی خودروها یا موتورسیکلت‌ها منجر شده‌اند.
این وضعیت در معابر پرتردد شهری، مانند خیابان‌های مرکزی بندرعباس و جاده‌های ترانزیتی، مانند محور بندرعباس-سیرجان و میناب و بندرلنگه، به‌ویژه مشهود است.
* جاده‌های ترانزیتی،زیرساخت‌هایی ناکارآمد
هرمزگان به دلیل موقعیت جغرافیایی و نقش آن در ترانزیت کالا از بنادر به سایر نقاط کشور، دارای شبکه‌ای گسترده از جاده‌های بین‌شهری است.
با این حال، بسیاری از این جاده‌ها با استانداردهای ایمنی فاصله دارند. کمبود علائم راهنمایی و رانندگی، پاک شدن خط‌کشی‌ها، نبود شانه‌های مناسب و فرسودگی آسفالت، رانندگی در این مسیرها را به‌ویژه در شب یا در شرایط جوی نامناسب خطرناک کرده است. محورهایی مانند بندرعباس-میناب، بندرعباس-خمیر، یا مسیرهای منتهی به مناطق صنعتی مانند بندر شهید رجایی، به دلیل وجود چاله‌های عمیق و نبود علائم کافی، به کانون‌های تصادف تبدیل شده‌اند.
برخی جاده‌های شهری و روستایی در مناطق دورافتاده مانند بشاگرد، جاسک و…. همچنان خاکی هستند و در بارندگی‌ها به گل‌ولای تبدیل می‌شوند. این وضعیت، انتقال بیماران و مصدومان به مراکز درمانی را به شدت دشوار کرده و در مواردی به مرگ بیماران منجر شده است.
نبود زیرساخت‌های مناسب در این مناطق، زنجیره خدمات اورژانسی را مختل کرده و جان انسان‌ها را به خطر انداخته است. به‌عنوان مثال، تأخیر در انتقال بیماران قلبی یا مصدومان حوادث جاده‌ای از مناطق روستایی به بیمارستان‌های بندرعباس، بارها عواقب جبران‌ناپذیری داشته است.
* پیامدهای وضعیت نامناسب جاده‌ها و معابر
وضعیت نامناسب معابر و جاده‌های هرمزگان پیامدهای متعددی به دنبال داشته است:
خسارات مالی به رانندگان: دست‌اندازها و چاله‌های آسفالت هزینه‌های سنگینی برای تعمیر خودروها و موتورسیکلت‌ها به رانندگان تحمیل می‌کنند. این خسارات برای اقشار کم‌درآمد که بخش عمده‌ای از جمعیت هرمزگان را تشکیل می‌دهند، بار مالی مضاعفی ایجاد کرده است.
تصادفات و تلفات جانی: سرعت‌گیرهای غیراستاندارد، چاله‌ها و نبود علائم راهنمایی، به افزایش تصادفات جاده‌ای و شهری منجر شده‌اند. هرمزگان در سال‌های اخیر همواره جزو استان‌های با آمار بالای تصادفات مرگبار بوده است و این معضلات زیرساختی نقش مهمی در این آمار ایفا می‌کنند.
تأخیر در امدادرسانی: جاده‌های خاکی و معابر ناهموار، دسترسی آمبولانس‌ها و خودروهای آتش‌نشانی به مناطق روستایی و حتی برخی محلات شهری را دشوار کرده است. این تأخیر، به‌ویژه در موارد اورژانسی، جان بیماران و مصدومان را به خطر می‌اندازد.
نارضایتی عمومی و بی‌اعتمادی: فقدان پاسخگویی از سوی مسئولان اعتماد عمومی به نهادهای مسئول را کاهش داده است. شهروندان بارها از بی‌توجهی به وضعیت معابر و جاده‌ها گلایه کرده‌اند، اما این مشکلات همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.
* فقدان پاسخگویی، چالشی مضاعف
یکی از جنبه‌های تأسف‌بار این بحران، نبود پاسخگویی مشخص از سوی نهادهای متولی است. اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری‌ها، و سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اغلب مسئولیت مشکلات را به یکدیگر پاس می‌دهند و هیچ نهادی خود را به‌طور کامل پاسخگوی خسارات وارده به شهروندان نمی‌داند.
