خانه‌های عالم، سنگر فرهنگی و اجتماعی در روستاها

دریانیوز// اهمیت حضور روحانیون شیعه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، امری است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت.
در بسیاری از روستاهای کشور، مردم برای رفع نیازهای دینی، اعتقادی و حتی اجتماعی خود به روحانی محل مراجعه می‌کنند و این نشان‌دهنده اعتماد و نقش کلیدی آنان در جامعه است. روحانیون نه تنها خطیب نماز جمعه و امام جماعت مسجد هستند، بلکه در جایگاه مشاور، راهنمای خانواده‌ها و معتمد اجتماعی نیز عمل می‌کنند و بسیاری از مشکلات خانوادگی و محلی با حضور فعال آنان حل‌وفصل می‌شود.در این میان، خانه‌های عالم به‌عنوان پایگاه دائمی فعالیت روحانیون اهمیت ویژه‌ای دارند. این خانه‌ها علاوه بر فراهم کردن محل سکونت و استقرار روحانی، امکان برگزاری برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و تربیتی را نیز برای نسل جوان فراهم می‌کنند. خانه‌های عالم می‌توانند مرکز اجرای کلاس‌های قرآنی، نشست‌های اخلاقی و برنامه‌های ویژه بانوان و کودکان باشند و بدین ترتیب نقش خود را فراتر از فعالیت‌های مذهبی صرف تثبیت کنند.وجود خانه‌های عالم در روستاها، همچنین مانع از کاهش استمرار فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی می‌شود و به روحانی امکان می‌دهد که برنامه‌های خود را به شکل منظم و هدفمند اجرا کند.با افزایش این زیرساخت‌ها، انسجام اجتماعی و وحدت میان اهالی روستاها تقویت می‌شود و زمینه کاهش بسیاری از آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌آید. به همین دلیل، احداث خانه‌های عالم و حمایت از حضور روحانیون شیعه در نقاط روستایی، نه تنها یک ضرورت دینی، بلکه اقدامی راهبردی در ارتقای سرمایه فرهنگی و اجتماعی جامعه محسوب می‌شود.
تقویت فرهنگ دینی با حضور مشترک روحانیون شیعه و اهل سنت
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی کاظمی، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان قشم در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: جزیره قشم به‌عنوان بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس، علاوه بر ظرفیت‌های اقتصادی و گردشگری، نیازمند توجه ویژه به حوزه‌های فرهنگی و دینی است.وی گفت: بافت متنوع فرهنگی و قومی در قشم، فرصتی ارزشمند برای همزیستی مسالمت‌آمیز و انتقال ارزش‌های اسلامی است؛ اما اگر این بافت غنی با برنامه‌ریزی فرهنگی صحیح همراه نباشد، می‌تواند آسیب‌پذیر شود. در چنین شرایطی، حضور روحانیون وشیوخ اهل سنت در روستاها و شهرهای قشم می‌تواند نقش مهمی در انسجام اجتماعی و تقویت باورهای دینی داشته باشد.کاظمی افزود: روحانیون وشیوخ اهل سنت تنها خطیب نماز جمعه یا امام جماعت مسجد نیستند، بلکه در جایگاه مشاور، معتمد اجتماعی و راهنمای خانواده‌ها عمل می‌کنند. در بسیاری از روستاهای قشم، مردم برای حل مشکلات خانوادگی یا اختلافات محلی به روحانی مراجعه می‌کنند و همین نشان‌دهنده اعتماد مردم به جایگاه آنان است.رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم تأکید کرد: تقویت زیرساخت‌های فرهنگی در جزیره یک ضرورت است. خانه‌های عالم، حسینیه‌ها و مساجد باید به‌عنوان پایگاه‌های دائمی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی شناخته شوند. در این پایگاه‌ها علاوه بر برگزاری مراسم مذهبی، برنامه‌هایی برای جوانان، بانوان و کودکان نیز برگزار شود تا نسل جدید با ارزش‌های دینی و انقلابی پیوند بخورد.وی ادامه داد: امروز دشمنان از طریق فضای مجازی و ابزارهای رسانه‌ای، ارزش‌های اسلامی را هدف گرفته‌اند. مقابله با این هجمه فرهنگی صرفاً با برخوردهای سلبی امکان‌پذیر نیست، بلکه باید از طریق تولید محتوای جذاب، برنامه‌های آموزشی متنوع و حضور فعال روحانیون در مناطق مختلف، فضای فرهنگی جامعه را غنی کرد.کاظمی با اشاره به ظرفیت بالای بانوان در فعالیت‌های فرهنگی اظهار داشت: همسران روحانیون وشیوخ اهل سنت می‌توانند با برگزاری جلسات آموزشی ویژه زنان، نقش مهمی در ارتقای سطح فرهنگی خانواده‌ها ایفا کنند. اگر خانواده‌ها به‌خوبی آموزش ببینند، بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابد.وی همچنین به اهمیت نقش شیوخ اهل سنت در جزیره قشم اشاره کرد و گفت: همدلی و همراهی روحانیون شیعه و اهل سنت، سرمایه‌ای ارزشمند برای منطقه است. شیوخ اهل سنت در کنار علمای شیعه، در سال‌های گذشته منشأ خدمات فرهنگی و اجتماعی فراوانی بوده‌اند و این همزیستی مسالمت‌آمیز، الگویی برای جهان اسلام به شمار می‌رود.رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم تصریح کرد: فعالیت مشترک روحانیون شیعه و سنی در زمینه‌های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی می‌تواند نه‌تنها به تقویت وحدت اسلامی کمک کند، بلکه زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی و ارتقای همبستگی مردم جزیره را نیز فراهم آورد.
