اثرات استفاده از ظرفیت کامل بندر پارسیان در کمک به توسعه اقتصادی کشور

دریانیوز//یکی از مطالبات مطرح‌شده صادر کنندگان کشور، کاهش توقفات کشتی‌های گچ در بندر شهید رجایی است. با توجه به فعالیت ۱۲ واحد معدنی گچ در فاصله کمتر از ۱۰۰ کیلومتری بندر شهید رجایی استان هرمزگان و اینکه بندر شهید رجایی تنها بندر صادراتی آن‌ها محسوب می‌شود، کشتی‌های این حوزه ناچارند در انتظار بمانند. همچنین، صنعت فولاد کشور نیز با مشکل مشابهی روبه‌رو است، چرا که تمام حجم صادراتی خود را در بندر شهید رجایی بندرعباس متمرکز کرده و متحمل ضررهای ناشی از تأخیر و دموراژ می‌شوند. در حال حاضر، ماهانه ۵۰ کشتی حامل محصولات فولادی (به ظرفیت ۲ میلیون تن) از بندر شهید رجایی صادر می‌شود. توقف این کشتی‌ها در لنگرگاه بین ۷ تا ۱۲ روز موجب ضرر دموراژی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار دلار برای هر محموله می‌شود.بندر شهیدرجایی گلوگاه صادرات ایران است؛ حجم ترافیک کشتی هایی که به این بندر می آیند به گونه ای است که به طور متوسط روزانه همیشه حداقل ۱۰ کشتی و حداکثر ۲۵ کشتی در لنگرگاه منتظر پهلودهی هستند. با توجه به این که ظرفیت کشتی ها معمولا ۵۰ هزار تن می باشد، در صورت برطرف کردن ترافیک از این بندر، ماهیانه ۵۰۰ هزار تن و سالیانه ۶ میلیون تن به ارزش تقریبی هزار میلیارد دلار سالیانه عدم النفع صادرات کانی های فلزی را نخواهیم داشت. در ادامه به عواید استفاده از ظرفیت کامل بندر پارسیان از جنبه های مختلف می پردازیم.
الف-عواید انتقال محموله های بیلت و اسلب فولادی به بندر پارسیان برای صادرکنندگان
هزینه های عملیاتی صادرات فولاد از بندر شهید رجایی و بندرپارسیان یکسان است. با این حال با توجه به خوابِ ۱۰ روزه ی کشتی ها در لنگرگاه شهید رجایی، شرکت های فولادی بابت دموراژ هر کشتی حدود ۲۰۰ هزار دلار خسارت دارند. در صورتی که ۵ میلیون تن صادرات فولادی ها به بندر پارسیان هدایت شود، کشتی ها می توانند به محض رسیدن به بندر بارگیری شوند و بدین طریق سالیانه از خروج ۱۸ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری می شود.
ب- عواید ناشی از استفاده از ظرفیت کامل بندر پارسیان برای ایمیدرو
بندر پارسیان ۴ پست اسکله دارد که به طور میانگین ۲ پست اسکله در طول سال خالی است. با فرض اینکه عملیات هر کشتی ۸ روز طول بکشد، سالیانه با هر پست اسکله می توان ۴۵ کشتی و در مجموع ۹۰ کشتی بارگیری کرد. با توجه به اینکه عملیات بندری برای هر کشتی تقریبا ۱ میلیارد تومان درآمد دارد، می توان انتظار داشت ایمیدرو مجموعا سالیانه بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان درآمد جدید از این محل به دست آورد.همچنین دپوی محصولات فولادی، نیازمند اجاره کردن محوطه ای با مساحت ۵ تا ۱۰ هکتار می باشد که خود می تواند منبع درآمدی برای ایمیدرو باشد. لایروبی‌های دوره‌ای بندر با توالی ۲ الی ۳ ساله امری ضروری است و هزینه‌های بالایی هم دارد؛ همچنین تاسیسات اسکله مانند فندرها و سایر تجهیزات مکانیکی دچار استهلاک می شوند، بنابراین، بهره‌برداری عملیاتی از ظرفیت کامل بندر پارسیان می‌تواند هزینه‌های استهلاک تأسیسات را توجیه‌پذیر کند.