این وضعیت نه‌تنها به نارضایتی عمومی دامن زده، بلکه انگیزه‌ای برای اصلاح زیرساخت‌ها ایجاد نکرده است. نبود نظارت دقیق بر پروژه‌های آسفالت، کمبود بودجه برای نگهداری جاده‌ها، و عدم استفاده از مواد باکیفیت در آسفالت‌ریزی، این مشکلات را تشدید کرده است.
* راهکارهای پیشنهادی
برای رفع معضل دست‌اندازها و بهبود وضعیت جاده‌ها و معابر هرمزگان، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:
استانداردسازی سرعت‌گیرها: تمامی سرعت‌گیرهای شهری و جاده‌ای باید مطابق با استانداردهای مهندسی، از جمله ارتفاع و شیب مناسب، رنگ‌آمیزی مشخص و نصب علائم هشداردهنده، بازسازی شوند. نظارت دقیق بر پیمانکاران این پروژه‌ها ضروری است.
ترمیم و آسفالت‌ریزی جاده‌ها: چاله‌ها و شکستگی‌های آسفالت در معابر شهری و جاده‌های بین‌شهری باید با استفاده از مواد باکیفیت ترمیم شوند. بودجه‌ای ویژه و به اندازه نیاز بایستی برای آسفالت‌ریزی جاده‌های ترانزیتی و روستایی تخصیص یابد.
نصب علائم و خط‌کشی‌های استاندارد: تمامی جاده‌های ترانزیتی و معابر شهری باید مجهز به علائم راهنمایی و رانندگی استاندارد، خط‌کشی‌های بازتاب‌دهنده و شانه‌های مناسب شوند. این اقدام می‌تواند ایمنی رانندگی را به‌ویژه در شب افزایش دهد.
آسفالت جاده‌های خاکی: جاده‌های خاکی در مناطق روستایی و جزایر باید به‌سرعت آسفالت شوند تا دسترسی به مراکز درمانی و امدادرسانی تسهیل شود. این اقدام به‌ویژه در مناطق محروم مانند بشاگرد حیاتی است.
افزایش نظارت و پاسخگویی: نهادهای متولی، از جمله راه و شهرسازی و شهرداری‌ها، باید تحت نظارت دقیق‌تری قرار گیرند و سازوکاری برای پاسخگویی به شکایات شهروندان ایجاد شود. تشکیل کمیته‌ای مشترک برای بررسی مشکلات جاده‌ای ضروری است.
مشارکت بخش خصوصی: شرکت‌های فعال در مناطق ویژه اقتصادی، مانند پالایشگاه‌ها و بنادر، می‌توانند در تأمین مالی پروژه‌های آسفالت و نگهداری جاده‌ها مشارکت کنند. این همکاری می‌تواند بار مالی دولت را کاهش دهد.
آموزش و اطلاع‌رسانی: آموزش رانندگان و موتورسواران درباره نحوه عبور ایمن از سرعت‌گیرها و اطلاع‌رسانی درباره نقاط خطرناک و حادثه ساز جاده‌ها می‌تواند از تصادفات بکاهد.
* تهدید جان و مال شهروندان
دست‌اندازها، سرعت‌گیرهای غیراستاندارد و وضعیت نامناسب جاده‌های هرمزگان، به تهدیدی جدی برای جان و مال شهروندان تبدیل شده‌اند. این معضلات نه‌تنها خسارات مالی سنگینی به رانندگان وارد می‌کنند، بلکه به تصادفات مرگبار، تأخیر در امدادرسانی و مرگ بیماران منجر شده‌اند.
فقدان پاسخگویی مسئولان و بی‌توجهی به استانداردسازی زیرساخت‌ها، این بحران را تشدید کرده است. با استانداردسازی سرعت‌گیرها، ترمیم آسفالت جاده‌ها، نصب علائم راهنمایی و آسفالت جاده‌های خاکی، می‌توان این مشکلات را کاهش داد. هرمزگان، به‌عنوان قلب اقتصادی جنوب ایران، شایسته جاده‌ها و معابری ایمن و استاندارد است. وقت آن است که متولیان امر با عزمی جدی، به این بحران پایان دهند و از رنج شهروندان و خسارات جانی و مالی بیشتر جلوگیری کنند.
ثبت دیدگاه