وی همچنین بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌های اجرایی تأکید کرد و گفت: اداره تبلیغات اسلامی به‌تنهایی قادر به پاسخگویی به همه نیازهای فرهنگی قشم نیست. باید هم‌افزایی میان نهادهای فرهنگی، آموزشی و اجتماعی شکل بگیرد و خیران نیک‌اندیش نیز به میدان بیایند تا کمبود زیرساخت‌ها جبران شود.رئیس اداره تبلیغات اسلامی قشم در پایان خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ، تضمین‌کننده آینده‌ای روشن برای جزیره است. اگر امروز روحانیون، شیوخ اهل سنت و مراکز فرهنگی مورد حمایت قرار گیرند، فردا شاهد جامعه‌ای بانشاط، متدین و مقاوم در برابر آسیب‌های اجتماعی خواهیم بود.
احداث خانه‌های عالم گامی مؤثر در تقویت فرهنگ دینی
حجت‌الاسلام والمسلمین اسحق فاضلی‌پور، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان بندرعباس در گفتگو با خبرنگار ما، بر اهمیت حضور روحانیون در مناطق روستایی و احداث خانه‌های عالم تأکید کرد.وی گفت: حضور روحانیون در نقاط دورافتاده تنها به اجرای برنامه‌های مذهبی محدود نمی‌شود، بلکه تأثیر زیادی در انسجام اجتماعی، ارتقای فرهنگ دینی و پیشگیری از بسیاری آسیب‌های اجتماعی دارد. روحانیون در جایگاه مشاور، راهنمای خانواده‌ها و معتمد محلی نیز عمل می‌کنند و بسیاری از اختلافات محلی و مشکلات خانوادگی با راهنمایی آنان حل می‌شود.فاضلی‌پور افزود: خانه‌های عالم از جمله زیرساخت‌های حیاتی فرهنگی هستند.
این مراکز، نه تنها محل استقرار روحانی هستند، بلکه امکان برگزاری برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و تربیتی برای جوانان، بانوان و کودکان را فراهم می‌کنند. بدون وجود چنین پایگاهی، بسیاری از فعالیت‌های روحانیون در روستاها استمرار نخواهد یافت و اثرگذاری آن‌ها کاهش می‌یابد.وی تصریح کرد: در مناطقی که خانه‌های عالم ایجاد شده است، فعالیت‌های فرهنگی گسترش یافته، اختلافات اجتماعی کاهش یافته و بسیاری از آسیب‌های اجتماعی مثل اعتیاد و ناهنجاری‌های رفتاری مهار شده است. بر همین اساس، ضروری است که دستگاه‌های متولی و خیران در این مسیر مشارکت فعال داشته باشند.رئیس اداره تبلیغات اسلامی بندرعباس ادامه داد: روحانیون می‌توانند با برگزاری کلاس‌های قرآنی، نشست‌های اعتقادی و اخلاقی و فعالیت‌های فرهنگی، سطح آگاهی عمومی را ارتقا دهند و نسل جوان را با ارزش‌های دینی و انقلابی پیوند دهند. همچنین حضور آنان به‌عنوان پل میان مردم و مسئولان، بسیاری از فاصله‌ها و کمبودها را جبران می‌کند.فاضلی‌پور خاطرنشان کرد: بانوان نیز نقش مهمی در فعالیت‌های فرهنگی دارند. همسران روحانیون می‌توانند برنامه‌های آموزشی ویژه زنان و کودکان برگزار کنند که اثرگذاری آن بر ارتقای سطح فرهنگی خانواده‌ها قابل توجه است.وی در پایان گفت: اگر امروز در حوزه فرهنگ و دین سرمایه‌گذاری نکنیم، فردا باید هزینه‌های سنگین برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی بپردازیم. احداث خانه‌های عالم، گامی مؤثر در تقویت فرهنگ دینی و انسجام اجتماعی در روستاها است و امید می‌رود با همکاری دستگاه‌های اجرایی، شوراها و خیران، تعداد این مراکز افزایش یابد.