ج)نقش توسعه بندر پارسیان در توسعه مناطق کم برخوردار پارسیان، لامرد و مهر
انتقال بخشی از صادرات محصولات فولادی کشور از بندر شهید رجایی به بندر پارسیان می تواند نقش بسزایی در توسعه مناطق کم برخوردار داشته باشد. به منظور درک بهتر موضوع، فرض کنید صادرات بیلت (شمش خلالی) در ۲ پست اسکله بندر پارسیان انجام شود. به منظور انجام عملیات تخلیه و بارگیری ۵ میلیون تن سالیانه، مردم منطقه از این عواید برخوردار خواهند شد.۱)اشتغال مستقیم: تخلیه و بارگیری ۵ میلیون تن فولاد موجب اشتغال مستقیم ۲۰۰ نفر نیرو خواهد شد؛ نیروهای عملیاتی و ستادی اعم از حسابدار، مدیر مالی، افسر ایمنی، مدیر پایانه، مدیرعملیات، بارشمار، باسکول چی، نگهبان و غیره. ۲)اشتغال غیرمستقیم: تعرفه تخلیه و بارگیری هر تن استیل بیلت ۱۶۵ هزار تومان می باشد که از این مقدار، ۹۰% هزینه و ۱۰% برای پیمانکار سود دارد. در صورت صادرات سالیانه ۵ میلیون تن فولاد پیمانکار هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت که از این مبلغ ۷۵۰ میلیارد تومان به اقتصاد شهرستان های پارسیان، لامرد و مهر تزریق می شود و برای بازاریان منطقه اعم از رستوران، مکانیکی، تعویض روغنی، لوازم یدکی، ابزارفروشی و چندین صنف دیگر به طور غیرمستقیم شغل و درآمد خلق می کند. ۳)سرمایه گذاری در ماشین آلات: پیمانکاران بومی به منظور انجام عملیات تخلیه و بارگیری در بندر حداقل به خرید ۶ دستگاه لیفتراک ۲۰ تنی و ۵۰ دستگاه کامیون کشنده به ارزش تقریبی ۵۰۰ میلیارد تومان خواهند داشت که درآمد سرمایه گذاری در این بخش عاید مردم همین منطقه خواهد شد.
 نقش استفاده از ظرفیت کامل بندر پارسیان در افزایش تولید ناخالص ملی
کالاهای دارای بهای کمتر نسبت به کانی های فلزی (کانی های غیرفلزی) با وجود ترافیک بالای بندر شهید رجایی دیگر هیچوقت فرصت حضور و ظهور در بازارهای بین المللی را نخواهند داشت. به طور مثال سنگ گچ که تا سال ۲۰۲۰ سالیانه ۶ میلیون تن از ایران صادرات می شده است، اما الان به دلیل وجود ترافیک به ۲ میلیون تن تقلیل یافته است و با وجود اینکه به لحاظ ذخایر گچ صرفاً استان هرمزگان در کشور ما از کشورهای پیشتاز در سهم بازار ذخایر بیشتری دارد، اما سهمی بسیارناچیز در صادرات داریم. لذا عدم النفع خروج کانی های غیرفلزی مثل سنگ گچ و آهک، حداقل ده میلیون تن در سال به ارزش تقریبی ۸۰ میلیون دلار می باشد.
 راهکاری های بازاریابی برای بندر پارسیان
سه راهکار به مجموعه محترم ایمیدرو به منظور بازاریابی برای این بندر پیشنهاد می گردد.یک) انعقاد یک تفاهم‌نامه با سازمان بنادر کشور مبنی بر الزامِ انتقال بخشی صادرات مقاطع فولادی به بندر پارسیان
دو) برگزاری جلسات ارائه توسط تیم بازرگانی ایمیدرو با انجمن آهن و فولاد ایران و انجمن تولید کنندگان فولاد ایران به منظور آشنایی ایشان با ظرفیت های بندر
سه) معرفی بندر پارسیان از طرف ایمیدرو در نمایشگاه های صنعت فولاد
ویژگی ها و مزیت های بندر پارسیان
۱-معافیت انبارداری به مدت دوماه
۲-عدم نیاز به شیفتینگ: با وجود اسکله‌های عمیق، نیاز به انتقال شناور و بار به اسکله‌های عمیق‌تر وجود ندارد، که این موضوع کاهش هزینه‌های حمل و نقل را به همراه دارد.
۳-قابلیت پهلوگیری انواع شناور های مختلف با هر سایز و ابعاد تا آبخور ۱۵ متر مثل فله بر تا ۸۰۰۰۰ تن ، کانتینر بر تا ۸۵۰۰ TEU، تانکرها ۱۰۰۰۰۰ تن و Ro-Ro و بارج و لندینگ کرافت
۴-بار انداز بتنی به مساحت ۳۰ هکتار چسپیده به ۶۰۰ متر اسکله
۵-۴ پست اسکله هر کدام به طول ۳۰۰ متر که به طور متوسط همیشه ۲ پست اسکله آزاد است.
۶-وجود دو دستگاه یدک کش ۴۵۰۰ اسب بخار شاتل و پایلوت مستقر که ورود و خروج بدون معطلی خواهد بود
۷-وجود شرکت های متعدد باربری و حمل و نقل با قیمت های رقابتی در این بندر
۸-همکاری لازم از طرف منطقه ویژه در تمامی امورات مربوطه
۹-قرار داشتن در مسیر ترافیک لاین و نزدیکی به عسلویه